J.R.R. Tolkien: een leven in boeken

Het leven van J.R.R. Tolkien is even inspirerend als zijn werk. De schepper van het prachtige 'Midden-aarde' heeft veel ontberingen meegemaakt die zijn creaties hebben geïnspireerd. Lees hier meer over hem!
J.R.R. Tolkien: een leven in boeken

Laatste update: 26 december, 2021

Tolkien staat bekend om zijn grote literaire werken die de moderne fantasie hebben gevormd. Sommige van zijn meest opmerkelijke gedichten zijn geïnspireerd door zijn relatie met zijn toekomstige vrouw. J.R.R. Tolkien werd gekenmerkt door zijn jeugd als wees, oorlog, liefde, zijn diepe religieuze overtuigingen en zijn ongelooflijke literaire geest.

We weten uit zijn brieven dat Tolkien geen inspiratie putte uit de historische of politieke gebeurtenissen die hij heeft meegemaakt of die hem direct hebben beïnvloed. Zijn werk werd echter gekenmerkt door de melancholie van zijn leven. Zijn gevoel voor liefde, geloof of zijn zijn liefde voor de natuur vormden de basis voor veel van zijn personages.

J.R.R. Tolkien als kind

De jeugd van J.R.R. Tolkien

Tolkien werd geboren als John Ronald Reuel Tolkien in 1892, in de Oranje Vrijstaat, het huidige Zuid-Afrika. Zijn vader was een Britse bankier, die later in Zuid-Afrika overleed. Hij reisde met zijn moeder en broer naar Groot-Brittannië en woonde daar tot zijn twaalfde bij hen.

Ze kregen geen steun van de rest van hun familie, omdat Mabel zich tot het katholicisme had bekeerd. Op dat moment stond de katholieke kerk er niet goed voor en het werd als een schande beschouwd om er deel van uit te maken.

In 1904 overleed Mabel en ze liet haar kinderen achter onder de hoede van een katholieke priester. Zijn naam was Franciscus Xaverius Morgan, van Spaans-Britse afkomst, die een belangrijke rol speelde tijdens de jeugd van de broers.

De priester betaalde voor hun opleiding en vond een woning voor hen. Die zorg en liefde zorgden ervoor dat John Ronald de priester echt respecteerde.

Edith: zijn grote liefde

Precies daar, in een van die gehuurde huizen, ontmoette John Ronald zijn grote liefde Edith Bratt, toen hij 16 jaar oud was. Zij was ook wees en drie jaar ouder. Ze bezworen al snel hun eeuwige liefde voor elkaar.

Voor pater Franciscus was dit een probleem, want hij dacht dat zij John Ronald zou kunnen afleiden van zijn studie en van het ontvangen van een studiebeurs. En bovenal, ze was niet katholiek.

Door zijn brieven weten we nu hoe pijnlijk dit alles voor Tolkien was, maar hij besloot dat pater Franciscus gelijk had. Zo zijn ze na een paar jaar samen te zijn geweest, na drie jaar uit elkaar gegaan.

De Hobbit van J.R.R. Tolkien

De geboorte van een genie

Na een mislukte poging, toen hij achttien was, kreeg Tolkien een beurs voor Oxford, terwijl Edith in Birmingham werkte. Tijdens zijn verblijf in Oxford makte hij drie goede vrienden en richtte hij de TCBS club op, waarin ze een liefde voor literatuur en talen deelden.

Van jongs af aan had hij gespeeld met het idee om talen te creëren en zo inspiratie op te doen in Germaanse dialecten. Samen met zijn vrienden had hij het idee om een mythologie voor Engeland te creëren, zoals de Grieken of Romeinen dat hadden gedaan voor hun civilisaties, en de zelfontworpen talen van Tolkien zouden er deel van uitmaken.

De dag dat hij 21 jaar werd, schreef hij Edith met het idee om hun liefde te herontdekken, maar zij was inmiddels verloofd. Tolkien, geen opgever, reisde naar Birmingham om haar te overtuigen, en het werkte want de twee verloofden zich al snel daarna.

In 1916, nadat hij Edith ervan had overtuigd zich tot het katholicisme te bekeren, trouwen ze met elkaar. Datzelfde jaar vertrekt hij naar Frankrijk om te vechten in de Eerste Wereldoorlog. Daar verliest hij twee van zijn beste vrienden en wordt ziek. Daarna is hij nooit meer dezelfde geworden.

Want zelfs de zeer wijzen kunnen niet alle uiteinden zien.

-J.R.R. Tolkien-

J.R.R. Tolkien en zijn boeken

Zijn harde werk en discipline leverden hem een onderwijsfunctie op als leraar Engels. Toch bleef hij schrijven, geïnspireerd door zijn tijd als soldaat en het verlies van zijn vrienden.

Beetje bij beetje creëerde hij een magisch universum, dat hij deelde met enkele van zijn collega’s, zoals C.S. Lewis, en vormde hij de Inklings. Veel van zijn ideeën kwamen voort uit verhalen die hij voorlas aan zijn kinderen of uit familiebijeenkomsten.

Door zijn ongelooflijk perfectionisme heeft hij veel dingen herschreven, zelfs meer dan wat hij publiceerde. Het eerste werk dat hij over Midden Aarde schreef was De Hobbit, en tijdens zijn leven publiceerde hij alleen In de ban van de Ring. Alle andere gepubliceerde teksten over dit universum hebben we aan zijn zoon Christopher te danken.

J.R.R. Tolkien en Edith

Kortom, alle ontberingen in zijn leven bleken in veel van zijn creaties doorslaggevend te zijn. Die idyllische kijk op het traditionele leven komt voort uit zijn ervaringen als jong weeskind in een industriële stad. Ook de tragedie van de Ring komt voort uit zijn katholieke interpretatie van de wereld.

De onmogelijke liefdesverhalen zijn een weerspiegeling van zijn eigen romantische leven. De kameraadschap van zijn personages lijkt het meest op wat Tolkien zelf heeft ervaren. Lezen over Midden Aarde is als lezen over hem.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Carpenter, Humphrey (2002) J.R.R. Tolkien, una biografía, Planeta DeAgostini.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.