Ik heb geen sociale vaardigheden, wat moet ik doen?

Ook al hebben sociale vaardigheden geen duidelijke definitie, heeft toch iedereen het erover. Sociale vaardigheden zijn een set gedragingen die ons helpen om met anderen om te gaan en die we vaak leren middels imitatie. Ze vormen de manier waarop we ons gedragen rondom mensen en ze kunnen gezien worden als de manier waarop we onszelf neerzetten tijdens een meeting of wanneer we een gesprek aangaan met een vreemde.

Sociale vaardigheden zijn sterk gerelateerd aan psychologie  en daardoor kunnen ze worden aangehaald in therapie. Als eerste stap is het echter de moeite waard om een duidelijk beeld te hebben van wat ze zijn voordat je besluit dat je er geen hebt. Het is niet nodig om zo pessimistisch te zijn!

Wat zijn sociale vaardigheden?

Sociale vaardigheden zijn decennialang onderzocht en geanalyseerd binnen het veld van de psychologie. Het eerste onderzoek dateert zelfs uit 1949. Dankzij jaren van dit soort studies zijn we nu in staat om sociale vaardigheden in de volgende groepen te categoriseren:

• Eerste groep: hier vind je de basisvaardigheden zoals luisteren, een gesprek beginnen en behouden, dankbaarheid uiten, vragen stellen, jezelf en anderen introduceren, een dialoog houden, empathie uiten en complimenten geven.
• Tweede groep: dit zijn de meer geavanceerde sociale vaardigheden zoals het geven en volgen van instructies, vragen om hulp, je verontschuldigen, participeren, je mening uiten en anderen overtuigen.
• Derde groep: dit zijn vaardigheden gerelateerd aan hoe we ons voelen. In deze categorie vind je het herkennen en uiten van je eigen gevoelens, het begrijpen van andermans gevoelens, affectie tonen, omgaan met de boosheid van anderen, zelfcompensatie en angsten oplossen.
• Vierde groep: dit zijn capaciteiten gerelateerd aan zelfbeheersing, zoals het vragen om toestemming, helpen, delen, liefhebben, onderhandelen, reageren op grapjes, je rechten verdedigen, problemen met andere mensen vermijden en je onthouden van gevechten.
• Vijfde groep: in deze laatste groep vind je vaardigheden die je kunnen helpen om met stress om te gaan, waaronder het formuleren en antwoorden op klachten; omgaan met schaamte, omgaan met overtuiging, beschuldigingen en mislukking, iemand verdedigen; tegenstrijdige berichten managen, jezelf voorbereiden op een moeilijk gesprek en met druk omgaan.

Empathie en sociale vaardigheden

Weer staan we oog in oog met een woord dat we wellicht niet vaak gebruiken, maar dat we de hele tijd door ervaren. Empathie heeft te maken met begrijpen wat de andere persoon voelt – in zijn situatie, vanuit zijn perspectief – en daar volgens passend mee omgaan. In tegenstelling tot wat veel mensen denken betekent het niet dat je ‘anderen moet behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden’, want helaas wil iedereen iets anders.

Jouw niveau van empathie hangt niet altijd af van wat je is geleerd. Noch is het een aangeboren karakteristiek dat je erft wanneer je geboren wordt. Er wordt gedacht dat vrouwen meer empathisch zijn dan mannen omdat ze moeten begrijpen wat hun kinderen willen wanneer ze klein zijn. Dus het lijkt erop dat vrouwen een sterker ontwikkelde gevoeligheid hebben voor sociaal contact omdat het een belangrijkere factor was in natuurlijke selectie.

Je inleven in de andere persoon is de eerste stap die je moet zetten om je op je gemak te voelen naast iemand, wanneer je een gesprek met hem voert. Als je begint met meer empathisch te zijn, zul je beter overweg kunnen met mensen, meer overredend zijn, beter kunnen luisteren, meer motivatie hebben en beter begrijpen wat er met anderen gebeurt.

Hoe staat het met jouw sociale vaardigheden?

Laten we nu de theorie even laten voor wat het is en overgaan op de praktijk. Dit is het meest ingewikkelde gedeelte, maar het is de moeite waard. Probeer de volgende technieken uit om meer sociaal kundig te zijn:

• Schenk aandacht aan de toon, houding, blik en zelfs de stiltes van je gesprekspartner. Alle informatie staat tot je beschikking, dus het is het waard om het in je voordeel te gebruiken.
• Bedenk je wat de andere persoon wellicht motiveert. Hoe denk je dat hij vooruit zou komen als hij een probleem heeft?
• Zorg ervoor dat de andere persoon meedoet. Vraag ‘hoe gaat het met je?’ en sta toe dat hij openlijk antwoordt. Laat zien dat je interesse hebt in wat de ander te zeggen heeft.
• Trek geen conclusies. Vermijd uitingen als ‘jouw probleem is…’ of ‘je zat verkeerd toen…’ omdat je de ander dan geen ruimte geeft, alsof je hem een les leert.
• Herformuleer de woorden en frases op zo’n manier dat je gesprekspartner zich begrepen voelt. ‘Ik heb het idee dat de situatie invloed heeft op je gemoedstoestand’, ‘het lijkt erop dat je een goede reden hebt om moe te zijn’ etc.
• Verplaats jezelf in andermans schoenen. Doe moeite om je eigen bubbel te verlaten en probeer een minuutje zo te denken als de persoon met wie je praat.

Als je je sociale vaardigheden verbetert zul je snel merken dat je relaties verbeteren. Zorg ervoor dat je waardeert hoe rijk en overvloedig ze worden. Ze zullen niet alleen leiden tot verbeteringen in je persoonlijke sociale kringen, maar ook op je werk!