Pijn ervaren als leermeester, niet als vijand

“Ik ben nog maar een schim van wie ik ooit was, een overblijfsel van de onenigheid die mijn ontduiking aangaf en ik streef het doel van mijn leven na zonder dat ik het begrijp. Hoe ben ik hier terechtgekomen?

De jaren gaan voorbij en ik ben zo veranderlijk als de wind. Ik verander afhankelijk van mijn successen en wanneer ik het echt nodig heb, dan bid ik. Ik houd vast aan het teken, de gids, de pilaar die mijn gewicht ondersteunt, zonder mij te realiseren dat ik deze tot ver in de koude, harde grond aan het begraven ben.

De ochtenden worden uitgestrekt, de nachten eeuwigdurend. Och, had ik maar de energie van een komeet, hoewel ik slechts de staart zou zijn. Waarom doet het lot mij lijden? En het meest droevige, waarom heb ik anderen lijden bezorgd vanwege mijn eigen lot? Misschien moet ik gewoon alleen blijven, maar ik zit gevangen in mijn eigen egoïsme. Ik heb armen nodig die me vasthouden, een hart dat me verwarmt en ik wil de adem voelen van een vriendelijke ziel.

Ze hebben me geleerd om pijn te vermijden, ervan te vluchten, het te ontkennen. Het komt echter steeds sterker terug, het verlaat me niet, het neemt me over.

Pijn, bittere pijn, ik wil je niet, verlaat me, verdwijn.

Pijn, bittere pijn, waarom klamp je je aan mij vast?

Ze hebben me geleerd om er niet aan te denken, ze hebben me geleerd om altijd op zoek te gaan naar een remedie, om medicijnen in te nemen, zalfjes te gebruiken, duizend-en-een tijdelijke oplossingen. Ze hebben me gezegd dat ik het moet negeren, dat ik mijn aandacht moet richten op iets anders, dat ik moet vluchten van de pijn alsof ik vlucht van de duivel zelf.”

Op sommige momenten in ons leven, misschien vele momenten, is deze dialoog van een lijdende persoon misschien herkenbaar. Of het nu gaat om fysieke of mentale pijn, onze cultuur leert ons om ervan weg te rennen en om koste wat kost te zoeken naar een geneesmiddel.

Soms misbruiken we drugs of gebruiken we te veel medicijnen, zonder in te zien dat ze slechts snelle oplossingen zijn die verhullen wat ons echt bang maakt.

De moderne maatschappij laat geen ruimte voor pijn. In deze maatschappij wordt het gezien als iets onnatuurlijks en dat is waar het probleem begint. We verdraaien het door het te veranderen in een vijand van wie we moeten wegrennen, in plaats van erover te denken als iets onplezierigs, maar tegelijkertijd natuurlijks.

De meeste fysieke problemen kennen een oplossing, maar sommige niet. In veel gevallen is medicatie nodig, in andere worden we verslaafd en in weer andere veroorzaken de bijwerkingen van de medicijnen meer ongemak dan de oorspronkelijke pijn.

En hoe zit het met psychologische problemen? Het verdriet van de ziel? Wat doen we tegen die pijn? Als we te maken hebben met een mentale aandoening, dan is er geen pil, geen therapie, geen middel om de pijn te verzachten; er is niets dat het verlicht. Hoe meer we ervan wegrennen, dat wil zeggen hoe meer we proberen te vermijden om eraan te denken, hoe sterker het zal zijn wanneer het terugkeert.

Om met deze pijn om te kunnen gaan, zouden we ervoor kunnen kiezen om ervan weg te rennen. De moderne therapieën spreken in dit geval van ‘experiëntiële vermijding’, wat zij omschrijven als een psychologische stoornis waarbij we ons mentale lijden wegduwen en vermijden, waardoor dit lijden chronisch kan worden en we gevoelens kunnen ontwikkelen als verdriet, beklemdheid, bitterheid of angst.

Maar de pijn vermijden maakt ons weerloos; kunnen we er dan niet iets aan doen? Ja, dat kunnen we wel, maar niet door pijn te zien als iets onnatuurlijks, noch als iets waar we van weg moeten rennen, maar juist als iets dat een natuurlijk onderdeel is van het leven.

Dit is een andere manier om naar pijn te kijken en het houdt in dat je de pijn direct in de ogen kijkt zonder waardeoordelen, en dat je het observeert voor wat het is, zonder gedachten, met volledige aandacht, zonder onszelf te evalueren en zonder de pijn woorden of emoties toe te kennen; dat je het simpelweg observeert en ervan leert, het niet vermijdt of ervan wegrent, het beetje bij beetje ontmantelt, zonder het te controleren.

Kortom, we moeten leren dat pijn gewoon pijn is en dat de verlichting ervan simpelweg afhangt van de manier waarop we het tegemoet treden en of we het verergeren of accepteren als een onvermijdelijk onderdeel van het leven.

Pijn verschijnt als eb en vloed, het komt en gaat. Het is niet de onderwerping of weerloosheid die ons ermee doet leren leven, maar juist de acceptatie en het proactieve vechten voor ons leven.

Om het te overwinnen, moeten we er niet van wegrennen, maar leren om het te confronteren. Hoewel dit in veel gevallen moeilijk is en compleet beangstigend, is het mogelijk om te leren leven met de pijn en om van elk moment en alle andere goede dingen die het leven ons biedt te genieten.

En wanneer we ophouden met ons erop te concentreren, zonder ervan terug te deinzen, maar door het wel een eerlijke betekenis te geven, zullen we zien dat het soms zelfs minder pijn lijkt te doen.

“En daarmee leerde ik uiteindelijk, hoewel ik eerst niet wist hoe ik het moest waarderen, dat het mij vormde als persoon…en ik groeide.”

-Afbeeldingen van Leon Chong-