De meest effectieve techniek om depressie te behandelen

Weet jij wat de meest effectieve therapeutische techniek is voor mensen met depressie? Sommige mensen met depressie ondervinden verlichting dankzij hun therapeut of voorgeschreven medicatie, maar er is een onderzoek dat beweert dat het stellen van vragen wel eens de sleutel zou kunnen zijn.

Dit onderzoek, uitgevoerd aan de Ohio State University, is het eerste dat aantoont dat depressieve patiënten substantiële verbeteringen ervaren van hun symptomen wanneer hun therapeut gebruikt maakt van een techniek die het ‘Socratisch gesprek’ genoemd wordt. Het onderzoek werd gepubliceerd in het tijdschrift Behaviour Research and Therapy.

Het Socratisch gesprek en cognitieve therapie

Het Socratisch gesprek is een reeks van begeleide vragen waarmee de therapeut de patiënten vraagt om nieuwe perspectieven te overwegen, over zichzelf en over zijn/haar plek in de wereld.

“Mensen met depressie kunnen vast komen te zitten in een negatieve denkwijze,” zegt Justin Braun, co-auteur van het onderzoek en PhD-student psychologie aan de Ohio State University. “Het Socratisch gesprek helpt patiënten om de geldigheid van hun negatieve gedachten te onderzoeken en om een breder, realistischer perspectief te verkrijgen.”

De cognitief-therapeutische aanpak voor het behandelen van depressie stelt dat mensen lijden aan depressie vanwege hun interpretatie van gebeurtenissen en niet vanwege de gebeurtenissen zelf. Tijdens de therapie wordt van de patiënt verwacht dat hij flexibel is in het toeschrijven van betekenis aan en het vinden van functionelere en adaptievere interpretaties voor deze interpretaties. Therapie vermindert depressie dan ook niet alleen, maar beschermt ook tegen toekomstige depressieve episodes.

“Veel andere onderzoeken waren gericht op hoe de relatie tussen patiënt en therapeut een positieve therapeutische respons kan bevorderen,” zei co-auteur Daniel Strunk, associate professor in de psychologie aan de Ohio State University. “We ontdekten dat het Socratisch gesprek voorspellender was voor het verbeteren van de genoemde symptomen dan de therapeutische relatie, de variabele die in eerdere onderzoeken werd onderzocht.”

Waarom het Socratisch gesprek effectief is

Voor het onderzoek volgden 55 patiënten een cursus van zestien weken over cognitieve therapie voor depressie aan de Ohio State University. De patiënten vulden een vragenlijst in aan het begin van elke sessie. Het doel van deze vragenlijst was het meten van de depressie-symptomen.

Onderzoekers analyseerden video-opnames van de eerste drie sessies van elk van de patiënten en maakten een schatting van hoe frequent de therapeut de technieken van het Socratisch gesprek gebruikte. De onderzoekers ondervonden dat de sessies waarin de therapeuten het Socratisch gesprek meer gebruikten een sterkere verbetering teweegbrachten in de symptomen van depressie bij patiënten.

“Patiënten leren het proces van vragen stellen en skeptisch zijn over hun eigen negatieve gedachten,” zei Braun. “Wanneer ze dit doen, bemerken ze vaak een substantiële vermindering van hun depressiesymptomen.”

Een patiënt kan zijn therapeut bijvoorbeeld vertellen dat hij een complete mislukkeling is en dat hij het leven niet meer ziet zitten omdat zijn huwelijk geëindigd is in een scheiding. Met het Socratisch gesprek kan een therapeut de opvattingen die de patiënt heeft over de situatie op de proef stellen.

De onderzoekers stelden de volgende voorbeeldvragen op:

• Vind je dat iedereen die een scheiding heeft meegemaakt een mislukkeling is?
• Kun je iemand bedenken voor wie dit niet opgaat?
• Hoe vertaalt een scheiding zich volgens jou in mislukken als persoon?
• Wat voor bewijs is er dat bepaalde aspecten van jouw relatie toch succesvol waren, waardoor deze niet meer kan worden gedefinieerd als een ‘totale mislukking’?

“Het doel is om patiënten te leren hoe ze dezelfde soort vragen op zichzelf kunnen toepassen,” aldus Strunk. “We geloven dat een van de redenen waarom cognitieve therapie zulke langdurige positieve effecten heeft, is omdat patiënten leren om hun negatieve gedachten op de proef te stellen en dit blijven doen zelfs nadat de behandeling gestopt is.”

Strunk stelde ook dat patiënten “leren dat het ze misschien wel ontbreekt aan informatie die tegenstrijdig is met hun negatieve gedachten.”

Onderzoekers zetten hun onderzoek voort met nieuwe patiënten met het oog op de behandeling van klinische depressie. Een van de doelen van het nieuwe onderzoek is om patiënten te typeren, zodat het Socratisch gesprek effectiever kan worden ingezet.