Mentale privacy en neurorechten: wat zijn ze?

Wat als cybercriminelen toegang hadden tot onze gedachten en emoties? Dit is een reële mogelijkheid in de nabije toekomst. Daarom is het tijd om te praten over hoe we onze neurorechten kunnen regelen.
Mentale privacy en neurorechten: wat zijn ze?
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

In de niet al te verre toekomst zullen we allemaal neurorechten hebben en mentale privacy zal een onbetwistbaar principe zijn. Het doel zal niets anders zijn dan het beschermen van onze mentale- en hersenidentiteit. Met andere woorden, het recht dat niemand toegang heeft tot onze gedachten, emoties, herinneringen, enz.

Het thema klinkt als sciencefiction, zoals het script van elke film van Christopher Nolan of Steven Spielberg. Wat ons nu echter onmogelijk lijkt, gebeurt al op een uiterst subtiele manier. Laten we, om het te begrijpen, meer te weten komen over iets dat elke dag gebeurt in veel van onze mobiele apps.

Zo worden de kunstmatige intelligentie en algoritmen achter Instagram en Facebook gestaag steeds geavanceerder. Ze kunnen trouwens alles wat we doen analyseren en verwerken. Bovendien weten ze zelfs wat onze emotionele toestand is, op basis van welke informatie we bekijken of hoe we reageren op sociale media.

Door te begrijpen of we verdrietig of verveeld zijn, kunnen ze ons advertenties aanbieden die zijn afgestemd op onze behoeften. Maar wat voor ons misschien gewoon vreemd en zelfs normaal lijkt, overtreft eigenlijk een fundamenteel principe: dat van onze neuroprivacy. Waarom zouden ze tenslotte moeten weten hoe we ons voelen? Moeten onze emoties niet privé worden gehouden?

Er kan zelfs een dag komen dat er mechanismen zijn waarmee cybercriminelen toegang krijgen tot onze gedachten. Daarom is het essentieel dat deze kwestie wettelijk wordt geregeld. Want hoewel het voor ons nu misschien sciencefiction lijkt, zou het, maar al te snel, werkelijkheid kunnen worden.

Oog met een gespiegeld brein om mentale privacy te vertegenwoordigen

Neurotechnologie en zijn duistere kant

Rafael Yuste is een prominente Spaanse neurobioloog. Hij werkt als professor aan het Neurotechnology Center van de Columbia University in New York. Daarnaast participeert hij in het BRAIN-project. Dit is een initiatief om het menselijk brein diepgaand te leren kennen.

Niet lang geleden heeft Dr. Yuste zelf een belangrijke mededeling gedaan. Hij beweerde dat de vooruitgang in kunstmatige intelligentie niet te stoppen is, wat uiteindelijk een groot risico voor ons zou kunnen vormen. Op dit moment zijn er inderdaad grote sprongen op het gebied van neurotechnologie.

Het gaat om manipulatie van de hersenen met technologische snufjes die binnenkort de behandeling van alles mogelijk zullen maken, van beroertes tot neurologische ziekten zoals Parkinson.

Bovendien heeft Dr. Yuste’s eigen BRAIN-project tot doel de activiteit van de geest te volgen en te begrijpen hoe we denken, voelen, leren en onthouden. Wat zou er echter gebeuren als iemand in de toekomst deze technologie tegen ons zou gebruiken? Inderdaad, wat als ze erin zouden slagen om erachter te komen hoe ze onze gedachten kunnen manipuleren?

Wanneer de vooruitgang van de wetenschap nieuwe wetgeving vereist

Mentale privacy definieert het onbetwistbare recht om te beschermen wat we denken en voelen. Niets is zo privé, zo intiem en zo onmiskenbaar van ons dan de inhoud van onze geest. Het is de laatste grens. Toch zal de wetenschap er op een bepaald moment in de toekomst overheen gaan.

Wetenschappers zijn momenteel bezig met het decoderen van hersenactiviteit. Dit zal grote prestaties opleveren op het gebied van geneeskunde. Hun doel is om hoop te geven, om diegenen te rehabiliteren die een craniocerebraal ongeval of een beroerte hebben gehad.

Ook om zicht en herinneringen te herstellen. Misschien zelfs om de remedie voor de ziekte van Alzheimer te ontdekken. In feite zijn de mogelijkheden eindeloos. De bijbehorende uitdagingen zijn echter enorm.

Het Department of Health Sciences and Technology in Zürich (Zwitserland) deed onderzoek (Engelse link) naar neurorechten en mentale privacy. Ze benadrukten de noodzaak om zo snel mogelijk basiswetten uit te vaardigen voor de bescherming en het behoud van het menselijk brein en de menselijke geest.

De dag kan komen dat, dankzij elektronische apparaten, onze emoties, herinneringen en gedachten bij anderen bekend zullen zijn. We moeten ons bewust zijn van dit feit. Dit om beschermingsmaatregelen vast te stellen en een wettelijke code aan te passen die inspeelt op deze realiteit.

Geloof het of niet, ze schenden al onze mentale privacy

Op dit moment is Rafael Yuste de belangrijkste internationale verdediger van de noodzaak om neurorechten en mentale privacy te reguleren. Dat doet hij via de NeuroRights Foundation (Engelse link). Hij is zelf getuige en promotor van deze vooruitgang in het begrip van het menselijk brein en kent daarom maar al te goed de bijbehorende risico’s die zich in de toekomst zouden kunnen voordoen.

We moeten echter voorzichtig zijn. Want de waarheid is dat onze mentale privacy al op vele manieren dagelijks wordt geschonden. Inderdaad, vanaf het moment dat we de gebruiksvoorwaarden van een app accepteren, worden we voortdurend bestudeerd.

In feite analyseren ze ons gedrag, onze persoonlijkheid, onze emoties, onze verlangens en zelfs onze bedoelingen. Het lijdt geen twijfel dat we proefpersonen zijn voor grote technologiebedrijven. Dit gebeurt op dit moment.

Robotachtig oog

Waaruit zal de neurorechtenwetgeving bestaan?

Elon Musk ontwikkelt interfaces om verbinding te maken met de hersenen om verwondingen te behandelen of bepaalde functies te verbeteren. Zijn Neuralink Corporation boekt ook grote vooruitgang in de nasleep van talrijke medische, filosofische en wetgevende debatten. Hoewel dit misschien een hoofdstuk van Black Mirror lijkt, moeten we begrijpen dat het een naderende realiteit is.

Het is noodzakelijk om onze mentale privacy te beschermen en neurorechten zo snel mogelijk wettelijk vast te leggen. Laten we eens kijken waar ze uit bestaan.

  • Het recht om onze identiteit te beschermen. Met andere woorden, om ons vermogen om te denken en te voelen als onszelf te beschermen, ongeacht de neurotechnologie die op ons wordt toegepast. Het betekent ook dat we onze herinneringen moeten beschermen, zodat niemand er toegang toe heeft.
  • Het recht op vrije wil. Dit wordt gedefinieerd als de noodzaak om onze eigen beslissingen te blijven nemen zonder door iemand te worden gemanipuleerd.
  • Grenzen aan cognitieve doping (Engelse link). Dit onderwerp is interessant. Er wordt aangenomen dat technologie ons in de toekomst in staat zal stellen om onze cognitieve functies te verbeteren, zoals ons vermogen om te leren, te onthouden, enz. Daarom is het misschien tijd om na te denken of het raadzaam is om grenzen te stellen.

Dit zijn op dit moment de belangrijkste aandachtspunten. Het is echter waarschijnlijk dat er in de toekomst meer aspecten zullen optreden. Zoals Dr. Yuste opmerkt, is het noodzakelijk dat overheden de vooruitgang in wetenschap en technologie volgen om te reageren op mogelijke risico’s en deze te voorkomen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Ienca M. On Neurorights. Front Hum Neurosci. 2021 Sep 24;15:701258. doi: 10.3389/fnhum.2021.701258. PMID: 34630057; PMCID: PMC8498568.
  • Wajnerman Paz A. Is Mental Privacy a Component of Personal Identity? Front Hum Neurosci. 2021 Oct 14;15:773441. doi: 10.3389/fnhum.2021.773441. PMID: 34720912; PMCID: PMC8551354.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.