Het Jona-complex: angst voor je eigen grootsheid

Als mensen hebben we de rare gewoonte om onszelf en onze potentie te beperken en stellen we onszelf vaak bloot aan interne obstakels die weigeren ons te laten groeien. Ja, dit doen wij zelf. Gek hè?

Er is op deze wereld maar één persoon die ervoor kan zorgen dat jij jouw ultieme hoogte niet bereikt. Deze persoon kijkt jou elke dag aan, via de spiegel.

Waarom beperken we onszelf als we geboren zijn met veel potentie?

Enkele jaren geleden werd dit door Abraham Maslow het Jona-complex genoemd, een verwijzing naar de passage uit de Bijbel waarin God Jona beveelt om zijn boodschap naar Ninivé te brengen. Uit angst dat hij niet in staat zou zijn deze taak te volbrengen, gaat Jona echter op de vlucht. Soms beginnen we aan een reis die werkelijk in de tegenovergestelde richting van succes gaat, zelfs wanneer we eigenlijk wel weten dat dit niet de juiste weg is. Dit komt doordat we bang zijn voor onze eigen grootsheid en het is een zeer nare manier om jezelf te saboteren.

De demonen die de oorzaak zijn van het Jona-complex zijn angst en nervositeit en deze demonen beperken onze kans om succesvol te zijn. Je weet dat je waardevol bent, dat je het kunt, je ziet jezelf voor je als iemand die succesvol is, maar toch handel je op een manier waarvan je weet dat deze je niet zal helpen om je doel te bereiken. Je steekt de rivier over naar de vallei van middelmatigheid, vanwege de angst dat je niet in staat zult zijn om de taak aan te kunnen, dat je eigenlijk niet waardevol bent en omdat je niet weet wat je op de top van de berg zult aantreffen.

Maslow stelde dat wanneer we vrezen dat het ergste zal gebeuren, we tegelijkertijd ook vrezen dat het beste zal gebeuren. Oftewel, iets in de zin van: ‘Ik wil niet alles hebben, noch wil ik niets hebben, ik blijf liever op het punt waar ik nu ben’.

Deze nervositeit is verantwoordelijk voor de angst om iets te bereiken dat hetgeen anderen die je voorgingen reeds hebben bereikt overstijgt, om de verantwoordelijkheden aan te gaan die gepaard gaan met grootsheid, om niet te weten hoe je jezelf kunt openstellen voor het pad dat jou direct naar de horizon leidt, om arrogant te zijn, om te falen…

Met andere woorden, het is een duistere manier om onze eigen pijn en lijden te creëren. Het is niet dat we hiermee succes of verdriet tegengaan, maar juist dat we hiermee ons eigen geluk in de weg zitten. De manier waarop we onszelf doen lijden, onszelf saboteren, is een vorm van volkomen onnodige en zeer beschadigende pijn.

Er is een veeleisende stap nodig om dit te kunnen overwinnen. De enige manier om dit soort zelfsabotage uit de weg te kunnen ruimen, is door de angst om niet in staat te zijn je eigen doelen te bereiken te confronteren.

De gevangenis die ieder van ons voor zichzelf creëert heeft per persoon andere tralies en andere kwelgeesten naast de deur staan, die elke beweging die we maken en zelfs de manier waarop we ademhalen in de gaten houden. Wat hieruit wel duidelijk wordt, is dat onze gevangenis uiteindelijk ons graf zal worden met daarop een gedenksteen die de hele wereld zal vertellen dat we noch in schaamte noch in glorie hebben geleefd. We zullen sterven met het gewaad van middelmatigheid en emotionele comfort om ons lichaam heen.

Het is belangrijk dat we onze aspiraties in balans houden en tegelijkertijd onze voeten stevig op de grond. De meerderheid van de mensen zondigen op de een of andere manier overmatig. Dat wil zeggen, ze geven hun eigen standpunten een te hoge positie of het lijkt juist alsof ze hun standpunten verborgen proberen te houden. Als we werkelijk zouden proberen succesvolle mensen te observeren, dan zouden we zien dat deze mensen erin geslaagd zijn om deze vergelijking in balans te houden; wat inhoudt dat hun streven groots is en ze tegelijkertijd realistisch blijven.

Angst voor ons succes komt voort uit ons eigen onvermogen om onzekerheid te tolereren. We geloven niet in ons vermogen om alles aan te kunnen wat op ons pad komt. We hebben de behoefte om alles vast te leggen en duizenden keren te onderzoeken.

Onze behoefte om onszelf gerust te stellen is werkelijk gigantisch. Het is onze manier om elke stap die we zetten in de richting van succes te laten leiden door obsessieve gedachten. We hebben niet door dat omhoog kijken betekent dat we denken dat we laag zitten. We bieden onszelf de luxe om onszelf minderwaardig te voelen, iets dat ons werkelijk ons hele leven zal straffen.

–Afbeeldingen met dank aan nuvolanevicata en Africa Studio–