Persoonlijkheid en mentale stoornissen met elkaar verwarren

Psychologie moet moeite doen om de massa op een begrijpelijke manier te bereiken. Het merendeel van de maatschappij verwart persoonlijkheid en mentale stoornissen nog steeds met elkaar. Mensen zeggen nog steeds dingen als, “ik lijk wel schizofreen,” of “ik ben zo bipolair bezig nu.” Dit soort uitspraken kan men ook als validisme omschrijven. Persoonlijkheden kunnen inderdaad psychologische problemen ontwikkelen. Maar de grens tussen een mentale stoornis en gewoon een persoonlijkheidstrek, is eentje die psychologen nog niet precies hebben kunnen trekken.

Problemen met de mentale gezondheid kunnen elke dag tot stoornissen leiden. De symptomen worden dan chronisch van aard, laten zich vaak blijken en/of oefenen dagelijks invloed uit op alle functionele gebieden van iemands leven. Mentale gezondheid is nog steeds het zwarte schaap binnen de publieke gezondheid. Het taboe blijft voortbestaan — vooral zo lang mensen persoonlijkheid en mentale stoornissen met elkaar verwarren.

Mentale pijn versus lichamelijke pijn

Mentale stoornissen omvatten problemen met de cognitieve ontwikkeling, of gedragsstoornissen. Ze kunnen een serieuze invloed hebben op iemands onafhankelijkheid en hun vermogen om hun dagelijkse activiteiten uit te voeren. Het verlies van autonomie kan als een onzichtbare, onverklaarbare pijn voelen. Dit is één van de redenen waarom het zo moeilijk is om te gaan met mentale stoornissen. Een verdrietige geest kan sneller fataal blijken dan een ziekte.

Vreugde en pijn zijn niet als olie en water; ze bestaan beiden tegelijkertijd. Wanneer de pijn zich in ons hoofd afspeelt, lijden we vaak in alle eenzaamheid, opgesloten binnen in onszelf. Meestal hebben we niemand die de pijn kan aanraken of zich kunnen voorstellen hoe het er binnen ons hoofd uitziet. Het is een pijn die geen getuigen kent.

Een recente studie, gepubliceerd in het blad Psychological Science — van de Association for Psychological Science — concludeert dat mentale pijn ons meer beïnvloedt dan fysieke pijn. Negatieve emotionele ervaringen veroorzaken meer pijn dan we denken. De herinnering aan lichamelijke pijn vervaagt naarmate de tijd vordert. Maar we herbeleven de mentale pijn continu door er aan te blijven denken.

Aandacht vragen voor persoonlijkheid en mentale stoornissen

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, komen mentale stoornissen redelijk vaak voor. Volgens de WHO  lijdt 1 op de 4 mensen minstens eenmaal aan een of andere psychologische stoornis in zijn leven.

Onze maatschappij accepteert stoornissen wel als ze fysiek van aard zijn, maar veroordeelt snel stoornissen die mentaal van aard zijn. Niemand kiest ervoor om een mentale stoornis te hebben. Wel kunnen bepaalde mentale neigingen — emotioneel of cognitief — destructief gedrag op gang helpen komen.

Mentale stoornissen komen meer voor bij mensen die familie hebben waar zulke stoornissen ook voorkomen. Bepaalde genen kunnen het risico op mentale stoornissen vergroten. Bepaalde levenssituaties kunnen dit effect ook hebben. Met name omgeving-gerelateerde stressfactoren, gifstoffen, drugs en alcohol kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van mentale ziektes.

Zou je op slag stoppen met het lezen van je Harry Potter boek omdat de auteur door een diepe depressie ging? Zou je niet langer naar Elton John luisteren omdat hij aan boulimia nervosa leed? Heeft de OCD van Leonardo DiCaprio zijn carrière als acteur beïnvloed? Laten we leren verdraagzaam te zijn en elkaar te verrijken met onze onderlinge verschillen.