Ken je jezelf zo goed als je denkt?

Ken jij jezelf zo goed als je denkt? De meeste mensen niet. Vaak moet je een nieuwe situatie onder ogen zien om zelfkennis te verwerven en dingen te ontdekken waarvan je je totaal niet bewust was.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 25 januari, 2024

Ken je jezelf zo goed als je denkt? Verrassend genoeg misschien niet. Dat komt omdat je sommige delen die jou niet echt definiëren misschien voor lief neemt. Misschien onderschat je zelfs je mogelijkheden en potentieel.

Het kan zijn dat je de afgelopen jaren zoveel veranderd bent dat je je er niet eens bewust van bent hoeveel je geëvolueerd bent en waarom je op bepaalde dingen reageert zoals je doet.

Psychiater Thomas Szasz zei ooit dat mensen geobsedeerd raken door het “vinden” van zichzelf, ook al evolueert iedereen altijd. Mensen zijn geen stabiele entiteiten die je kunt ontcijferen alsof we een mysterie zijn. In plaats daarvan veranderen we voortdurend en behouden we slechts de essentie. Met andere woorden, bepaalde kwaliteiten zijn min of meer stabiel.

Zo zul je waarschijnlijk meerdere uitdagingen tegenkomen, zelfs als je een inventarisatie maakt van wie je bent om te ontdekken wat er in je zit. Zelfs je eigen brein kan je soms verraden. De hersenen geven graag misleidende verklaringen over je eigen persoonlijkheid. Het kan je bijvoorbeeld vertellen dat je een beetje feilbaar en zelfs onzeker bent.

Maar het leven stelt je soms op de proef en dan blijkt dat je op een heel bijzondere manier kunt reageren.

Ken je jezelf? Vijf symptomen dat je jezelf niet zo goed kent als je denkt

Iedereen heeft blinde vlekken, dat wil zeggen psychologische mechanismen die ervoor zorgen dat ze zichzelf niet zien zoals ze zijn. Soms zit hun geest vol met verdedigingsmechanismen die hen beschermen, maar hen belemmeren om de dingen te zien zoals ze zijn. Je kunt bijvoorbeeld ontkennen dat je onzeker bent en jezelf wijsmaken dat dat komt omdat je voorzichtig en voorzichtig bent.

Met andere woorden, mensen camoufleren vaak karaktereigenschappen als zelfbeschermingsmechanisme, ook al doen we dat onbewust.

Bovendien wijzen figuren zoals Dr. David Dunning, auteur van het dunning-krugereffect, erop dat ieder van ons bepaalde verhalen over het zelf versterkt die niemand kan tegenspreken. Dit komt omdat het twijfel zou zaaien over de eigenwaarde en het gevoel van eigenwaarde.

Daarnaast herinneren onderzoeken zoals die van Costa en McCrae ons eraan dat persoonlijkheidskenmerken zich rond het dertigste levensjaar beginnen te stabiliseren.

Vanaf dat moment definieert iedereen zichzelf door een min of meer constant patroon in hoe hij of zij is. Maar, zoals dit document uitlegt, veranderen bepaalde ervaringen en gebeurtenissen vaak sommige van deze karaktertrekken.

Dus hoe weet je of je jezelf zo goed kent als je denkt? Hieronder staan enkele vragen om over na te denken om daar achter te komen.

1. Je voelt je verloren en weet nog niet wat je wilt

Iedereen heeft zich wel eens verloren gevoeld. Maar vroeg of laat verduidelijken ze hun waarden en doelen, herformuleren ze hun doelen en dan, bam! Ze vinden een nieuwe richting.

Misschien moet je wat aan introspectie doen als je een groot deel van je leven hebt doorgebracht zonder echt te weten wat je wilt, wat je verwacht en waar je naar op zoek bent.

Vraag jezelf dus af wat je wilt en wat je verwacht van je leven om te leren wie je echt bent.

2. Je begrijpt nog steeds niet waarom je bepaalde beslissingen neemt

Evalueer de beslissingen die je tot nu toe hebt genomen om erachter te komen of je jezelf zo goed kent als je denkt. Het is misschien tijd om te stoppen als je niet weet hoe je bent gekomen waar je nu bent en als je niet begrijpt waarom bepaalde dingen zijn gebeurd zoals ze zijn gebeurd.

Iemand die zijn behoeften en verlangens niet kent en gewoon met de stroom meegaat en anderen voor hem laat beslissen, doet dat omdat hij niet echt weet wie hij is en wat hij wil.

Iemand die zichzelf kent, weet dat zijn beslissingen zijn lot bezegelen.

3. Je kent jezelf niet zo goed als je denkt – je gelooft wat anderen over je zeggen

Denk hier even over na. Iedereen die zich laat beïnvloeden en geldigheid geeft aan wat anderen over hem of haar zeggen, weet nog niet wie hij of zij werkelijk is. Dit komt omdat iemand die zichzelf diepgaand kent, zelden aandacht besteedt aan wat anderen zeggen of denken.

Zelfkennis geeft je zelfvertrouwen. Zo definiëren de etiketten die je omgeving op je plakt jou niet.

4. Je zoekt antwoorden aan de buitenkant en niet in jezelf

Niet afgestemd zijn op je behoeften, niet begrijpen waarom je je voelt zoals je je voelt en anderen de schuld geven van je frustraties zijn allemaal dynamieken van iemand die altijd op zoek is naar antwoorden. Voornamelijk omdat ze hun behoeften niet kennen. Niettemin weten ze ook niet wat ze verdienen.

Soms maken mensen anderen bijvoorbeeld verantwoordelijk voor hun eigen geluk en het oplossen van hun problemen, terwijl dit ieders eigen verantwoordelijkheid is.

Je realiseert het je misschien niet, maar alles wat je bent en nodig hebt, zit in jezelf. Je neemt dus verantwoordelijkheid voor je eigen leven als je jezelf echt kent. Dan dwing je jezelf om voor jezelf te zorgen, je emoties te begrijpen en voor je welzijn te zorgen zonder afhankelijk te zijn van anderen.

3. Je vergeet je eigen prioriteiten en richt je op die van anderen

Ken je jezelf? Denk na over wat jouw prioriteiten zijn om erachter te komen of je jezelf zo goed kent als je denkt. Als je ze eenmaal helder hebt, vraag je dan ook af of je ze wel in acht neemt.

Degenen die niet helder hebben wie ze werkelijk zijn, richten hun hart, ogen en aandacht op andere mensen. Ze laten zich meeslepen en worden onbewust bijfiguren in hun eigen spel. Weinig dingen zijn zo gevaarlijk als jezelf verliezen.

Daarom moet je zelfkennis verwerven om je eigen verhaal te kunnen spelen. Als je weet wie je bent, kun je namelijk je prioriteiten stellen en daar komen waar je wilt zijn.

Tot slot is de oefening van weten wie je bent iets wat je dagelijks moet doen. Het is een reis die nooit eindigt, want groeien is volwassen worden, veranderen en je vrij ontwikkelen om altijd in overeenstemming te zijn met je innerlijke stem.