Hoe ziet een ongeorganiseerde hechting eruit?

Hechtingstherapieën zijn in opkomst, omdat er steeds meer bewustzijn ontstaat over de negatieve gevolgen van een disfunctioneel bindingspatroon. In dit artikel zullen we ons concentreren op ongeorganiseerde hechting.

In de afgelopen jaren is ongeorganiseerde hechting een goed bestudeerd psychologisch concept geworden. Gezien de implicaties ervan voor de ontwikkeling van disfunctionele relatie- en persoonlijkheidspatronen, is het erg interessant om te weten waaruit het bestaat en hoe het zich manifesteert.

Van de onveilige hechtingsstijlen is dit de meest zeldzame en gekoppeld aan traumasituaties in de kindertijd. En op volwassen leeftijd wordt het in verband gebracht met de ontwikkeling van borderline persoonlijkheidsstoornis. Met dit alles in gedachten zullen we ons nu richten op ongeorganiseerde hechting, de kenmerken en verschijningsvormen ervan. Laten we beginnen!

Wat is ongeorganiseerde hechting?

Gehechtheid is de band die een zuigeling aangaat met zijn verzorgers. Het stelt de pasgeborene in staat om een bron van bescherming en zorg te krijgen op het moment dat hij/zij het meest kwetsbaar is: de babytijd.

Naarmate hij/zij opgroeit, verschuift de manier waarop hij/zij zich hecht aan zijn/haar ouders naar andere belangrijke relaties, voornamelijk het echtpaar. Daarin ligt het belang van stijl, want we zullen geneigd zijn ons op dezelfde manier aan anderen te hechten als onze ouders ons hebben geleerd toen we jong waren.

Er wordt echter niet altijd een veilige hechtingsband gevormd tussen ouders en baby. Door een gebrek aan opvoedingsvaardigheden, psychische stoornissen bij de ouders of middelenmisbruik kan het kind een beeld van zijn omgeving krijgen waarin het denkt voortdurend in gevaar te zijn.

In zulke gevallen moeten we ongeorganiseerde hechting vermoeden. Dit is de meest pathologische stijl. Het komt vaak voor in relaties die mishandeld en gewelddadig zijn en waaruit moeilijk te ontsnappen valt. Het kind zit gevangen in de tegenstrijdigheid tussen geliefd willen zijn en afgewezen worden bij het benaderen van verzorgers.

Hoe ongeorganiseerde hechting te begrijpen

Laten we verder gaan met uitleggen hoe dit hechtingspatroon zich manifesteert in de kindertijd en op volwassen leeftijd, evenals de associatie met borderline persoonlijkheidsstoornis.

Ongeorganiseerde hechting in de kindertijd

De ongeorganiseerde stijl is de meest problematische van allemaal. Deze stijl wordt zo genoemd omdat de zuigeling niet in staat is om zijn of haar ervaringen met volwassenen te integreren en een schema te construeren dat de affectieve wereld voorspelbaarder en beter controleerbaar maakt.

Ouders reageren op tegenstrijdige manieren op de eisen van kinderen. Op momenten van ontregeling kunnen ze kil of nerveus reageren. De baby leert dus niet om te kalmeren via de ouders.

Aan de andere kant zijn het de ouders die zorg verwarren met geweld. Bijvoorbeeld, wanneer ze geconfronteerd worden met stressvolle situaties, gebruiken ze fysieke agressie om het stil te krijgen. Dit in plaats van het kind rustig te benaderen om het gerust te stellen. Ze zaaien angst en bedreiging en laten een pijnlijke emotionele wond achter.

Als de getraumatiseerde baby volwassen wordt

De gevolgen van een ongeorganiseerde hechting zijn ook na de kindertijd zichtbaar. We gedragen ons naar anderen op de manier die ons is aangeleerd. Het is dus te verwachten dat als de manier waarop we ons aan onze ouders hechten gecompliceerd is geweest, dat op latere leeftijd ook zal zijn.

Op volwassen leeftijd ervaren mensen met een ongeorganiseerde hechting verwarring en tegenstrijdigheden in hun relaties. Ze schommelen tussen typisch angstig en vermijdend gehechtheidsgedrag.

Dat wil zeggen dat ze rusteloosheid, onzekerheid, bezitterigheid of grote moeite met emotionele intimiteit kunnen vertonen. Bovendien hebben ze moeite met het stellen van gezonde grenzen met anderen.

Een voorbeeld van dit type gehechtheid is een volwassene die veel boze gevoelens koestert, die verlangt naar emotionele nabijheid, maar tegelijkertijd bang is voor intimiteit. Uiteindelijk trekt hij/zij zich terug uit interacties die meer intimiteit inhouden of onderhoudt hij/zij onechte en oppervlakkige gehechtheden.

Hechtingsdisorganisatie en de relatie met borderline persoonlijkheidsstoornis

Een van de belangrijkste klinische gevolgen van hechtingsdisorganisatie is de borderline persoonlijkheidsstoornis. Deze stoornis wordt volgens de DSM-5 gedefinieerd als: “Een pervasief patroon van instabiliteit van interpersoonlijke relaties, zelfbeeld en affect, en intense impulsiviteit, beginnend in de vroege volwassenheid”.

Dit zijn mensen die gehechtheid op een intense manier ervaren, ergens tussen afhankelijkheid en verlatenheid in. In veel gevallen is dit een weerspiegeling van hoe ze hun kindertijd hebben beleefd: tussen zeer intense tegenstrijdige gevoelens die ze niet kunnen integreren.

Qua behandeling is Dialectische Gedragstherapie een interventie die precies dat beoogt. Het is gericht op het integreren van tegenstrijdige gevoelens die voor deze mensen tegenstrijdig zijn. Volgens een onderzoek in Psychologische Actie (Spaanse link).

Wat kan er gedaan worden aan dit type gehechtheid?

We konden dit artikel niet als compleet beschouwen zonder een vermelding van behandeling. Het goede nieuws is dat gehechtheid omkeerbaar en herstelbaar is. Dat wil zeggen dat ondanks een traumatische en beschadigende opvoeding, het hebben van gezonde ervaringen de effecten ervan corrigeert .

Hieruit volgt dat behandeling gericht zal zijn op het creëren van nieuwe gehechtheden die in staat zijn de vorige te herstellen, binnen het kader van psychotherapie. Om dit te bereiken moet de therapeutische relatie worden opgebouwd in een veilige plaats waar pijnlijke situaties uit het verleden op symbolische wijze kunnen worden teruggedraaid.

Bovendien kan gehechtheidstherapie volgens een onderzoek (Spaanse link) van de Universidad Pontificia Comillas de affectieve band tussen verzorger en kind verbeteren. Natuurlijk is het nodig om specifieke interventies te creëren voor elk gezin. Deze hebben tot doel het bevorderen van veilige gehechtheid en positieve opvoedingsgewoonten.

Ongeorganiseerde hechting betekent niet een leven zonder orde

Gehechtheid is het eerste affectieve contact dat een baby heeft met zijn verzorgers. Afhankelijk van hoe het is, zal het kind zijn manier om anderen te benaderen opbouwen. Maar het is niet raadzaam om zo’n reductionistisch perspectief aan te nemen.

Je moet niet vergeten dat ouders niet de enige bron van relaties zijn. Vrienden, leeftijdsgenoten en partners zijn ook belangrijk. En zij leren ons op een gezonde manier lief te hebben, als we dat niet in de vroege jaren hebben geleerd.

Als je je identificeert met iemand met dit gehechtheidspatroon of iemand kent met dit gehechtheidspatroon, is er geen reden tot paniek. Therapie is de oplossing waarmee je kunt leven zonder dat het verleden je heden conditioneert.