José de Espronceda: de romantische poëet
Veel mensen kennen de gedichten van José de Espronceda, vooral als ze bekend zijn met de Spaanse cultuur. Zijn gedichten bestaan uit contrasten, beschrijvingen en een overvloed aan bijvoeglijke naamwoorden. Espronceda werd geïnspireerd door historische figuren en legendarische verhalen.
Hij was een rebelse en wanhopige romanticus die ook deelnam aan de politiek. José de Espronceda werkte in verschillende genres. Zo schreef hij bijvoorbeeld een roman, Sancho Saldaña, maar ook toneelstukken en diverse krantenartikelen. Misschien is hij toch wel het meest bekend om zijn gedichten.
In dit artikel nodigen we je uit om het leven en werk van José de Espronceda te ontdekken. Als je als kind op school bijvoorbeeld en verhaal over een piraat leerde, dacht je er misschien niet zo veel aan. Nu je ouder bent, rijzen er echter enkele vragen: waarom is de hoofdpersoon een piraat en kan een piraat een romantische held zijn?
Het leven van José de Espronceda
José de Espronceda werd in 1808 geboren in Almendralejo, Spanje. Zijn leven werd gekenmerkt door politiek en literatuur. In zijn jeugd probeerde hij de dood van Rafael del Riego te wreken.
Ook richtte hij een geheime revolutionaire vereniging op die hem ertoe zou aanzetten zich bij een klooster te voegen. In die tijd begint hij “Pelayo” te schrijven, een episch gedicht over de verovering van de moslims van Spanje.
Het contrast tussen zijn ideeën en de realiteit van het land brengt hem in ballingschap. Eerst verhuisde hij naar Gibraltar, vervolgens naar Lissabon en tenslotte naar Londen. Hij werd vele malen gevangen gezet vanwege zijn ideologie. Na een bezoek aan Parijs keerde hij terug naar Spanje.
Hij werd duidelijk beïnvloedt door Lord Byron. Beiden citeerden Plato en Horatius, legden de bronnen van hun gedichten uit en lieten zich inspireren door Aristoteles.
De literatuurcriticus Esteban Pujals wijdde in zijn werk Espronceda and Lord Byron (1951) een studie aan deze relatie. Hij wees er ook op dat Byron opvalt in het epos en het verhalende, maar dat Espronceda als lyrisch dichter superieur is.
Net als zijn literaire carrière raakte hij zeer betrokken bij de politiek. Als gevolg hiervan werd hij tijdens zijn laatste levensmaand parlementslid voor de Progressieve Partij.
Hij stierf echter voortijdig op 34-jarige leeftijd aan de gevolgen van difterie. Op het moment van zijn dood had hij veel succes en erkenning als een dichter bereikt. Daarom woonden veel mensen zijn begrafenis bij.
De classificatie van zijn gedichten
- Politieke, patriottische en libertaire gedichten. In zijn gedicht To the Fatherland valt hij het despotisme van de heersers in Spanje aan. In dezelfde categorie vinden we ook het sonnet To the death of Torrijos and his companions.
- Gedichten over de vijandigheid van de Romantici tegen sociale conventies en hun streven naar absolute vrijheid. In deze categorie vallen veel gedichten op zoals Under sentence of death, The song of the pirate, of The executioner. De gedichten gaan over verschoppelingen. The Cossack’s Song heeft een sociale en humanitaire dimensie.
- Filosofische gedichten. In deze groep vinden we To Jarifa in an Orgy, To a Star en Ode to the Sun.
Aan de andere kant kunnen we ook zijn transitiegedichten opnemen. Met andere woorden, gedichten waarin Espronceda zijn rolmodellen imiteert.
The Songs van Espronceda
Afgezien van The Devil World, is The Songs zijn zijn meest originele werk. Er zijn in totaal zes liederen, en elk lied stelt ons voor aan een andere verschoppeling. Het eerste lied staat in zijn roman Sancho Saldaña en heet The Captive. Hoewel het niet het meest innovatieve nummer is, gaat het over onderwerpen als rebellie en onderwerping.
The Song of the Pirate is het bekend van de liederen. Daarin zien we eindelijk de verheerlijking van de romantische held. De hoofdpersoon is een piraat wiens enige doel is om in vrijheid te leven, zonder zich aan iemand te onderwerpen. Niet gelukkig met de waarden van de wereld, vertrekt hij de zee op, de meest absolute vrijheid die kan bestaan.
Velen beschouwen dit daarom als het eerste Romantische Spaanse gedicht. Daarnaast gebruikt Espronceda deze protagonisten om zijn waarden uit te dragen.
Net als de piraat hield hij vooral van rechtvaardigheid en vrijheid. In The Executioner hekelt hij onrechtvaardigheid en overdreven strenge straffen in het rechtssysteem. Hij pleitte voor straffen die bij de misdaad passen.
Zijn helden zijn symbolische projecties van het eigen zelf van de dichter. Ze staan voor symbolen van individuele rebellie tegen een rijke bourgeoisie die leidt aan een gebrek aan gevoeligheid.
Daarom kiest hij voor verschoppelingen, zoals de bedelaar of de piraat, die buiten de gevestigde normen leven. Ze hekelen dingen die ze niet leuk vinden aan de wereld waarin ze leven. Espronceda hief zijn vlag samen met de helden die vrijheid vertegenwoordigen.
De uitgebreide gedichten van José de Espronceda
The student of Salamanca
The Student of Salamanca (1840) is een uitgebreid verhalend gedicht dat de obsessie van een personage, Don Felix, aan de kaak stelt. Dit is de obsessie om elke vrouw in elke situatie het hof te maken.
Het bestaat uit vier delen:
- de introductie van de held
- het portret van het slachtoffer, mevrouw Elvira
- de wraak en de dood van de wreker
- de nachtelijke rondleiding door de stad Salamanca
Dit werk belicht enkele van de belangrijkste kenmerken van de romantiek zoals de verheerlijking van het zelf, de liefde voor contrasten en de absolute vrijheid.
In het gedicht wordt Don Felix, de rokkenjager, verliefd op Doña Elvira. De volgende dag vergeet hij haar echter en laat haar in diepe pijn achter, wat uiteindelijk tot haar dood leidt.
Don Diego, Elvira’s broer, probeert de dood van zijn zus te wreken. Vanaf dat moment neemt de magie het verhaal over. Bovennatuurlijke gebeurtenissen vinden de hele nacht plaats en het mysterie neemt de controle over de verzen over.
The Devil World
The Devil World is een stuk dat José de Espronceda in 1839 begon te schrijven, maar niet voor zijn dood kon voltooien. Het is een van zijn meest interessante en ambitieuze gedichten. Het vertegenwoordigt Espronceda’s pessimisme tijdens zijn laatste jaren.
Het veroordeelt de conservatieven en onderzoekt kwesties als vrijheid en het bestaan van God. Voor Espronceda schuilt er kwaad in elke hoek, zelfs in de harten van de mensen. Hypocrisie en de onwetendheid over andermans pijn hebben de samenleving gecorrumpeerd. In deze wereld lijkt er geen vrijheid te bestaan en is er geen ruimte voor zuiverheid of onschuld.
The Devil World is een gedicht van rebellie tegen de gevestigde orde, tegen de wetten die de wereld beheersen. Espronceda slaagde erin om in zijn verzen het verlangen naar individuele vrijheid tot uitdrukking te brengen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Pujals, E., (1951): Espronceda y Lord Byron. Madrid, Consejo Superior de Investigaciones Científicas.