Het ligt niet aan mij, het ligt aan jou: psychologische projectie

Psychologische projectie: een term die is ontwikkeld vanuit de freudiaanse theorie, die gedrag beschrijft dat we heel vaak tegenkomen. Wijzelf kunnen het zelfs hebben gedaan zonder het te beseffen.

Bijvoorbeeld: denk aan een moment dat je je ontzettend verliefd voelde op iemand. Op een bepaalde manier, bijna onbewust, schreef je bepaalde functies en deugden toe aan deze persoon, die niet per se overeenkwamen met hoe hij of zij echt was. Je prees zijn vriendelijkheid en zorg voor anderen, zijn successen en zijn grote kwaliteiten door de stralenkrans van perfectie die je op hem geprojecteerd had.

Liefde kan een zeer geschikte context zijn voor psychologische projectie om te ontwikkelen. Maar het echte, complexere probleem treedt op wanneer extreem negatieve psychologische projectie gebeurt, wanneer een persoon zijn eigen emotionele tekortkomingen aan anderen toeschrijft, zoals gedachten die vol zijn van woede of angst.

We zullen in het bijzonder praten over schuldgevoelens en hoe ze soms, in plaats van deze gevoelens te aanvaarden en ermee om te gaan, gericht worden op andere mensen, op de mensen die het dichtst bij ons zijn en die zogenaamd het meest worden gewaardeerd.

Projectie: de realiteit verdraaien voor je eigen voordeel

Hier is een voorbeeld. Je partner is onzeker en heeft bindingsangst. In plaats van deze realiteit te accepteren, begint hij je te straffen, aan te dringen dat je dingen moeilijk maakt, dat je altijd tekenen van wantrouwen en een duidelijke wens om hem schade toe te brengen laat zien.

Het probleem ligt niet bij jou, het ligt bij hem. Maar in plaats van het feit onder ogen te zien dat hij een probleem met zijn gevoel van eigenwaarde heeft, straft hij je en levert hij bewijs voor dingen die niet echt zijn. Hij gooit zijn woede als dartpijltjes naar je toe en projecteert zijn negatieve emoties op jou, zodat hij het volgende kan bereiken:

1. Het probleem negeren en het toeschrijven aan anderen.
2. Zichzelf bevrijden van zijn interne last en het ergens buiten zichzelf achterlaten, bij de mensen om hem heen.
3. Een duidelijk machtsstandpunt veroveren. “Ik heb geen probleem, andere mensen wel. De wereld zou om mij heen moeten draaien.”
4. De overtuiging dat andere mensen het probleem zijn, stelt hem in staat om de werkelijkheid te vervormen op welke manier hij ook maar wil. Hij kan geloven in zijn fantasieën en zijn ware gebreken ontkennen.

Hoe de gewoonte af te leren

Psychologische projectie is een ingewikkeld onderwerp. En helaas komt het vaak voor. Veel mensen die worden blootgesteld aan psychische en psychologische mishandeling blijven positieve beelden op hun partner projecteren. Waarom? Omdat ze zich op deze manier kunnen beschermen tegen de realiteit.

“Als mijn partner zich jaloers voelt, is dat alleen omdat hij van me houdt.” “Mijn partner houdt enorm van me, soms maakt hij fouten, maar hij is degene die het meest om me geeft.” Het projecteren van deze ideeën betekent de werkelijkheid vervormen, een nieuwe wereld creëren die minder schadelijk is, waar ze niet de hardheid van de werkelijkheid hoeven te accepteren, waar iedereen moedig is, waar ze in staat zijn om te reageren en zich te verdedigen.

Hoe kunnen we stoppen met projecteren?

1. Realiseer je dat het projecteren op anderen een verdedigingsmechanisme is. Een reddingsvest dat ons drijvend houdt, zodat we niet iets moeten toegeven.
2. Men moet begrijpen dat het projecteren van schuldgevoel en woede op de mensen om ons heen niets meer zal bereiken dan het creëren van meer negatieve emoties. We zullen in een vicieuze cirkel vallen waar we een vals gevoel van macht hebben, vanwaar we onvermijdelijk zullen vallen op de lange termijn.
3. Als jij het bent die projectie van iemand anders ervaart, maak dan duidelijk hoe je je voelt. Waarschuw hem dat dit gedrag niet door kan gaan. Vertel hem dat je je vernederd en gemanipuleerd voelt.
4. Realiseer je dat op het moment dat je beseft dat je projectie een soort emotionele tekortkoming verbergt, je dat gevoel van controle zal verliezen. Je zult instorten en je zult hulp en ondersteuning nodig hebben om jezelf weer bij elkaar te rapen, om je problemen en tekortkomingen onder ogen te zien.

Het is niet gemakkelijk om te accepteren dat we allemaal af en toe projecteren. Soms doen we het zelfs zonder het ons te realiseren; we denken dat het probleem buiten onszelf ligt. Zoals door te denken dat de persoon waarvan we houden eigenlijk een perfect wezen is bijvoorbeeld…

We hebben allemaal gebreken, we hebben allemaal tekortkomingen. Idealiter zouden we altijd met nederigheid en objectiviteit handelen, maar we zijn uiteindelijk allemaal prachtig onvolmaakte wezens, die proberen te overleven en gelukkig te zijn in een gecompliceerde wereld. Ben je het daarmee eens?

–Afbeelding met dank aan Nicoletta Ceccoli–