De prins en de zwaluw: een sprookje over hechting

Met dit verhaal over de rol van hechting in koppels wil ik graag reflecteren op de mechanismen van onveilige hechting, hoe deze ons leed bezorgen en hoe zij ons beïnvloeden wanneer we proberen om die andere persoon te controleren en domineren, met liefde als excuus.

Dus, wat zijn de verschillen tussen liefde en hechting? Waarom behandelen we ze hetzelfde? Hoe kan een voorwaardelijke hechting onze relaties negatief beïnvloeden?

De prins versleet zijn dagen al kijkend uit het raam, al wachtend tot er iets zou gebeuren. Er was slechts één dienaar aanwezig die verantwoordelijk was voor de boodschappen en het schoonhouden van het kasteel. ‘Wat een saai leven,’ zuchtte hij.

Op een ochtend in april, streek er een zwaluw neer op de vensterbank. ‘Oh’, riep hij uit, ‘wat een klein en teer wezen.’ De zwaluw zong een kort lied voor hem en vertrok. Hij was verrast: haar lied leek het mooiste dat er in de wereld bestond en haar verenkleed het origineelste. Wat een uniek wezen!

De zwaluw keert terug

Vanaf dat moment, wachtte de prins ongeduldig op haar terugkomst. De dag kwam en de zwaluw zong nog een lied. Hij voelde zich heel gelukkig. ‘Zou ze het koud hebben?’ vroeg hij zich af vlak voordat ze weer wegvloog.

De derde keer dat de vogel terugkeerde, maakte de prins zich zorgen dat ze misschien wel honger had. De volgende dagen wijdde hij zichzelf aan het bouwen van een huisje voor de zwaluw. Hij stuurde zijn dienaar erop uit om hout en spijkers te kopen en om te jagen op insecten. Uiteindelijk, na meerdere mislukte pogingen, eiste hij dat de dienaar het huisje ook maar bouwde. ‘Verdomde vogel’ mompelde de dienaar.

In het huisje legde hij de insecten en wat water, samen met een stukje zijden stof als bed. Toen hij haar weer zag neerstrijken op de vensterbank, bracht hij haar het huisje en keek hij al genietend toe hoe de vogel het water opdronk en het eten opat dat hij voor haar had bereid. ‘Houd je van deze insecten, mijn lieve zwaluw?’ vroeg hij. ‘Ik heb ze voor je gevangen,’ voegde hij toe. Met een korte tsjirp leek zij te zeggen van wel voordat zij weer wegvloog.

De prins moet omgaan met zijn onzekerheid

Toen werd hij angstig. Wat als ze nooit meer terugkwam? Wat als ze een betere plek om te schuilen vond? Misschien zouden andere prinsen betere huisjes bouwen of zelf op insectenjacht gaan. Dit kon hij niet toestaan. In de hele wereld was er geen andere zwaluw zoals deze.

De prins kon twee dagen lang niet slapen of aan iets anders denken tot hij uiteindelijk besloot om zijn vrije tijd te besteden aan het maken van een deurtje met een hangslot voor het huisje. De zwaluw keerde terug als altijd, en toen zij het huisje inging om het eten op te eten, sloot de prins haar op. ‘Ik hou van je,’ bekende hij, ‘je zult nooit eten of water tekortkomen, noch zul je het ooit koud hebben.’

Enigszins verward, ging de zwaluw in eerste instantie met het idee van de prins mee, het was tenslotte comfortabel in het huisje. Ze genoot van de warmte en van het eten dat zij tot haar beschikking had zonder te hoeven rondsnuffelen in de plantages.

De prins plaatste de kooi op zijn nachtkastje om haar elke ochtend te groeten door zachtjes haar hoofd te strelen. ‘Je bent mijn zwaluw, zing een lied voor mij, knapperd,’ zei hij tegen haar. ‘Dit leven is zo slecht nog niet,’ dacht de zwaluw. En ze zong. Maar mettertijd vervaagde haar muziek, tot ze uiteindelijk verstomde.

De zwaluw verliest haar lied

‘Zing je niet meer?’ vroeg de prins verbaasd. ‘Je maakte me gelukkig toen je zong.’

‘Mijn lied werd geïnspireerd door het stromen van de rivier, het geluid van de wind in de bomen, de weerspiegeling van de maan op de rotsen van de berg. Ik bracht het je met plezier, maar nu ik in deze kooi zit heb ik niets om over te zingen.’

‘Ik deed het omdat ik van je houd,’ zei de prins. ‘Het is gevaarlijk voor je om alleen rond te vliegen.’ Wat als je een ongeluk krijgt? Wat als je niet genoeg eten kunt vinden? Wat als een jager je neerschiet?’

‘Een jager? Wat is een jager?’ vroeg ze.

‘Ik zorg voor je en bescherm je, hier loop je geen enkel gevaar.’

Maar op een dag schrok de prins wakker. Hij aaide de zwaluw en kwam erachter dat ze dood was. Vol woede keek hij naar zijn dienaar en ontsloeg hem, het was ongetwijfeld een van de insecten die hij gevonden had die haar hadden gedood. Maar het feit dat hij de ‘schuldige’ gevonden had troostte de prins niet, en hij voelde zich nog eenzamer en hulpelozer dan voordat de zwaluw ook maar was verschenen. Toen, plotseling, streek er een andere zwaluw neer op de ventsterbank en ze begon te zingen: het was het mooiste lied dat hij ooit had gehoord…

De huisjes met hangsloten die liefde uitroeien

Dit verhaal gaat over hoe hechting in relaties werkt en laat zien hoe vaak onze angsten en zorgen worden opgelegd aan de wensen en rechten van de ander. Het leert ons het volgende: door te proberen om mensen te veranderen duwen we ze vaak weg van hetgeen hun leven betekenis geeft: hun geluk. We ‘doen het allemaal voor hen’, maar realiseren ons niet wat we ze eigenlijk echt aandoen.

Als we te maken hebben met eenzaamheid en leegte, dan kunnen we onze eigen verantwoordelijkheid accepteren om onszelf uit deze situatie te krijgen, of we kunnen onze partner ertoe verplichten om de eenzaamheid op te vullen door een relatie tot stand te brengen die gebaseerd is op afhankelijkheid.

Hechting kan ons verwarren door de kwaliteiten van de geliefde te overdrijven en diegene te veranderen in een uniek en onvervangbaar wezen in onze ogen, waardoor de gedachte dat we hem zouden kwijtraken alleen maar versterkt wordt en ons nog meer angst aanjaagt. Maar we mogen nog zo hard beweren dat we het beste met hem voor hebben of dat we hem alleen maar willen beschermen, in werkelijkheid kunnen we hem beroven van zijn vrijheid.

Dit is een sprookje over hechting, maar het is ook een sprookje over liefde. Liefde is het accepteren en respecteren van hoe die ander is, het is willen dat hij gelukkig is en niet alleen maar je eigen behoeften vervuld willen zien, en het is – net als bij de zwaluw – die ander laten vliegen als hij hier behoefte aan heeft, als dat hem geluk zal brengen.

* Originele verhaal geschreven door Mar Pastor