Het effect van stress tijdens de zwangerschap

Veel vrouwen ervaren hun zwangerschap als een zeer stressvolle tijd. Wist je echter dat langdurige stress en angst tijdens de zwangerschap ook problemen kunnen veroorzaken voor de baby? Lees verder voor meer informatie!
Het effect van stress tijdens de zwangerschap

Laatste update: 20 mei, 2019

Als je zwanger bent, zijn voldoende slaap, een uitgebalanceerd dieet en lichaamsbeweging heel belangrijk. Hoe zit het echter met je emoties? Welke rol spelen die? Het blijkt dat er een verband bestaat tussen de emotionele toestand van een zwangere vrouwe en de gezondheid van de baarmoeder. Een gevolg hiervan is dat stress tijdens de zwangerschap foetale ontwikkelingsproblemen kan veroorzaken.

Stress kan veranderingen veroorzaken in zes verschillende soorten hormonen: cortisol, glucagon, prolactine, testosteron, oestrogeen en progesteron. Deze veranderingen zijn van invloed op zowel de zwangere vrouw als de foetus.

Dat is de reden waarom vrouwen die tijdens hun zwangerschap ernstige psychologische stress ervaren meer risico lopen op complicaties. Stress tijdens de zwangerschap kan zowel fysieke als fysiologische en sociale implicaties hebben.

Problemen voor de pasgeboren baby

Stress tijdens de zwangerschap kan fysiologische, fysieke en zelfs sociale problemen veroorzaken. Het kan ook invloed hebben op je slaappatroon of je eetlust. Het kan er zelfs voor zorgen dat je last krijgt van frequente hoofdpijn, spierspanning en prikkelbaarheid. Bovendien kan stress tevens je immuunsysteem verzwakken, wat het risico op infecties vergroot.

Zwangere vrouw bij psycholoog

Vroegtijdige geboorte en laag geboortegewicht

Stress kan de bevalling opwekken. Hierdoor wordt het risico dat je baby te vroeg wordt geboren (vóór 37 weken) of een laag geboortegewicht heeft (minder dan 2,5 kilo) groter.

Deze baby’s hebben tijdens hun jeugd vaker last van bepaalde gezondheidsproblemen, zoals frequente ziekte, groeiproblemen, aandachtsproblemen, hyperactiviteit en motorische problemen.

Luchtwegaandoeningen en lichamelijke gebreken

Volgens verschillende studies kan stress tijdens de zwangerschap ook astma en huidaandoeningen veroorzaken, zoals atopisch eczeem, gedurende de eerste acht maanden van het leven van een baby.

Stress kan ook fysieke problemen veroorzaken bij een baby. Een daarvan is pylorushypertrofie, dit is een vernauwing van de maaguitgang naar de twaalfvingerige darm. Deze toestand vereist onmiddellijke chirurgie.

Stress tijdens de zwangerschap kan ook invloed hebben op de bloedsomloop

Hierboven noemden we al de hormonen die het meeste invloed hebben op je lichaam wanneer je stress ervaart. Welnu, na een reis door de bloedbaan komen deze hormonen in de placenta terecht.

De placenta dient als de baby’s reddingslijn wanneer deze nog in de baarmoeder zit. Deze extra hormonen kunnen hierdoor zelfs de hartslag van de baby verhogen. Hoe minder en korter een zwangere vrouw dus stress ervaart, hoe beter. Op die manier zal ze de baby niet overweldigen met al die hormonen.

Leervermogen en intelligentie

Alsof het hierboven genoemde allemaal nog niet genoeg was, kan cortisol, het hormoon dat volwassenen helpt homeostase te herstellen, ernstige problemen veroorzaken voor de toekomstige ontwikkeling van een baby. Studies tonen aan dat hoe hoger de cortisolspiegel in het vruchtwater is, hoe lager het IQ van de baby in de toekomst zal zijn.

Het hebben van een laag IQ is natuurlijk geen ziekte. Het hebben van een lager IQ dan gemiddeld kan echter wel invloed hebben op het leven van een kind. Naast uitdagingen in de klas, verhoogt een laag IQ ook het risico op ADD of ADHD. Niet alleen dat, het kan voor iemand met een laag IQ ook moeilijker zijn om strategisch te plannen of impulsbeheersing te ontwikkelen.

Zwangere vrouw aan het werk

Wees voorzichtig, maar raak niet in paniek

Plotselinge stemmingswisselingen of langdurige angst zijn niet triviaal. Ze kunnen ernstige gevolgen voor de gezondheid hebben. Je lichaam zal je laten weten wanneer je stress of spanning hebt opgebouwd.

Misschien slaap je niet goed, ben je overwerkt, of heb je problemen thuis of op school. Bovendien kun je stress ervaren omdat je weet dat er een klein wezentje in je groeit.

Desalniettemin is het belangrijk om erop te wijzen dat plotselinge en onverwachte gebeurtenissen die stress veroorzaken niet gevaarlijk zijn. Bijvoorbeeld, als een zwangere vrouw schrikt van een blaffende hond.

De situaties die je wel in de gaten moet houden, zijn de situaties die een soort van langdurige dreiging, verlies of schade impliceren. Dit soort situaties kunnen namelijk ook de baby in de baarmoeder schaden.

Daarnaast is het belangrijk om in gedachten te houden dat elke vrouw emotioneel anders reageert in vergelijkbare situaties. Als gevolg daarvan heeft stress ook niet op elke vrouw hetzelfde effect.

Zorg voor voldoende rust en wees niet te streng voor jezelf. Pak problemen stap voor stap aan, eet goed en zorg ervoor dat je voldoende beweegt. Volg bovendien de instructies van je arts op. Al deze dingen zullen je helpen om stress tijdens de zwangerschap te vermijden.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Tollenaar, M. S., Beijers, R., Jansen, J., Riksen-Walraven, J. M. A., & De Weerth, C. (2011). Maternal prenatal stress and cortisol reactivity to stressors in human infants. Stress. https://doi.org/10.3109/10253890.2010.499485

  • Dole, N., Savitz, D. A., Hertz-Picciotto, I., Siega-Riz, A. M., McMahon, M. J., & Buekens, P. (2003). Maternal stress and preterm birth. American Journal of Epidemiology. https://doi.org/10.1093/aje/kwf176


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.