Het mooie aan oog voor detail hebben

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Een wijs hart wordt gevoed door kleine details, dingen die gemaakt zijn met aandacht, oog voor detail, en liefde voor het goede en het authentieke. Details die geen geld waard zijn en zonder er iets voor terug te geven. Want… we moeten wel toegeven, het is verbazingwekkend hoe het kleinste detail een donkere dag ten goede kan veranderen.

Wie het impressionisme bewondert, kent zonder twijfel het beroemde werk van Monet: ‘Impressie, zonsopgang’. Dit werk, dat naam gaf aan de revolutionaire artistieke beweging van 1874, kenmerkt zich door het interessante penseelwerk. De penseelstreken zijn vrij, snel en bijna ongeordend. Ze trekken de aandacht. Als we goed naar het schilderij kijken, lijkt het verwarrend en bijna chaotisch. Maar als de kijker afstand neemt, verschijnt de magie en zien we de betekenis van het werk.

Elke penseelstreek, elk detail van dit geweldige werk is belangrijk. Samen creëren ze een beeld dat bijna beweegt. Een zonsopgang waarin je de rust van het water kunt voelen. Elke penseelstreek brengt licht, lucht, en contrast, de boten in de verte en de levendigheid van de lucht loopt over in het water.

Er zijn honderden delicate en precieze details nodig om een kunstwerk tot leven te brengen. Iets heel vergelijkbaars vindt plaats in ons dagelijks leven. De aandacht die anderen ons geven… woorden, voorkeuren, speciale momenten… al deze kleine dingen die aan ons gegeven worden, die uit het hart komen, brengen ons ook licht en voeden ons. Ze begeleiden ons. Ze zijn het levende doek waarop we een betekenisvolle werkelijkheid bouwen.

Om de kleine dingen te waarderen, hebben we een open hart nodig

Magie bestaat. Je hoeft er niet naar te zoeken in de nieuwste app, of de nieuwe serie op Netflix, noch in het plezier van het kopen van een dure auto of computer. Je zal het niet per se op deze plaatsen vinden. Authentieke schoonheid verbergt zich in de alledaagse details van ons leven.

Sommige dingen kunnen alleen worden gewaardeerd door de kunst van observatie en ontvankelijkheid. Door het leven te zien door emoties en te leven in het heden.

Neem bijvoorbeeld het web van een spin bij zonsopgang. Het is niet langer onzichtbaar, want het is bedekt met kleine dauwparels die een fascinerend natuurschouwspel vormen. We zien hetzelfde in een kind dat met bewondering naar zijn vader kijkt als hij een verhaal vertelt over twee mensen die elkaar voor het eerst ontmoeten. Misschien glimlachen de nieuwe vrienden omdat ze merken dat ze hetzelfde boek lezen. Het is dit, en andere dagelijkse details waar we soms zo gelukkig van worden. Het zijn nuances van onze werkelijkheid die ons inspireren en die in onze herinneringen blijven hangen.

Nou, om iedere dag open te staan voor deze details, moeten we volledig verbonden zijn met het huidige moment. We noemden aan het begin de naam van Claude Monet. Net als vele anderen kon deze schilder urenlang genieten van de natuur: bloeiende velden bij zonsondergang, water in een vijver…

Deze connectie met wat er om ons heen gebeurt is iets wat we zeker aan het verliezen zijn. We leven in een samenleving vol prikkels (te veel), waar weinig wordt waargenomen maar veel gedeeld. Waar details niet belangrijk zijn, want het is de impact die telt. Het snelle nieuws en ‘clickbait’.

Als interessant detail wil ik graag wijzen op de thalamus. Deze structuur stelt ons in staat om een goede filter van aandacht toe te passen wanneer we waarnemen. Het is een hersengebied dat vooral geassocieerd wordt met ons bewustzijn.

Daarom zouden we kunnen zeggen dat een goede manier om ons bewustzijn uit te breiden te maken heeft met het aannemen van een ontvankelijke houding; het versterken van die wijze en nieuwsgierige blik die, geleid door emotie, kan zien wanneer de schoonheid van het alledaagse opduikt.

Mensen met oog voor detail geven tijd, geen dingen

Wetenschappers aan de Universiteit van Rochester hebben enkele jaren geleden een onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift ‘Current Biology’, toonde aan dat mensen met oog voor detail intelligenter zijn. Door hun natuurlijke observatievermogen kunnen ze zich richten op de kleine aspecten van de werkelijkheid die niet iedereen opvallen. Daarnaast beschikken ook zeer gevoelige mensen over dit talent.

Dit alles brengt ons tot de conclusie dat de mensen die weten hoe ze de details kunnen waarderen, ook degenen zijn die de meeste zorg ervoor dragen en die het best in staat zijn om ze aan anderen te geven. Dus, wie in staat is om aandacht te besteden aan de kleine details die het weefsel van ons leven vormen, zal in staat zijn om betekenis te geven aan relaties, respect en waardering te bevorderen, en sterkere en gelukkigere relaties met anderen op te bouwen.

We moeten begrijpen dat het geven van momenten in plaats van dingen een kunst is. We moeten leren hoe we elke penseelstreek op zijn plaats zetten zodat deze licht kan geven. We moeten de juiste kleur kiezen. Beide taken zijn onze tijd en inspanning meer dan waard.