Hoe ouders de persoonlijkheid van hun kinderen vormen

Elk vriendelijk woord of agressieve opmerking vormt de geest en de persoonlijkheid van een kind. Niets wat ouders doen (of nalaten te doen) ontsnapt aan de aandacht van een kind. We kijken naar de impact die deze handelingen kunnen hebben.
Hoe ouders de persoonlijkheid van hun kinderen vormen
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

De manier waarop ouders de persoonlijkheid van hun kinderen vormen kan zowel fascinerend als verwoestend zijn. De sociale omgeving waarin ze opgroeien kan immers zowel emotioneel ondersteunend en verzorgend zijn als schadelijk. Bovendien merken kinderen elk van de woorden gebaren, gedragingen, houdingen en reacties van hun ouders op.

Sommige volwassenen hebben, zelfs nu ze in hun zelfstandige leven zijn ondergedompeld, nog te maken met bepaalde kinderwonden. Inderdaad, narcistische ouders, disfunctionele gezinnen, of koude of agressieve verzorgers laten een blijvende afdruk achter op de hersenen van een kind.

Maar, zoals de neuroloog Boris Cyrulnik, opmerkt, hoeft een slechte jeugd niet bepalend te zijn voor een leven. Liefde en veerkracht zijn de bolwerken die ons in staat stellen te genezen, te herstellen en verder te gaan. Hoe het ook zij, het is interessant om te weten wat de dynamiek in opvoeding en onderwijs is die meestal een belangrijke invloed heeft op de ontwikkeling van het individu.

Soms kan het opgroeien in een omgeving van liefdesverdriet, wrede woorden en wantrouwen tussen onze ouders bemiddelen in de manier waarop we met onze eigen emotionele partners omgaan.

Ouders met een kind
De invloed van de ouders bemiddelt rechtstreeks de psychosociale ontwikkeling van het kind.

De manieren waarop ouders de persoonlijkheid van hun kinderen vormen

Vader of moeder zijn is een grote verantwoordelijkheid. Meestal willen we ons inspannen om onze kleintjes de beste opvoeding te geven, in al hun behoeften te voorzien, elke angst te lessen, en ze hoop en dromen voor hun toekomst mee te geven. Maar er zijn altijd bepaalde aspecten waar we ons misschien niet van bewust zijn die ook op hen van invloed kunnen zijn.

In feite is het niet genoeg om ze te steunen, te voeden, op te voeden, en te troosten als ze huilen. We moeten ook weten hoe we voorbeelden kunnen geven en rolmodellen zijn die ze kunnen nadoen en waar ze inspiratie uit kunnen putten. Veel kinderen dromen er immers van op hun ouders te lijken, misschien vanwege hun vriendelijkheid, goede werk, of zelfs hun professionele prestaties.

Laten we de manieren ontdekken waarop ouders de persoonlijkheid van hun kinderen vorm geven.

1. Als ouders emoties niet ontkrachten, zijn kinderen gelukkiger

“Niet huilen, je moet sterk zijn,” “Dat is onzin, wees vrolijk” en “Dat is een stomme manier om te reageren.” Emotioneel ontkrachtende vaders en moeders boycotten de psychosociale ontwikkeling van hun kinderen. Ze overtuigen hen ervan dat wat ze voelen en nodig hebben niet belangrijk is, dat wat pijn doet ingeslikt en alleen verwerkt moet worden.

Kinderen die opgroeien in een gezinsomgeving die door deze interne regels gedomineerd wordt, zullen daar veel negatieve gevolgen van ondervinden. In feite is de kans groter dat ze worstelen met het beheren van hun eigen interne behoeften. Daardoor ervaren ze ongemak en ongelukkigheid.

Daarentegen hebben degenen die opgroeiden in een omgeving die bedreven was in emotionele intelligentie geluk gehad. Dat komt omdat er niets zo belangrijk is als het valideren van de emoties van een kind en het begeleiden bij het leren.

2. Agressieve communicatie: kinderen met hoger risico op depressie

De Universiteit van Pittsburgh (VS) voerde een studie (Engelse link) uit die gepubliceerd werd in het tijdschrift, Child Development, waarin ze stelden dat harde en autoritaire verbale discipline uiterst ernstige gevolgen heeft voor de ontwikkeling van kinderen.

Ze beweerden ook dat het gebruik maken van schreeuwen in de communicatie, en ook het aanhoudend dreigen als gedragscorrectie, twee gevolgen kan genereren.

Het eerste is dat deze kinderen, wanneer ze de adolescentie bereiken, gedragsproblemen vertonen. Het tweede is dat ze een grotere kans vertonen om depressieve stoornissen te ontwikkelen.

3. Angstige en gestreste ouders: versneld opvoeden

Sommige ouders zijn extreem gestrest. Ze lijken altijd bezig te zijn en willen niet gestoord worden. Ze hebben geen tijd om met hun kinderen te spelen en geven geen antwoord op hun vragen. Daarnaast verliezen ze gemakkelijk hun geduld.

Dat ze zo gestrest zijn, betekent dat ze weliswaar fysiek aanwezig zijn in het leven van hun kinderen, maar dat ze er niet echt bij zijn. Dit soort realiteit doordringt de ontwikkeling van kinderen op een diepgaande manier. In feite betekent het opgroeien zonder de dimensie die voor elk kind zo belangrijk is: aandacht van hun voornaamste verzorgers.

4. Hoger opgeleide moeders: meer toegepaste kinderen

Het hebben van hoger opgeleide ouders heeft, gemiddeld, een positieve invloed op kinderen. Vooral op academisch gebied. Uit onderzoek (Engelse link) van de Universiteit van Michigan (VS) bleek bijvoorbeeld dat kinderen van tienermoeders meer moeite hebben met hun academische prestaties.

Hetzelfde gebeurt niet met moeders die naar de universiteit zijn geweest. In deze gevallen bereiken de kinderen een hoger opleidingsniveau.

5. Ouders die hun kinderen verantwoordelijkheden geven

De manier waarop ouders de persoonlijkheid van hun kinderen vormen hangt samen met de verantwoordelijkheden die ze hen geven. Als ze ervoor kiezen overbezorgd te zijn en hun kind alle verplichtingen ontnemen, is de kans groot dat het zich heel moeilijk aan het volwassen leven zal kunnen aanpassen.

Als ouders er echter op uit zijn hun kinderen op te voeden tot verantwoordelijke en onafhankelijke mensen, schenken ze de wereld vaak meer volwassen mensen. In feite is hen verantwoordelijkheden geven die bij hun leeftijd passen een van de meest geschikte strategieën.

Een kind heeft het niet nodig dat zijn ouders voor zijn bestwil samenwonen. Een kind moet opgroeien in een omgeving waar harmonie heerst, niet voortdurende ruzies tussen twee mensen die niet meer van elkaar houden

6. Koppels die niet van elkaar houden en ruzie maken in het bijzijn van hun kinderen

Er zijn koppels die, ondanks dat ze wanhopig ongelukkig zijn, ervoor kiezen de relatie niet te beëindigen. Ze doen het voor het veronderstelde welzijn van de kinderen. Uit angst om het gezin uit elkaar te halen, en voor de gevolgen die kunnen volgen. Toch kunnen er weinig werkelijkheden verwoestender zijn dan opgroeien in een huis dat doordrongen is van een gebrek aan genegenheid van de ouders.

Deze kinderen ontwikkelen zich in een context die gedomineerd wordt door verwijten, ruzies en voortdurende spanning. Hun modellen van relaties worden hen aangereikt door ouders die tegen elkaar schreeuwen en elkaar verachten. Deze dynamiek verandert ook de persoonlijkheid van het kind. Het zorgt er vaak voor dat het meer dan één trauma moet verwerken.

Blij gezin
Ouders die steeds met vertrouwen en genegenheid met hun kinderen communiceren, zorgen voor positieve en verrijkende ervaringen.

7. Ouders die opvoeden in respect en vertrouwen

Weinig geschenken kunnen voor een kind heerlijker zijn dan ouders te hebben met wie het over alles kan praten. Opgroeien in een gezin dat georkestreerd wordt door vertrouwen, wederkerigheid, gevoel voor humor, en nabijheid is inderdaad van onschatbare waarde.

Zo ontstaat een echt thuis, waar elk lid een toevluchtsoord voor de anderen weet te zijn omdat ze niet oordelen, geen kritiek geven en elkaar weten te begrijpen.

Dit soort ouders geeft hun kinderen vertrouwen met hun respect, onbetwistbare liefde, en gebrek aan sancties. Dit is iets wat elk kind in zijn leven verdient te hebben.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Tang, Sandra & Davis-Kean, Pamela & Chen, Meichu & Sexton, Holly. (2014). Adolescent Pregnancy’s Intergenerational Effects: Does an Adolescent Mother’s Education Have Consequences for Her Children’s Achievement?. Journal of Research on Adolescence. 26. 10.1111/jora.12182.
  • Wang MT, Kenny S. Longitudinal links between fathers’ and mothers’ harsh verbal discipline and adolescents’ conduct problems and depressive symptoms. Child Dev. 2014 May-Jun;85(3):908-923. doi: 10.1111/cdev.12143. Epub 2013 Sep 3. PMID: 24001259; PMCID: PMC3875601.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.