Mijlpaalangst: het gevoel dat je niet bent waar je zou moeten zijn

Heb je het gevoel dat je op jouw leeftijd al veel meer bereikt zou moeten hebben dan je nu hebt? Een vaste baan, een huis en zelfs kinderen? Deze perceptie kan leiden tot een soort angst. Lees er meer over in de volgende tekst.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 05 augustus, 2023

“Ik ben gewoon niet waar ik wil zijn in mijn leven.” Merk je dat je vaak zo denkt? Heb je het gevoel dat je veel van je dromen of persoonlijke doelen nog niet hebt vervuld? In feite lijden velen van ons aan mijlpaalangst.

Het bestaat uit een ondefinieerbaar gevoel van belangrijk falen. Het gaat om het gevoel dat volwassen worden en volwassen worden niet betekent dat we hebben bereikt wat we wilden toen we kinderen waren. Bovendien hebben de maatschappij en de economische mechanismen die haar orkestreren het vermogen om onze persoonlijke vervulling en onafhankelijkheid te vertragen.

Het is bijvoorbeeld niet gemakkelijk om een vaste baan te vinden of een huis te kunnen kopen, en deze aanhoudende frustratie vertaalt zich vaak in een vorm van psychologisch ongemak. Als je momenteel last hebt van mijlpaalangst, raden we je aan om verder te lezen voor meer informatie.

Mijlpaalangst

Mijlpaalangst definieert de psychologische druk die mensen ervaren als ze merken dat ze veel van hun verwachtingen en levensdoelen nog niet hebben bereikt. Als je de implicatie van deze realiteit wilt begrijpen, moet je de relevantie van je eigen verwachtingen voor menselijke vervulling, welzijn en geluk verduidelijken. Als deze mislukken, stort een deel van jezelf in.

Een onderzoek (Engelse link) gepubliceerd in het tijdschrift Cognition & Emotion stelt dat wanneer mensen niet bereiken wat ze verwachtten, dit hen meer leed berokkent dan het bereiken en dan teleurgesteld zijn.

Een voorbeeld hiervan is het verlangen naar een vaste baan. Als je die krijgt en hij is niet zo perfect als je dacht, doet dat minder pijn dan wanneer je hem in eerste instantie nooit gekregen zou hebben.

Aan de andere kant moet opgemerkt worden dat deze angst op zichzelf geen klinische entiteit is en ook niet beschouwd wordt als een stoornis. Als zodanig komt het niet voor in de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-V). Ondanks dit feit is het een psychologische realiteit die steeds meer ongemak veroorzaakt.

Kenmerken van levensdrukangst

In 2022 voerde het psychologische adviesbureau Relate een onderzoek uit (Engelse link) dat een probleem aan de orde stelde dat niet veel besproken wordt: millennials en generatie Z ervaren de meeste mijlpaalangst. Deze jonge mensen doen er tegenwoordig inderdaad langer over om onafhankelijk te worden, een eigen huis te bezitten en kinderen te krijgen.

Dit geeft een symptomatisch beeld van percepties, gedachten en duidelijke gevoelens van ongemak. Bijvoorbeeld:

• Laag gevoel van eigenwaarde.
• Gevoelens van belangrijk falen.
• Kritische en zelfdestructieve interne dialoog.
• Verzwakt en vervormd zelfbeeld.
• Hopeloosheid en de overtuiging dat nooit aan hun verwachtingen zal worden voldaan.
• Het gevoel dat de mensen om hen heen en de maatschappij zelf hen veroordelen voor hun ogenschijnlijke falen.
• Angst die gepaard gaat met sociale vergelijking. Ze contrasteren hun prestaties en leven met de omgeving of met wat ze zien op sociale media.
• Herkauwende gedachten. Bijvoorbeeld “Ik ben niet waar ik wil zijn” “Ik heb niet bereikt wat ik had verwacht” “Ik ben een teleurstelling voor mijn familie” of “Iedereen heeft meer bereikt dan ik.”
• Lichamelijke symptomen. Bijvoorbeeld vermoeidheid, spierspanning, hoofdpijn, tachycardie, spijsverteringsstoornissen, slaapproblemen, veranderingen in het eetpatroon, enz.
• Als het langdurig is en gevoelens van hopeloosheid hardnekkig zijn, bestaat het risico dat mijlpaalangst leidt tot andere stoornissen. In dit verband heeft de Universiteit van Wisconsin-Madison (VS) een onderzoek uitgevoerd (Engelse link). Het onderzocht de comorbiditeit tussen angst en depressie.

De oorsprong van mijlpaalangst

Veel van het psychologische lijden van de mens is een direct gevolg van de context waarin hij verkeert. We beschikken allemaal over betere of slechtere instrumenten om met tegenslagen om te gaan.

Tegenwoordig lijden jongeren echter meer dan ooit onder de gevolgen van een maatschappij die hun onafhankelijkheid en zelfrealisatie belemmert. Hier zijn enkele aspecten die van invloed zijn op het ontstaan van angst door vitale druk:

• Kritiek omdat ze geen baan of stabiele partner en kinderen hebben.
• Zelfeisendheid. Zichzelf straffen met het idee dat ze al bepaalde mijlpalen hadden moeten bereiken.
• Het internaliseren van de verhalen van hun familie en de maatschappij over wat ze zouden moeten bereiken in elke fase van de levenscyclus. Wanneer ze deze prestaties niet behalen, lijden ze.
• Sociale media. Deze digitale etalage laat alleen de slimste en beste versies van iedereen zien. Jongeren hoeven maar een beetje te scrollen op Instagram of Tik Tok om aan te nemen dat iedereen succesvoller en gelukkiger is dan zij. Dit heeft ernstige gevolgen voor hun geestelijke gezondheid.
• Sociale vergelijking. Onderzoek (Engelse link)  gepubliceerd in het tijdschrift Current Psychology beschrijft de angst die mensen voelen omdat ze niet aan bepaalde sociale normen kunnen voldoen. Er wordt beweerd dat we allemaal op andere mensen willen lijken en hetzelfde willen bereiken. Als we dat niet bereiken, bouwen we een gevangenis van angst voor onszelf.

Strategieën voor het omgaan met mijlpaalangst

Mijlpaalangst is een van de meest voorkomende redenen voor mensen onder de 40 om een psycholoog te raadplegen. Het is niet gemakkelijk om om te gaan met deze gevoelens van mislukking en het idee dat de maatschappij talloze obstakels opwerpt om hun eigen ontwikkeling en persoonlijke voldoening te belemmeren. Wat kun je in deze situaties doen? Hier is wat advies als je last hebt van dit soort angst.

Rust uit, ontwikkel nieuwe perspectieven en druk op de resetknop

Overmatige angst verhindert je om helder en reflectief te denken. Je zult het moeilijk vinden om je beter te voelen als je geest je aanvalt alsof het je ergste vijand is. In deze context zou je jezelf idealiter een paar dagen rust en sociale en technologische ontkoppeling moeten gunnen. Alleen zijn is inderdaad nuttig om te werken aan de ideeën die we gaan voorstellen:

• Herformuleer je doelen. Zo kun je de motor van nieuwe hoop starten.
• Denk na over enkele veranderingen in je leven. Soms is een kleine variatie in je routine alles wat je nodig hebt om nieuwe prikkels te ontdekken.
• Bekijk je huidige leven in perspectief. Dat je niet hebt bereikt wat je wilt, maakt je nog geen mislukkeling. Kijk terug en onthoud dat je in het verleden op veel gebieden succesvol bent geweest.

Oefen zelfcompassie

Het is tijd om te stoppen met slecht praten en jezelf te devalueren. Je moet jezelf op dezelfde manier respecteren als je je beste vriend zou doen. Pas je innerlijke dialoog aan. Wees empathischer, begripvoller en liefdevoller voor jezelf. Zelfcompassie is een geweldige psychologische hulpbron om in te zetten als je je angstig en ontmoedigd voelt.

Sta stil bij je gemiste mijlpalen: zijn ze echt zo belangrijk?

Soms zijn de doelen die je voor jezelf stelt misschien niet eens van jou. Ze worden vaak voor je gesteld door de maatschappij of je familie. Denk na over wat je niet hebt bereikt en ga na of je dat echt nodig hebt om gelukkig te zijn.

Misschien kun je die mijlpaal vervangen door een andere die motiverender is. Misschien bezit je bijvoorbeeld geen huis, maar misschien is wat je nu echt wilt reizen en een meer nomadisch leven leiden.

Acceptance and commitment therapy

Als je het onmogelijk vindt om mijlpaalangst alleen aan te pakken, kan Acceptance and Commitment Therapy (ACT) helpen. Deze aanpak helpt je een zinvoller leven te creëren door je te leren hoe je de moeilijkste of ongunstigste gebieden in je leven kunt aanpakken.

Deze therapie werkt op waarden en zelfontdekking. Het biedt je handvatten zodat je kunt accepteren wat je niet kunt beheersen en een krachtiger visie op jezelf kunt ontwikkelen. Zonder twijfel is het een heel nuttige therapie in gevallen van mijlpaalangst.

Breng veranderingen aan en zoek steun

Tot slot, als je momenteel door deze ervaring gaat en het gevoel blijft dat je nog niet bent waar je wilt zijn, aarzel dan niet om veranderingen aan te brengen en steun te zoeken bij de mensen om je heen.

Je moet in gedachten houden dat je niet alleen bent, en dat je ook niet de enige bent die last heeft van dit soort angst. Op een gegeven moment zal je realiteit veranderen en zul je in de gewenste richting gaan bewegen.