Leer alles over het omstandereffect
Het omstandereffect is een term die we gebruiken om het psychologische fenomeen te beschrijven waarbij mensen, in plaats van te helpen, verlamd raken in urgente situaties waarin mensen hun hulp nodig hebben in geval van dreigend gevaar. Dat klinkt zeer vreemd, nietwaar?
De Engelse naam voor het omstandereffect is Genovese syndrome, en komt van een misdaad die in 1964 in de Verenigde Staten plaatsvond. Volgens een artikel stak een man een vrouw met de naam Kitty Genovese voor haar appartement neer voor de ogen van tientallen getuigen en deed niemand iets om te helpen.
Hoewel dit verhaal niet helemaal klopt, was het feit dat de moord niet werd voorkomen zo schokkend dat de sociale psychologie er sinds 1968 een reden voor probeert te vinden. Waarom heeft geen van die mensen haar echt geholpen?
Het onderzoek kwam tot een trieste conclusie. Hoe meer getuigen er zijn van een misdrijf of een gevaarlijke gebeurtenis, hoe minder waarschijnlijk het is dat ze zullen helpen en vice versa. Hoe minder getuigen, hoe groter je kansen.
Het omstandereffect
De moord op Kitty Genovese vond plaats op 13 maart 1964 in New York. Er zijn altijd voorbeelden geweest van de eenzaamheid van mensen die in grote steden wonen en hoe weinig interesse ze in elkaar hebben. Deze zaak stond voor een ongemakkelijk symbool van de duistere kant van die apathie die in grote steden zo vaak voorkomt.
De feiten omtrent het omstandereffect
Volgens het politierapport is dit de manier waarop de dingen zijn gebeurd. Kitty Genovese was op weg naar huis na een lange werkdag. Ze parkeerde dicht bij haar appartement. Toen ze uit haar auto stapte, rende een man naar haar toe en stak haar twee keer in de rug.
Iemand hoorde haar hulpkreten en riep dat de overvaller haar met rust moest laten, waarop hij vluchtte. Niemand hielp de gewonde vrouw.
Na een paar minuten keerde de aanvaller terug naar de plaats delict en vond Kitty liggend op de grond in de ingang van haar flatgebouw. Mensen schreeuwden opnieuw dat hij haar met rust moest laten, maar niemand kwam haar daadwerkelijk te hulp. De aanvaller vluchtte opnieuw, om toch weer terug te keren en Kitty opnieuw te steken.
Een paar uur nadat de aanval uiteindelijk eindigde, belde een getuige de politie pas. Tegen de tijd dat de hulpverleners aankwamen, was het te laat om het leven van Kitty Genovese te redden. Ze stierf in de ambulance op weg naar het ziekenhuis.
De aanvaller van Kitty Genovese
Enkele dagen later wisten ze haar aanvaller Winston Moseley te vinden. Hij was een monteur met een vrouw en drie kinderen. Onder druk van de politie bekende hij niet alleen de moord op Kitty, maar ook op twee andere vrouwen.
Zijn psychiatrische evaluatie toonde aan dat hij necrofiele neigingen had en een antisociale persoonlijkheid had. Hij werd veroordeeld tot levenslang zonder voorwaardelijke invrijheidstelling voor deze moorden.
De moord op Genovese veroorzaakte grote opschudding in het land en werd onmiddellijk een controversieel onderwerp. De grootste controverse van allemaal kwam toen het publiek vernam dat er minstens 38 getuigen waren geweest van minstens een deel van de aanslag.
Minstens 38 mensen zagen wat er met haar gebeurde, maar geen van hen kwam haar te hulp. Niemand heeft zelfs de politie gebeld tot ver na de aanval. Waarom is dit? Waarom heeft niemand meer gedaan?
Als je de psychologie even buiten beschouwing laat en alleen denkt aan wat er gebeurd is, zou je misschien twijfelen aan het soort samenleving dat we hebben gecreëerd, de waarden die we hebben opgebouwd en welke waarden we zijn vergeten.
Diffusie van verantwoordelijkheid
Het verhaal van Kitty Genovese veroorzaakte een ware schokgolf en leidde tot talloze psychologische en psychosociale studies. John Darley en Bibb Latané bestudeerden de zaak tot in de kleinste details en ontwikkelden het fenomeen diffusie van verantwoordelijkheid.
Dit fenomeen is gerelateerd aan het omstandereffect. Eenvoudig gezegd, het betekent dat het minder waarschijnlijk is dat iemand je tijdens een crisis helpt als er meer mensen in de buurt zijn, in plaats van alleen die persoon.
Het basisidee van dit fenomeen is dat mensen die getuige zijn van gebeurtenissen de neiging hebben ervan uit te gaan dat iemand anders wel zal ingrijpen. Het probleem is dat als iedereen dat aanneemt, niemand iets zal doen. Dat was de conclusie van de twee wetenschappers met hun boeiende sociale studie.
Hier zijn enkele van de fundamenten van het fenomeen:
- Het feit dat iedereen kan zien dat niemand anders helpt.
- Dat ze denken dat er altijd iemand is die meer gekwalificeerd is dan zij om het slachtoffer te helpen.
- Dat ze zich onzeker of beschaamd voelen bij de gedachte om met zoveel mensen in de buurt in te grijpen.
Conclusie
Als laatste willen we er nog op wijzen dat als je nadenkt over de betekenis van dit fenomeen, je moet beseffen hoe gevaarlijk het voor ons kan zijn om passief te zijn.
Als wij ons daar als wereldburgers niet van bewust zijn en niets doen om dit te bestrijden, kan ieder van ons in deze situatie terechtkomen, waar we niets doen om iemand in nood te helpen.
Het omstandereffect moet dienen als een les over de sociale situaties die je kunt verbeteren, zodat we dit soort vreselijke dingen nooit meer laten gebeuren.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Gallegos, W. A. (2015). Conducta prosocial y psicología positiva. Avances en Psicología, 23(1), 37-47.
- J. M. Darley & B. Latane. (1968). Bystander intervention in emergencies: Diffusion of responsibility. Journal of Personality and Social Psychology 8, 377-383.
- Manning, R., Levine, M., & Collins, A. (2007). The Kitty Genovese murder and the social psychology of helping: The parable of the 38 witnesses. American Psychologist, 62, 555-562.
