Jezelf saboteren: wanneer jij je ergste vijand wordt

Jezelf saboteren is de neiging om de dingen voor jezelf moeilijker te maken. Je creëert dan beperkingen en verwikkelingen die de vooruitgang richting je doelen verhinderen.

Als je aan je verleden denkt, dan herinner je je waarschijnlijk enkele van die situaties. Je slaagde er niet in jouw doel te bereiken en je wist niet hoe of waarom. Eén mogelijke verklaring is dat je jezelf saboteerde.

Jezelf saboteren brengt de vijand in jezelf tot uiting. Het kan je op korte termijn enigszins beschermen tegen mislukking. Maar het zal ook verhinderen dat je succesvol bent. Mensen die zichzelf saboteren, scheppen obstakels omdat ze onbewust geloven dat ze niet kunnen doen wat om het even welke moeilijke situatie vereist.

In dit artikel zullen we vier van de meest voorkomende manieren bespreken waarop jij jezelf saboteert.

Wat zijn de verschillende soorten van jezelf saboteren?

1. Ontkennen wat je nodig hebt

De eerste soort, en de manier die het meest voorkomt, is dingen ontkennen die je nodig hebt of die je wilt. Mensen die hun echte verlangens verbergen, zeggen dingen als “het maakt niet uit,” “ik wil het niet,” of “het interesseert me niet.”

Op die manier beschermen ze zichzelf tegen ontgoocheling. Want ze hoeven dan ook niet te aanvaarden dat ze moeten werken om hun vaardigheden te verbeteren. Maar zo houden ze zichzelf ook tegen om succes te hebben. Ze belemmeren de kans om te streven naar grotere dingen en erkenning ervoor te krijgen.

Jezelf saboteren begint een rol te spelen wanneer je ontkent dat je een doel wil bereiken of dat je jezelf onbewust een persoonlijke behoefte ontkent. Het is heel belangrijk dat je het verschil leert kennen tussen wanneer je iets echt niet wil en wanneer je iets wel wil maar bang bent dat je het niet zal krijgen.

Wanneer je dat verschil maakt, dan kan je beginnen met jezelf te beschermen tegen je eigen zelfvernietigende gedragingen.

2. Talmen: alles tot de laatste minuut uitstellen

Eén van de doeltreffendste manieren om in je persoonlijke en in je beroepsleven te mislukken, is uitstellen. Het is een giftige gewoonte. Want het geeft je het valse gevoel dat je alles onder controle hebt. Maar eigenlijk ben je alleen maar bezig met je to-do’s uit te stellen.

Talmen is een verdedigingsmechanisme. Want het beschermt je tegen het gevoel onbekwaam te zijn. Maar het verhindert je ook om te zien waartoe je echt in staat bent. In wezen geeft het jou het gevoel dat je aan je doelstelling werkt terwijl je dat eigenlijk niet doet.

3. Niet consequent zijn: een project opstarten maar het opgeven wanneer het moeilijk wordt

Niet consequent zijn is één van de meest gebruikte maskers van jezelf saboteren. Mislukken is zeker wanneer je een project opstart en het dan onderweg in de steek laat. Maar je kan jezelf trainen om in de dagelijkse praktijk consequent te zijn.

De betekenis van jezelf saboteren is hier heel duidelijk. Als je de taak niet ten einde brengt, dan hoef je niet te evalueren of je het goed of niet gedaan hebt. Misschien zou je het goed kunnen doen. Maar je weet niet hoe je met succes moet omgaan. In deze betekenis beschermt het saboteren van jezelf tegen succes, wanneer je denkt dat je het niet verdient.

4. Excuses verzinnen om geen beslissingen te nemen

Beslissingen nemen geeft jou een zekere mate van verantwoordelijkheid over wat er gebeurt. Dit hangt af van het belang van de beslissing. Jezelf saboteren beschermt je tegen het aanvaarden van die verantwoordelijkheid. Want je weigert om een standpunt in te nemen.

Het vermijden van beslissingen is nog een masker waarachter jezelf saboteren zich verschuilt. Je houdt jezelf tegen om de controle over je eigen leven te nemen, om je stem te gebruiken en om duidelijk je beslissing uit te spreken. Het dwingt je ook in de rol van toeschouwer van je eigen leven. En dit versterkt het idee dat je niet goed genoeg bent voor iets meer.

Wat zijn de mogelijke oorzaken van jezelf saboteren?

Ontwijkende persoonlijkheidsstoornis

Wanneer menselijke wezens te maken krijgen met tegenslag, dan zijn er drie mogelijkheden: de confrontatie aangaan, ontwijken of uitstellen. Je kan met andere woorden een oplossing zoeken (de confrontatie aangaan). Of je kan jezelf overtuigen dat het je niet raakt of je niet stoort en de andere kant op kijken (vermijden). Een derde mogelijke reactie is dat je voor onbepaalde tijd wacht en kijkt wat er gebeurt (uitstellen).

Het is een goed idee om je tijd te nemen vóór je handelt en een oplossing uit te zoeken. Maar alle vormen van actie voor onbepaalde tijd uitstellen kan een gewoonte vormen die je zelfvertrouwen zal verminderen.

Als je er in je adolescentie en als jongvolwassene een gewoonte van gemaakt hebt om dingen te ontwijken, dan mis je de kans om te profiteren van die situaties die je de mogelijkheid bieden om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. Als je de confrontatie met moeilijke situaties ontwijkt of de kansen om te groeien aan je laat voorbijgaan, dan kan je een vermijdende persoonlijkheidsstoornis ontwikkelen.

De ontwijkende persoonlijkheidsstoornis is rechtstreeks verbonden met jezelf saboteren. Want de persoon overtuigt zichzelf dat hij niets kan doen. Misschien hebben ze de geschikte vaardigheden niet. Maar dat betekent niet dat ze dankzij de situatie niet kunnen groeien.

Mensen met een vermijdende persoonlijkheidsstoornis voelen zich onbekwaam om uitdagingen te overwinnen. Maar dat is precies hun grootste beperking. Hun vergissing is dat ze een gebrek aan vaardigheden vermengen met onvermogen.

Ze moeten ophouden met dingen die hen laten twijfelen aan hun bekwaamheid, uit de weg te gaan. Maar ze moeten zichzelf de kans gunnen om als persoon te groeien. Want je mag niet vergeten dat er zonder uitdaging geen groei is.

Een laag zelfvertrouwen

Wanneer je een lage mening over je eigen kwaliteiten hebt, dan hou je niet erg veel van jezelf. Wanneer je niet van jezelf houdt, dan het je de neiging om niet op je vermogens te vertrouwen. Vandaar de relatie tussen jezelf saboteren en een laag zelfvertrouwen.

Mensen met een laag zelfvertrouwen gunnen zichzelf de kans niet om te groeien. Ze laten ook niet toe dat het hen uit hun comfortzone haalt. Dat komt omdat ze vanuit het diepste van hun hart geloven dat ze die kans niet verdienen. Ze voldoen niet aan de opdracht. Ze zijn het doel niet waard.

Een te beschermende gezinsomgeving

Opgroeien in een te beschermende gezinsomgeving kerft in de hoofden van mensen twee boodschappen over zichzelf en over hun vermogens. De eerste boodschap is dat hun familie van hen houdt en hen beschermt. Ze zijn dus niet alleen. De tweede boodschap is dat ze hun ouders nodig hebben om hen te beschermen. Hun ouders moeten hen helpen want ze zijn niet in staat om dingen alleen te doen. Bovendien zijn ze niet sterk genoeg.

Wanneer de verzorgers te beschermend zijn, dan brengen ze die boodschappen verstrengeld in elkaar over. De tweede leidt tot jezelf saboteren. Een te beschermend gezin zorgt ervoor dat mensen afhankelijk zijn van anderen om zich bekwaam en veilig te voelen.

Wanneer ze dan volwassen en onafhankelijk worden, saboteren ze zichzelf als een mechanisme om zichzelf te verdedigen. Hoe minder bescherming ze dan van hun familie krijgen, hoe meer ze zichzelf saboteren.

Wat zijn de effecten van jezelf saboteren?

Jezelf saboteren kan gemakkelijk een vicieuze cirkel worden. Als je jezelf de kans niet geeft om iets te bereiken, dan daag je jezelf niet uit. Je groeit dus niet.

De cirkel blijft dan bestaan. Je mist de kans om nieuwe vaardigheden te verwerven en de bekwaamheden die je al bezit, te verbeteren. En zo blijf je denken dat je niets kan doen, het niet wil doen of niet in staat zal zijn om het goed te doen.

Vele mensen, om niet te zeggen iedereen, heeft een kleine saboteur in zichzelf. Je hoeft alleen maar te leren hoe je ermee kan leven. Het zal je altijd zeggen dat je niet in staat bent om je doelen te halen. Bovendien zal het je voor onbepaalde tijd laten twijfelen aan jezelf en je vasthouden in je gezellige comfortzone.

De truc is leren hoe je naar die twijfels kan luisteren zonder erin meegezogen te worden. Natuurlijk heb je hiervoor veel geduld nodig.

Om al de reden die we in dit artikel vermelden, creëert jezelf saboteren een voortdurend gevoel van onzekerheid. Het houdt zichzelf in stand. Dit is de reden dat het zo belangrijk is dat je het ziet. Je moet de vicieuze cirkel zo vlug mogelijk doorbreken.

Om jezelf saboteren te overwinnen raden we je aan om aan je zelfvertrouwen te werken. Erken en bouw je sterktes uit. Omschrijf en verbeter je zwakheden. Maar dit is het belangrijkste: geef jezelf gewoon een kans!