Kunstmatige intelligentie: kunnen we binnenkort schrijven met gedachten?

Technologische interfaces zullen ons binnenkort in staat stellen om veel van onze mogelijkheden te verbeteren. Op dit moment zijn er zelfs al mensen met quadriplegie die op een computer kunnen schrijven door er alleen maar aan te denken, dankzij kunstmatige intelligentie.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Zeer binnenkort zal de mens in staat zijn om met zijn gedachten te schrijven. Dit klinkt misschien als sciencefiction voor je. Denk echter eens aan die bekende uitdrukking van Arthur C. Clarke dat “magie slechts wetenschap is die we nog niet begrijpen.”

In feite gebeurt dit dagelijks. Kunstmatige intelligentie is inderdaad een architect die het onmogelijke mogelijk maakt. Als er iets is waar we altijd van hebben gedroomd, dan is het dingen doen door de kracht van de geest.

We herinneren ons allemaal die scène waarin Luke Skywalker zijn telekinese op de proef stelde, nadat hij had gezien hoe Yoda zijn ruimteschip uit het moeras tilde met alleen zijn mentale vermogens. Welnu, de mens van de 21e eeuw streeft ernaar om enigszins vergelijkbare taken uit te voeren.

Hoe zou dit mogelijk kunnen zijn? De sleutel zit in onze eeuwige bondgenoot: technologie en kunstmatige intelligentie. We hebben hier onlangs een voorbeeld van gezien toen wetenschappers een interface creëerden waarmee een verlamde man zijn gedachten via een computer in letters kan omzetten. Is dit magie? Helemaal niet, het is wetenschap.

Schrijf met gedachten, hoe is het mogelijk?

Stel je de hersenen voor als een geavanceerde computer. Naast je slagaders, bloedvaten, astrocyten, oligodendrocyten en microglia, zijn er namelijk elektrische verbindingen in overvloed. Elke beweging, elke handeling van kijken, spreken, luisteren, voelen, lezen of schrijven is allemaal het resultaat van een specifiek patroon van elektrische activiteit in een bepaalde regio.

Dit wetende biedt ons meerdere mogelijkheden. Zozeer zelfs dat transhumanisme, dat wil zeggen het toepassen van technologie om de menselijke capaciteiten te verbeteren, al een voor de hand liggende realiteit is.

Op dit moment hebben we inderdaad al meer dan één “cyborg.” Een voorbeeld is Neil Harbisson, een jonge kunstenaar die lijdt aan achromatopsie (het onvermogen om kleuren waar te nemen).

Dankzij een interface in zijn schedel kan hij de elektromagnetische energie van kleuren ‘horen’ en zich wijden aan kunst. Nu zijn we echter een stap verder gegaan. We hebben bijvoorbeeld een 65-jarige quadriplegische man die met zijn gedachten kan schrijven via een computer.

Een betere toekomst voor mensen met verlamming of neurologische aandoeningen

Details van deze doorbraak en verder onderzoek (Engelse link) zijn gepubliceerd in het tijdschrift Nature. Een van de auteurs, Dr. Krishna Shenoy van Stanford University, wijst erop dat hoewel de poging om met gedachten te schrijven iets is dat al eerder is geprobeerd, er nu een grote mijlpaal is bereikt.

• Wat er werd gedaan, was om meerdere sensoren te implanteren in de hersenen van de 65-jarige patiënt, geïmmobiliseerd vanaf de nek, in de gebieden die verband houden met handschrift. Vervolgens werd hem gevraagd zich voor te stellen dat hij handgeschreven brieven zou schrijven.
• Daarna, en gedurende enkele maanden, leerde hij dit specifieke algoritme via kunstmatige intelligentie. Dag na dag kon hij verwerken dat bepaalde elektrische patronen bepaalde woorden vormden, die hij vervolgens op het scherm reproduceerde. Week na week verwierf deze hersen-computerinterface het vermogen om wat de patiënt dacht in woorden te vertalen.

Schrijf met gedachten om met de wereld te communiceren

Het feit dat iemand met quadriplegie zijn gedachten op een computer kan projecteren, is een doorbraak. Deze technologie faciliteert de verbinding met de wereld voor mensen met communicatieproblemen. Onthoud bijvoorbeeld hoe Stephen Hawking communiceerde.

Deze grote en populaire wetenschapper verloor zijn spraak in 1985. Eerst ontwikkelden ze een systeem van kaarten voor hem met gedrukte letters waarnaar hij, dankzij de beweging van zijn wenkbrauwen, wees terwijl een andere persoon elk woord ontcijferde. Later, in 2014, werd voor hem een ander mechanisme ontwikkeld.

Hij had een infraroodsensor in zijn bril laten plaatsen die de bewegingen van zijn jukbeenderen verwerkte. Zo selecteerde hij bepaalde menu’s op zijn computer en later gaf het programma zelf stem aan zijn woorden.

Als Hawking nog steeds bij ons was, zou hij nu zeker in staat zijn om met zijn gedachten op een computer te schrijven om met de wereld te communiceren.

Deze techniek zou inderdaad een essentiële bondgenoot kunnen zijn in het leven van miljoenen mensen met soortgelijke verwondingen of ziekten. Ook voor wie niet kan communiceren door stemproblemen of niet kan schrijven door bewegingsbeperkingen.

Neuralink, het project van Elon Musk

Schrijven met gedachten zal niet het enige zijn dat binnenkort zal worden bereikt. In 2016 startte Elon Musk met het Neuralink–project dat een doorbraak belooft in bepaalde onbehandelbare ziekten. Via een reeks neurale implantaten en chips probeert het zelfs dwarslaesies, problemen met het gezichtsvermogen, epilepsie en zelfs Parkinson of Alzheimer te behandelen.

Het doel is onder andere om alle mogelijkheden die computers en steeds geavanceerdere technologische ontdekkingen te bieden hebben, tot onze dienst te stellen.

Machines die worden gecombineerd met het biologische en het neurologische die zeer binnenkort zullen worden geprogrammeerd om beschadigde functies en capaciteiten “aan te zetten,” die om verschillende redenen momenteel het leven van sommige mensen beperken.

We zullen ons snel volledig bewust zijn van deze ontwikkelingen die vandaag de dag sciencefiction lijken.