Narcisme in een relatie: tips voor actie

Heb jij een relatie met een narcist? De meeste mensen denken waarschijnlijk dat ze een narcist wel herkennen wanneer ze er eentje zien, maar ze kunnen in het begin erg charmant zijn. Later komt hun ware aard naar boven en teisteren ze je relatie met bedrog, manipulatie en emotionele sabotage.
Narcisme in een relatie: tips voor actie
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

In tegenstelling tot wat je zou denken, kunnen narcisten verliefd worden, net als ieder ander. Wanneer er echter sprake is van narcisme in een relatie, kunnen de angst en ongerustheid voelbaar zijn. Dat komt omdat hun liefde als een lasso is, die elke dag strakker gaat zitten. Beetje bij beetje verlies je je rechten, je wil en zelfs je eigen stem.

Je kent vast wel iemand die als een soort magneet lijkt voor narcisten. Of misschien is dit het geval wel voor jou zelf. Is er een verklaring waarom je narcisten niet kunt identificeren en slechte ervaringen kunt voorkomen? Sommige theorieën beweren dat in het algemeen mensen die gevoeliger en empathischer zijn degenen zijn die zich aangetrokken voelen tot narcisten.

Misschien komt het omdat deze twee persoonlijkheidstypen op een of andere manier voor beide partijen gunstig zijn. Het is echter belangrijk op te merken dat er geen sluitende gegevens over dit idee zijn. In het begin zijn narcisten immers charismatisch en charmant. Het is heel gemakkelijk om in hun val te lopen.

Narcisten lijken in het begin vaak buitengewoon vriendelijk en levendig. Ze hebben een groet gevoel voor humor en zijn zeer intelligent en zeker van zichzelf. Hun extraverte charme maakt indruk op mensen.

Dat gezegd hebbende, hun ware aard ligt gewoon op de loer, onder de oppervlakte. Narcisten zijn in principe niet in staat om positieve emotionele banden met andere mensen te creëren.

Vrouw kijkt naar eigen spiegelbeeld

Narcisme in een relatie: tips voor actie

De manier waarop narcisme zich manifesteert in een relatie kan variëren. Er zijn twee veelvoorkomende mogelijkheden. De eerste is wanneer beide personen narcistisch zijn. De tweede mogelijkheid is wanneer de ene persoon zich duidelijk schadelijk en destructief gedraagt ten opzichte van de ander. Laten we beide mogelijkheden eens bekijken.

Wanneer beide personen egoïstisch zijn

Voordat we hier dieper op ingaan, is het belangrijk om onderscheid te maken tussen narcistisch gedrag en narcistische persoonlijkheidsstoornis. De laatste is een klinische aandoening in het diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen (DSM-5).

Soms komen twee mensen met deze stoornis met elkaar in een romantische relatie terecht. Het is ongebruikelijk, maar het kan gebeuren. Iets anders dat soms gebeurt tijdens de levenscyclus van een relatie is het volgende:

  • Je stelt je eigen behoeften boven die van je partner.
  • Misschien heb je behoefte aan controle.
  • Of je schommelt tussen dicht bij je partner willen zijn en afstand willen.

Dus wat gebeurt er wanneer beide partners narcistisch zijn? Eigenlijk is hun verbintenis gebouwd boven een afgrond, waar ze vroeg of laat in zullen vallen.

Er zijn stellen die niet meer van elkaar houden, maar die nog steeds niet in staat zijn om dingen op een gezonde manier te beëindigen. In plaats van het te beëindigen voelen ze zich apathisch, onverschillig en afhankelijk. Ze willen wat eens ‘van hen was’ niet loslaten.

Verstrikt in een narcistische relatie

Mijn partner is een narcist, wat kan ik doen?

Meestal is er maar één narcist in een relatie. Dus na verloop van tijd leert de andere persoon de ware aard van zijn geliefde kennen. Dat is wanneer het kwartje valt en ze beginnen te begrijpen wat het betekent om romantisch betrokken te zijn bij een narcist.

Sleutels voor reflectie en besluitvorming bij narcisme in een relatie

Livesley, Jang, Jackson en Vernon wijzen op een onderzoek dat aantoont dat 64% van de gevallen van narcistische persoonlijkheidsstoornis genetisch is. Als gevolg is het niet makkelijk om te veranderen.

Ook zullen mensen met dit type persoonlijkheid ergens in dit spectrum passen. Sommige narcisten tonen behoorlijk mishandelend gedrag, terwijl anderen slechts enkele narcistische eigenschappen vertonen.

Dit zijn enkele belangrijke punten om te onthouden:

  • Twijfel niet aan jezelf. Wanneer je je realiseert dat er sprake is van narcisme in een relatie, zijn er slechts twee opties: reageer of leer te leven met emotionele verlatenheid. Als je dat laatste doet, twijfel je constant aan jezelf, aan je zelfrespect en zelfs aan je identiteit.
  • Scheidingen en verzoeningen. Zijn ze het echt waard? Wanneer je partner een narcist is, leef je op een wip van uit elkaar gaan en verzoeningen. Misschien vind je op een gegeven moment de kracht om de relatie te verlaten. Narcisten zijn echter erg goed met het inschakelen van hun charme en je terug te winnen. Denk na wat dit betekent voor je waardigheid.
  • Ze hebben je nodig om hun eigenwaarde te valideren. Maar hoe zit het met die van jou? Omdat narcisten geen centraal ego hebben, hebben ze iemand anders nodig om hun zelfbeeld te vestigen en te versterken. Ze krijgen bevestiging door zich te voeden ten koste van iemand anders. Bedenk of dit echt de moeite waard is. Denk er even over na waar je jezelf over 5 tot 10 jaar ziet.
Trieste vrouw

Conclusies

Het beste advies dat we kunnen geven als je partner een narcist is, is om het uit te maken. Dit is echter een zeer persoonlijke beslissing. Zeggen dat narcisten geen goede partners kunnen zijn, is namelijk hetzelfde als zeggen dat niemand zijn persoonlijkheid kan veranderen of er iets aan kan doen.

Het beste is om geval per geval te evalueren. Het maken van verstrekkende generalisaties is altijd gevaarlijk. Niet alle situaties zijn hetzelfde en niet alle narcistische mensen zijn precies hetzelfde.

Er zijn enkele psychologische strategieën om mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis te helpen. Eén voorbeeld is gesprekstherapie. Het veranderen van narcisme is echter een complex proces op zich, om het nog maar niet te hebben over het feit dat de meeste narcisten zich verzetten om naar therapie te gaan. 

Narcisme in een relatie is daarom iets dat veel tijd en energie vereist om jezelf te verdedigen en om beslissingen te nemen. Maar als je je in deze situatie bevindt, zorg dan dat verandering een prioriteit wordt en zorg voor jezelf. Geef prioriteit aan je welzijn en je integriteit.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Sedikides, C., Rudich, E. A., Gregg, A. P., Kumashiro, M., & Rusbult, C. (2004, September). Are normal narcissists psychologically healthy?: Self-esteem matters. Journal of Personality and Social Psychology. https://doi.org/10.1037/0022-3514.87.3.400
  • Judge, T. A., LePine, J. A., & Rich, B. L. (2006). Loving yourself abundantly: Relationship of the narcissistic personality to self- and other perceptions of workplace deviance, leadership, and task and contextual performance. Journal of Applied Psychology91(4), 762–776. https://doi.org/10.1037/0021-9010.91.4.762
  • Masterson, JF (2004). Guía de un terapeuta para los trastornos de la personalidad: el enfoque de Masterson: un manual y un libro de ejercicios. Phoenix, Az .: Zeig, Tucker, & Theisen, Inc.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.