Hoe creëer je sociale verwachtingen?

Je communiceert elke dag met allerlei mensen. Sommigen zijn bekenden van je terwijl anderen vreemden zijn. Je hebt een idee van elk van hun persoonlijkheden, een idee dat je afleidt uit het contact dat je met deze mensen hebt gehad. Aan de hand hiervan creëer je een aantal sociale verwachtingen over het gedrag van elk van deze mensen.

De sociale psychologie heeft zich sterk beziggehouden met het bestuderen van verwachtingen. Zo weten we dat ze nauw verband houden met de indrukken die we van anderen hebben. Voordat we dieper ingaan op onze sociale verwachtingen, zullen we echter eerst het concept ‘sociale perceptie’ bespreken.

Sociale perceptie

Als mensen komen wij volledig afhankelijk ter wereld, en om te overleven hebben we complexe sociale relaties nodig. Onze hersenen zijn dan ook zo vervaardigd dat ze onze sociale omgeving waarnemen en evalueren. Een heel belangrijk onderdeel van het controleren van onze relaties is weten wat voor mensen deel uitmaken van onze sociale omgeving. Dit is waar sociale perceptie in het spel komt.

Een eenvoudig en interessant model dat wordt gebruikt om dit fenomeen te verklaren, is het model van sociale perceptie door Fiske. Volgens dit model plaatsen we iedereen die we ontmoeten, al is deze ontmoeting nog zo kort, direct in een bepaalde categorie. En de persoon zal in deze categorie blijven tenzij de relatie nieuwe diepgang krijgt en we iets ontdekken dat ons ertoe aanzet om van categorie te veranderen.

Daarnaast is het zo dat als de persoon onze interesse wekt, we zullen proberen aan te tonen of zijn gedrag past in onze categorie. Als dit niet het geval is, zullen we de categorie aanpassen en wijzigen totdat we het individu hebben gecategoriseerd of geconceptualiseerd.

Dit is een heel belangrijk proces. Zouden we het namelijk niet doorlopen, dan zou het beheren van onze sociale relaties veel gecompliceerder zijn. Het is belangrijk om te onthouden dat het weliswaar een snel en nuttig proces is, maar niet een nauwkeurig proces. Mensen hebben zeer complexe persoonlijkheden die sterk reageren op de context, en dus eigenlijk nauwelijks in categorieën kunnen worden opgenomen. Deze kleine ‘mentale snelkoppeling’ is echter nuttig om ons te laten weten hoe we de mensen om ons heen moeten behandelen.

Zodra we onze sociale omgeving hebben gecategoriseerd en we concepten van elk van deze mensen hebben gevormd, beginnen we verwachtingen te creëren. Maar wat zijn verwachtingen precies?

Sociale verwachtingen

Sociale verwachtingen zijn de ideeën die we hebben over hoe iemand in onze sociale omgeving zich in de toekomst of in een specifieke situatie zal gedragen. Wanneer we een indruk van iemand creëren, hangen deze verwachtingen samen met het beeld dat we creëren. Dit helpt ons om een idee te krijgen van hoe we ons moeten gedragen of hoe we moeten handelen wanneer we naast deze mensen zijn. Het helpt ons ook om hun gedrag te voorspellen.

Het nut van het creëren van verwachtingen over onze relaties is vrij makkelijk te raden. In een kunstmatige omgeving, wat de complexe samenlevingen waarin de meesten van ons leven zeker zijn, stelt het voorspellen van het gedrag van anderen ons in staat ons eigen gedrag aan te passen. In onze sociale relaties komt dit dan ook heel goed van pas. Ook al is het geen nauwkeurig proces, is het maken van een voorspelling en het soms mis hebben beter dan nooit voorspellingen maken en het dus nooit goed hebben.

Het is belangrijk om ons ervan bewust te zijn dat deze sociale verwachtingen grote invloed hebben op ons eigen gedrag. We behandelen niet iedereen hetzelfde, net zoals we niet dezelfde persoon in elke situatie op dezelfde manier behandelen. We kunnen dit in veel alledaagse situaties zien.

Bovendien proberen we anderen aan onze sociale verwachtingen te laten voldoen, door ze indirect te forceren of door de perceptie die we van ze hebben te veranderen. Dit proces vindt in beide richtingen plaats. We zijn ons ook bewust van de verwachtingen die anderen van ons hebben. We proberen ons gedrag dan ook aan te passen om aan deze ideeën te voldoen.

Een kleine beschouwing

In ons leven hebben we ontzettend veel te maken met sociale verwachtingen. We hebben eigenlijk continu verwachtingen van anderen, net zoals anderen deze hebben van ons. Omdat verwachtingen zo een grote rol spelen, hebben we een sterke neiging om aan ze te voldoen. Het doorbreken ervan kan dan ook onzekerheid en angst opwekken. Houd echter in gedachten dat dit geen nauwkeurig proces is. Aan veel van onze verwachtingen zal niet kunnen worden voldaan, net zoals wijzelf aan veel verwachtingen niet zullen kunnen voldoen.

Een fout bij het creëren van een verwachting leidt tot drie situaties. Ten eerste zal de persoon van wie een bepaalde verwachting bestaat zijn gedrag veranderen om zich eraan aan te passen. Ten tweede zal de persoon die de verwachting heeft gecreëerd zijn perceptie veranderen om te kunnen geloven dat het gedrag van de ander aan de verwachting voldoet. En ten derde zal de correlatie tussen de verwachting en het gedrag worden verbroken en dus worden gezien als een fout.

De eerste twee scenario’s vermijden sociale conflicten en slagen erin om al vroeg een relatie te onderhouden. Hoewel dit op zich positief is, kan het op lange termijn tot grote problemen leiden. Dit komt omdat in het eerste geval iemand zijn gedrag verandert om de ander tevreden te stellen. Dit brengt de ander ertoe een verkeerd concept van de werkelijkheid te genereren. In het tweede geval liegt de persoon die de verwachting heeft gecreëerd onbewust tegen zichzelf over hoe de ander in elkaar steekt.

Verwachtingen bijstellen voor een hechtere band

Het derde scenario veroorzaakt de meeste angst. Beide partijen komen tenslotte bedrogen uit en verliezen de controle over wat er gebeurt. Als de relatie de angst echter overwint of accepteert, zal deze veel stabieler worden. Voor sommige relaties (bijvoorbeeld met onze buren) geldt dat de eerste twee scenario’s het meest bevorderlijk zijn. Er is tenslotte misschien geen behoefte aan een langetermijnrelatie of een hechte band. Het zou echter ontzettend zonde zijn om ons zo te gedragen tegenover onze beste vrienden of familie.

Hoe denk jij dat je je gedraagt ​​ten aanzien van je verwachtingen? Hoe zou je je willen gedragen?