Jeugdtrauma verschijnt op hersenscans

Jeugdtrauma als gevolg van mishandeling, misbruik of verwaarlozing in de leeftijd van vier tot zeven jaar drukt een stempel op de hersenen. In feite onthullen scans en neurodiagnostische technieken kleine veranderingen die de ontwikkeling van psychische stoornissen later verklaren.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Neuroimaging-technologie doet belangrijke ontdekkingen in de geneeskunde en psychologie. Neurowetenschappers hebben bijvoorbeeld ontdekt dat jeugdtrauma op hersenscans te zien is. Dit komt waarschijnlijk omdat het zowel grote als kleine neurale gebieden raakt en subtiele veranderingen achterlaat die het welzijn van het individu volledig ondermijnen.

Een jeugd van misbruik laat enorme littekens achter. Mishandeling in de vorm van schreeuwen of verwaarlozing, afranselingen, emotionele leegte en de aanhoudende schaduw van angst leggen echter niet alleen de basis voor posttraumatische stress.

Het is nu zelfs duidelijk dat een kind dat tussen de vier en zeven jaar wordt misbruikt, een kortere levensverwachting heeft.

Bovendien ontdekten wetenschappers dat dit deel van de bevolking een grotere kans heeft op allerlei aandoeningen. Deze kunnen variëren van diabetes tot hart- en vaatziekten. Niettemin, ondanks deze nogal schokkende feiten, is er enige hoop.

In feite stellen dit soort ontdekkingen het medische veld in staat om effectievere benaderingen te ontwikkelen waarmee het leven van de getroffenen kan worden verbeterd.

De term “trauma” komt uit het Grieks; het betekent wond. Deze vroege ervaringen verstoren zeker de optimale ontwikkeling van een kind en beïnvloeden hun geestelijke gezondheid. Er zijn echter veel strategieën beschikbaar om ermee om te gaan. Trauma hoeft inderdaad niet een leven lang mee te gaan.

Jeugdtrauma verschijnt op hersenscans

Het hoge aantal ernstige depressies dat op volwassen leeftijd zichtbaar is, is slechts één voorbeeld van hoe traumatische ervaringen het jonge brein graveren. Deze psychische stoornis ontwikkelt zich bij deze patiënten op een bepaalde manier. In feite is het persistenter en zijn er waarneembare veranderingen in de hersenstructuur.

In deze gevallen zal het individu, voordat het een ernstiger depressieve stoornis bereikt tussen de 20 en 30 jaar, een hele reeks problemen hebben doorstaan van de kindertijd tot de adolescentie.

Deze manifesteren zich als een gebrek aan concentratie, academische vertragingen, slaapstoornissen, hyperactiviteit, problemen met de impulscontrole, somatische ziekten en zelfbeschadigend gedrag, enz.

Deze mensen hebben de neiging om aan te nemen dat niemand hun pijn kan begrijpen. Ze geloven dat het leven alleen maar tot lijden leidt; dat het niet gemakkelijk zal zijn om iemand te vinden die echt van ze houdt, en dat de wereld een schadelijke plek is.

Zoals je kunt zien, zijn deze aanhoudende gevoelens van eenzaamheid en hulpeloosheid hun psychische wonde. Ze zijn de echo van het trauma dat vastzit in hun diepste hersenstructuren.

Jeugdtrauma verstoort de hersenontwikkeling

Trauma verschijnt op hersenscans en experts kunnen het nu in meer detail zien. Zo presenteerde de Universiteit van Alberta in Canada enkele maanden geleden een interessant onderzoek over dit onderwerp. Het enige wat ze concludeerden is dat traumatische ervaringen tussen de leeftijd van vier en zeven de normale hersenontwikkeling aantasten.

Deze kleine veranderingen maken mensen kwetsbaarder voor het ontwikkelen van angst, posttraumatische stress, depressie, gebrek aan impulscontrole, slecht emotioneel management, enz. Dit is echter geen bepalende factor in 100 procent van de gevallen, het is slechts een risicovariabele.

Wetenschappers hebben ook waargenomen dat er tekorten zijn aan serotonine- en noradrenalinezenders bij patiënten. Dit vertaalt zich in een grotere reactie op angst, zorgen en onzekerheid. Bovendien is dit type persoon vatbaarder voor het ervaren van leed. Wat op zijn beurt de herinnering aan hun traumatische ervaringen opnieuw activeert.

De amygdala en de hippocampus zijn de meest getroffen gebieden

Het onderzoeksteam van de Universiteit van Alberta kon ook zien hoe de hippocampus en de amygdala de meest getroffen regio’s waren. Dus het eerste dat wordt gezien wanneer trauma uit de kindertijd op hersenscans verschijnt, is een verandering in het volume van deze gebieden. Ze zijn kleiner.

De hippocampus en de amygdala zijn gerelateerd aan emotie en geheugen. Daarom vertonen mensen die vroege traumatische ervaringen hebben meegemaakt moeilijkheden bij het verwerken van angst, verdriet en conflicten.

Daarnaast vertalen de variaties in het volume van deze regio’s zich ook in blokkades bij het oplossen van problemen. Er is ook een grotere neiging tot impulsief gedrag. In feite zijn er vaak risicovolle gedragingen zoals middelenmisbruik, betrokkenheid bij schadelijke emotionele relaties, enz.

Getraumatiseerde kinderen ervaren stress omdat ze geen steun en fysieke en emotionele bescherming van anderen hebben. Het vertaalt zich in een constante angst die de hersenstructuur verandert. Als gevolg daarvan kan het in de toekomst leiden tot een ernstige depressie.

Toekomstige behandeling

Uit onderzoek uitgevoerd door Stanford University en gepubliceerd in het tijdschrift Nature (Engelse link) bleek dat meer dan 62 procent van de mensen met een ernstige depressie in hun jeugd ook een of andere vorm van trauma had meegemaakt.

Onder deze groep reageerden degenen die dit soort ervaringen eerder in hun leven hadden niet op behandelingen zoals sertraline (een antidepressivum).

Nu deskundigen zich ervan bewust zijn dat jeugdtrauma op hersenscans verschijnt, kunnen ze patiënten individueel bestuderen en bepaalde medicijnen voorschrijven. Ze hebben bijvoorbeeld ontdekt dat deze ervaringen vaak de groei van de basolaterale amygdala vertragen.

Dit resulteert in angstig gedrag. In deze gevallen is een alternatief medicijn voor sertraline in combinatie met een specifieke en gerichte psychologische therapie vaak een goed idee.

Op dit moment is het niet gebruikelijk dat elke patiënt die een jeugdtrauma heeft meegemaakt, MRI-scans ondergaat. Het kan echter binnenkort een essentiële manier worden om te beslissen over de meest geschikte therapeutische benadering.