Hoe het onverwachte te aanvaarden

Levenservaringen kennen gangen waarin onzekerheid heerst, en ook het onvoorspelbare. Hoe valt deze aard nu te rijmen met het ongemak dat we gewoonlijk voelen bij wat we niet in de hand hebben?
Hoe het onverwachte te aanvaarden
Laura Ruiz Mitjana

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Laura Ruiz Mitjana.

Laatste update: 30 september, 2022

Het leven is onvoorspelbaar; een reis waarin vele prettige, verdrietige, moeilijke en spannende momenten op ons wachten. Terwijl de dagen voorbij stromen, is het normaal dat we soms te maken krijgen met situaties die we ons zelfs nooit hadden kunnen voorstellen. Dus hoe accepteren we het onverwachte? Is het wel mogelijk?

We zullen over dit idee nadenken en enkele strategieën aanbieden om acceptatie in praktijk te brengen in moeilijke en onverwachte situaties. Zoals je zult zien is acceptatie, of “leren surfen op de golven van het leven”, de sleutel om obstakels op een gezonde manier tegemoet te treden.

Hoe accepteer je het onverwachte

Het is vaak niet gemakkelijk om bepaalde omstandigheden te accepteren, vooral als ze onverwacht waren. Het kan een ontslag zijn, een scheiding, de dood van een familielid, of een ander belangrijk verlies. Het kunnen ook goede dingen zijn. Maar als we het hebben over iets onverwachts, verwijzen we meestal naar gebeurtenissen die onze schema’s of zelfs ons leven breken.

Het accepteren van dit soort ervaringen is een echte uitdaging. De laatste stap is acceptatie. Om die echter te bereiken moet je door een zekere hoeveelheid pijn heen, de reactie op elk belangrijk verlies in je leven.

Je begint met het leren herkennen van de gedachten die samenhangen met wat je is overkomen, in plaats van te proberen ze te vermijden.

“Acceptatie betekent niet berusten; het betekent begrijpen dat iets is wat het is en dat er een weg doorheen moet zijn.”

Michael J. Fox

Trieste vrouw
Om acceptatie te bereiken moet je door een rouwproces gaan.

Erken je gedachten in plaats van ze te bestrijden

Je gedachten en de copingstrategieën die je hanteert spelen een belangrijke rol in je welzijn. Daarom is het belangrijk om je geest op te voeden en je vermogen te verbeteren om je reactie op verschillende gebeurtenissen te beheersen. Als je verrast wordt door het onverwachte, is het normaal om terugkerende en obsessieve gedachten te ervaren. Wat doe je er dan mee?

Een recente studie (Engelse link) uit 2022 van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem ontdekte een strategie die voorkomt dat terugkerende gedachten terugkeren. Ze ontdekten dat, wanneer we een gedachte identificeren en erkennen, dit ervoor zorgt dat die gedachte minder snel terugkeert. Dit in plaats van te proberen hem af te wijzen en onze aandacht te verleggen naar iets anders.

Pogingen om bepaalde gedachten te onderdrukken bereiken meestal het tegenovergestelde effect

In feite ontdekten de onderzoekers dat pogingen om ongewenste gedachten te onderdrukken kunnen leiden tot een toename ervan. Daarom moeten we ze met rust laten (het zijn tenslotte maar gedachten), zodat ze geleidelijk verdwijnen. Als we er echter tegen vechten of ons ertegen verzetten, raken we er uiteindelijk mee verstrikt. Daardoor blijven ze langer bestaan.

Volgens de onderzoekers leverden deze bevindingen uiterst interessante informatie op over hoe onze geest werkt. Bovendien kunnen ze lijders aan angst en depressie helpen. Ze kunnen bijvoorbeeld een gezondere manier vinden om met hun symptomen om te gaan.  Dit zonder hierbij hun toevlucht te nemen tot negatief gerommel.

Leer loslaten

We hebben allemaal wel eens aan vermijding gedaan. De psychologie spreekt van ervaringsvermijding. Het wordt gedefinieerd als “de pogingen om ongewenste of negatieve gedachten, emoties en lichamelijke gewaarwordingen te vermijden, te onderdrukken of te veranderen.”

Als je handelt via ervaringsvermijding, probeer je weg te komen van alles wat je niet wilt of wat onverwacht is. Aan het eind van dit continuüm staat acceptatie.

Word je bewust van wat je voelt met acceptatie

Een groeiend aantal onderzoeken heeft de effectiviteit aangetoond van het beoefenen van acceptatie, of ‘loslaten’ als een manier om het geestelijk welzijn te verbeteren. Daarom, als het gaat om het accepteren van het onverwachte, is de eerste nuttige stap gewoon waarnemen wat je denkt en voelt. Met andere woorden, wees je ervan bewust en accepteer dat je nu, op dit moment, zo denkt en voelt.

Een recente meta-analyse (Engelse link) onderzocht dit onderwerp en vond dat het vermogen om ‘los te laten’ en te accepteren wat er gebeurd is, angst en depressie bij kinderen aanzienlijk vermindert. ‘Loslaten’ betekent luisteren, tolereren en alles wat er gebeurd is accepteren zonder erover te oordelen.

Ervaringsvermijding

Een andere interessante studie (Engelse link) uit 2005, onder leiding van Laurie A. Greco, analyseerde de rol van ervaringsvermijding binnen een stressvolle opvoedingssituatie.

De studie beschreef de ervaring van moeders met (of het vermijden van) moeilijke gedachten, emoties en lichaamssensaties. Dit nadat ze te vroeg waren bevallen en hun baby’s op de neonatale intensive care unit (NICU) hadden gekregen.

De onderzoekers ontdekten dat ervaringsvermijding gedeeltelijk de relatie medieerde tussen Neonatale Intensive Care Unit (NICU) gerelateerde stress en functioneren na ontslag. Bijvoorbeeld posttraumatische stress symptomen of PTSS.

Bezorgde vrouw
Ervaringsvermijding verhoogt de kans op het ontwikkelen van angst, depressie of stress.

Je moet het onverwachte accepteren als je wilt genezen

Nu heb je gezien hoe het feit van het identificeren en erkennen van je gedachten en emoties, en ze niet te onderdrukken maar te accepteren, je kan helpen het onverwachte te accepteren. In feite helpt het je om weer emotioneel in balans te komen.

Soms gaat het niet zozeer om ‘doen’, maar om de dingen gewoon te laten zijn, zodat ze geleidelijk op hun plaats komen. Daarbij pas je natuurlijk de relevante actiestrategieën toe wanneer dat nodig is.

Wat betekent acceptatie?

Terugkomend op het acceptatieproces kun je het beste onthouden dat het een reis is, en niet zozeer een bestemming. Onthoud dat acceptatie niet inhoudt dat de dingen je niet hebben beïnvloed of dat ze je niet langer pijn doen of invloed hebben op je leven.

In feite is het onmogelijk dat de belangrijke dingen je niet beïnvloeden. Wanneer je echter acceptatie bereikt, eindigen de pijn en de reis. Je bent dan klaar om verder te gaan in het leven. Een leven dat vol is van kostbare dingen, maar ook van onverwachte gebeurtenissen waardoor je je op elk moment verloren kunt voelen.

Acceptatie van het onverwachte houdt in dat je een nieuwe en vaak pijnlijke werkelijkheid aanneemt, die in je levenstraject integreert. Dat je de verwachtingen loslaat die je had van iets wat je je had voorgesteld, dat niet gebeurt.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Fang, S., & Ding, D. (2020). A meta-analysis of the efficacy of acceptance and commitment therapy for children. Journal of Contextual Behavioral Science, 15, 225–234. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2020.01.007
  • Fradkin I., & Eldar, E. (2022). If you don’t let it in, you don’t have to get it out: Thought preemption as a method to control unwanted thoughts. PLoS Comput Biol, 18.
  • Greco, L. et al. (2005). Maternal adjustment following preterm birth: Contributions of experiential avoidance. Behavior Therapy, 36(2), 177-184.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.