Leven na trauma

Trauma heeft vele oorsprongen, en ook vele gezichten. Iedereen is het erover eens dat het ons leven verandert. Hier gaan we uitleggen welke uitdagingen trauma's met zich mee kunnen brengen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Andrea Pérez.

Laatste update: 22 december, 2022

Je dagen gaan voorbij zoals altijd. Je gaat naar je werk of naar de lessen. Af en toe trek je op met je vrienden. Je leven met je partner, als je die hebt, lijkt prima te zijn. Je hebt een min of meer stabiele routine. Alles is normaal. Dan gebeurt er plotseling iets dat je leven volledig verandert.

Het kan de dood van een naast familielid zijn, een aanval van een vreemde, of een ongeluk. De oorzaken zijn zeer uiteenlopend en kunnen zich op elk moment in je leven voordoen. Ze hebben echter één ding gemeen. Ze maken allemaal een einde aan je leven, zoals je dat kende. Trauma komt en zet alles op zijn kop.

Trauma’s

Trauma’s komen veel voor en kunnen op elke leeftijd optreden. Je zou kunnen zeggen dat we er allemaal één of zelfs meerdere met ons meedragen. Het doet zich voor wanneer we getuige zijn van of een onverwachte en onaangename gebeurtenis meemaken die blijvende littekens achterlaat die in onze geest doordringen.

Trauma hoeft geen episodische gebeurtenis te zijn. In feite is het mogelijk dat het ontstaat na het meemaken van een onaangename situatie die je in de loop der tijd niet volledig hebt verwerkt.

Het is onvermijdelijk dat het bestaan van een trauma je conditioneert, zowel bewust als onbewust. Dat gezegd hebbende, als je ermee weet te leven en het je kwaliteit van leven niet aantast, hoef je je geen zorgen te maken.

Het wordt een probleem als het trauma de hoofdrolspeler wordt van je emotionele toestand. Wat de oorspronkelijke redenen voor het ontstaan ervan ook zijn, de traumatische schok begint zoveel gewicht in de schaal te leggen dat het je begint te overheersen.

Dan ontstaan er lichamelijke en geestelijke reacties die je leven verstoren. De raderen die soepel draaiden en je dagelijks leven in beweging brachten, lopen vast en laten je niet meer toe verder te gaan met het soort vloeibaarheid dat je prettig vindt.

De verborgen monsters die gepaard gaan met trauma

We zijn allemaal uniek. Daarom beïnvloedt trauma ons allemaal anders en reageren we op verschillende manieren. In feite weet alleen het individu dat het meemaakt wat er in hem of haar gebeurt.

Sommige mensen reageren met karakterveranderingen of veranderen de manier waarop ze zich verhouden tot hun omgeving. Ze kunnen ook lichamelijke symptomen ervaren zoals spierspanning, slapeloosheid of hartkloppingen.

Anderen verwerpen alles wat hen ook maar enigszins aan de traumatische gebeurtenis doet denken. In feite blokkeert hun geest de herinnering aan de gebeurtenis volledig. Aan de andere kant zijn er mensen die het zich herhaaldelijk herinneren. Sommigen nemen hun toevlucht tot dissociatie, en maken zich mentaal los van de pijn die de gebeurtenis veroorzaakte.

Bovendien kunnen op de meest onverwachte momenten opdringerige gedachten opkomen. Of, stoornissen zoals depressie kunnen de kop opsteken. Elk individu neemt onbewust de verdedigingsmechanismen aan die hem het best helpen om de traumatische gebeurtenis te overleven.

Er zijn echter enkele negatieve gevoelens die alle mensen die met een traumatische gebeurtenis te maken hebben gemeen hebben. Het zijn net kleine monsters. Ze vergezellen degenen onder ons die met een trauma te maken hebben, maar zijn vaak onzichtbaar voor anderen.

Schuld

Schuldgevoel is vaak een frequente metgezel bij de ervaring van een trauma. Soms kun je jezelf de schuld geven dat je de gebeurtenis hebt meegemaakt die je trauma heeft veroorzaakt.

Je neemt misschien de verantwoordelijkheid dat je het niet voorkomen hebt. Wanneer dit gebeurt, zijn schuld en spijt je inhoudelijke metgezellen. Hoewel je niet schuldig bent aan het trauma waarmee je leeft, denkt je geest dat je dat wel bent.

Dit is nog een mechanisme waarmee je hersenen moeten omgaan. Je denkt dat, als jij de schuldige bent, je een einde kunt maken aan de manier waarop je je voelt. Als je bijvoorbeeld slachtoffer bent geweest van misbruik of aanranding, kun je merken dat je zegt: “Had ik de relatie met hen maar eerder verbroken,” “Had ik ze maar tegengehouden” of “Was ik die avond maar niet uitgegaan.”

Dit zijn onbewuste gedachten die vaak slachtoffers van traumatische gebeurtenissen treffen. Het helpt ook niet dat de maatschappij de slachtoffers van dit soort misdaden te vaak de schuld geeft.

Schuldgevoelens na trauma

Schuldgevoel kan zelfs tijdens je herstelperiode de kop opsteken. Als je ernaar streeft om je leven en het soort activiteiten dat je plezier of plezier geeft weer op te pakken, kan schuldgevoel opduiken.

Het ligt op de loer en herinnert je er ten onrechte aan dat je het niet verdient om weer te lachen of te genieten. Het kan je zelfs verlammen en je doen geloven dat je het echt niet verdient dat je iets goeds overkomt.

Daarom is het essentieel om ermee om te gaan in je herstelproces. In feite zal het aanpakken van je schuldgevoelens na een trauma in een psychologisch consult bijzonder nuttig zijn.

Een psycholoog zal je kunnen helpen om je ervan bewust te worden dat je niet schuldig bent aan de schade die je is aangedaan. Je bent echter wel verantwoordelijk voor hoe je ermee omgaat en mettertijd zul je jezelf kunnen vergeven en accepteren dat je het waard bent om je leven weer op te pakken.

Eenzaamheid en onbegrip

Het komt vaak voor dat na een traumatische schok sociale angst optreedt. Het treedt op als je anticipeert op de mogelijkheid dat je in een andere situatie terechtkomt die lijkt op de traumatische gebeurtenis. Bovendien is eenzaamheid niet altijd lichamelijk. Je emotioneel alleen voelen, zonder steun om op te rekenen, en onbegrepen worden door anderen draagt bij aan je trauma.

Inderdaad, als andere mensen in je omgeving niet hebben meegemaakt wat jij hebt meegemaakt, kun je het gevoel hebben dat ze je pijn niet zullen begrijpen. Je denkt misschien dat het zinloos is je gevoelens aan hen uit te leggen, omdat ze die niet zullen begrijpen.

Maar hoewel het waar is dat er gebeurtenissen zijn die alleen degenen kunnen begrijpen die ze hebben meegemaakt of eronder hebben geleden, is het ook waar dat je omgeving je probeert te steunen. Dat gezegd hebbende, heeft het daarbij jouw hulp nodig.

Steungroepen

Je familie, vrienden, partner, of degene die je wil helpen moeten de verantwoordelijkheid nemen om je te begeleiden zonder je onder druk te zetten. Ze moeten je grenzen respecteren en naar je luisteren.

Aan de andere kant heb je ook de verantwoordelijkheid om met hen te communiceren en hen zoveel mogelijk te begeleiden met betrekking tot hoe ze je kunnen helpen en je reis draaglijker kunnen maken.

Contact hebben en ervaringen uitwisselen met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt als jij kan echt heilzaam zijn en je helpen je begrepen te voelen. Daarom zal het gaan naar steungroepen je veel voordelen bieden. Daar kun je meningen en ervaringen uitwisselen met mensen die uit de eerste hand weten wat jou is overkomen.

Degenen die in een verder gevorderd herstelproces zitten, zullen je met hun ervaringen kunnen adviseren. Kortom, naast begeleiding en begrip, zul je je visie en perspectief op wat er gebeurd is kunnen verbreden en leren hoe je ermee om kunt gaan.

Schaamte

Schaamte is een frequente metgezel van schuld en eenzaamheid. Je kunt merken dat je zegt: “Ik voel me zo schuldig en beschaamd” of “Ik schaam me om mijn ervaring aan iemand op te biechten voor het geval ze me veroordelen en me emotioneel isoleren van mijn omgeving.”

Overmatige schaamte vermindert je sociale vermogen en je gevoel van eigenwaarde , tot het punt dat je het gevoel hebt dat je niet geldig bent en je aan jezelf gaat twijfelen. Het kan een aanzienlijke handicap zijn en soms leiden tot een terugslag in je herstelproces.

Schaamte is universeel. Niemand voelt zich graag beoordeeld of bekritiseerd en het maakt dat we reageren. Maar, hoewel er mensen zullen zijn die je bekritiseren, zullen er ook mensen zijn die meeleven en een grote hulp zijn bij het beheersen van je gevoelens.

Begrijpen wat je ertoe brengt je te schamen of welke situaties dit gevoel sterker doen opkomen, zijn aanknopingspunten om het te overwinnen. Het gaat misschien nooit helemaal weg, en je persoonlijkheid speelt hierbij een belangrijke rol. Toch kun je het beheersen en je er niet door laten overheersen.

De weg is lang, maar heeft een einde

Je leven hervatten na een trauma is niet eenvoudig of snel. Als een gigantische octopus heeft trauma vele tentakels en beïnvloedt het vele facetten van je leven. Het is niet voldoende om ze af te snijden. Geleidelijk, met geduld, doorzettingsvermogen en inspanning, moet je de zuignappen die je gevangen houden losmaken. Daarvoor heb je hulp nodig.

Psychologische therapie is een onmisbare bondgenoot bij het overwinnen van trauma en de gevolgen ervan. Het aanpakken van die tentakels die je leven hebben verlamd, betekent dat je met verschillende technieken kunt werken.

Die helpen je te accepteren wat je is overkomen en leren ermee om te gaan. Uiteindelijk zal de dag komen dat de druk geen pijn meer doet en je in staat bent om het normale leven weer op te pakken.