Heb jij last van zelfverloochening?

Velen van ons laten zichzelf in de steek en zetten onze emotionele behoeften en zelfs onze waarden opzij. Verwaarloos je jezelf op de een of andere manier? Ontdek het met deze handige richtlijnen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 17 augustus, 2023

Er zijn twee vormen van lijden die geen enkel mens ooit zou mogen ervaren. De eerste is verlating in welke vorm dan ook, ouderlijk, partner, vriendschap, enz. De tweede, zelfverloochening, houdt in dat je de verbinding met jezelf verbreekt en je behoeften, emoties, waarden en identiteit verwaarloost. Vreemd genoeg is deze dimensie het moeilijkst te herkennen.

Hoewel zelfverloochening als zodanig een vreemd concept lijkt, komt het maar al te vaak voor. Het is waar dat je altijd bij jezelf bent. Inderdaad, niemand kan uit zijn eigen huid kruipen. Het komt echter ook vaak voor dat je de neiging hebt om jezelf aan de kant te zetten en jezelf in de handen van anderen te leggen in plaats van jezelf te koesteren.

Dit gebrek aan het herzien, versterken en bevorderen van je waarden zoals zelfconcept, zelfvertrouwen en normen en waarden, begint meestal in de kindertijd of adolescentie. Opgroeien in een disfunctionele en emotioneel kille omgeving kan ervoor zorgen dat je van jezelf loskomt. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor je geestelijke gezondheid.

Het is tijd om uit te zoeken of je jezelf op dezelfde manier verwaarloost.

Zelfverloochening

Gabriëls partner verwaarloost hem consequent. Hierdoor presteert hij slecht op zijn werk. Anna brengt elke dag door met het verzorgen van haar afhankelijke moeder.

Maar elke keer als haar vriendin Clara haar belt omdat ze een slechte dag heeft, gaat Anna meteen naar haar toe, hoe uitgeput ze zich ook voelt. Robert ventileert zijn gevoelens door te feesten en alcohol te drinken wanneer hij zich angstig of gestrest voelt.

Dit zijn enkele voorbeelden van hoe mensen zichzelf aan de kant zetten, net als iemand die zijn bril vergeet in een lade op het nachtkastje. Ze proberen zich te verplaatsen, maar door hun ernstige bijziendheid kunnen ze zichzelf niet in de spiegel zien of over straat lopen zonder andere mensen tegen het lijf te lopen.

Zelfverloochening impliceert het volledig verwerpen of negeren van je interne psychologische ervaringen. Het kan leiden tot situaties die zo uiteenlopend en contrasterend zijn als het ondergeschikt maken van anderen om je eigenwaarde te valideren, of het worden van volgzame figuren zonder autoriteit.

Het negeren van je behoeften leidt tot de ontbinding van het zelf, tot een corrosieve malaise die elk gebied van je bestaan doordringt. Laten we eens kijken naar het soort dynamiek dat zich meestal manifesteert als je gedomineerd wordt door interne onthechting.

1. Je geeft anderen de schuld van je eigen ongeluk

Misschien heb je een moeilijke jeugd gehad en heb je pech gehad in de liefde. De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het bevorderen van je welzijn en geluk ligt echter bij jezelf. Zoals de psychotherapeut Albert Ellis terecht zei, komt de beste fase van ons leven wanneer we ons realiseren dat onze problemen alleen van onszelf zijn.

Zodra je stopt met je ouders of de maatschappij de schuld te geven, zul je in staat zijn om de controle over je leven te nemen.

2. Niet denken aan wat pijn doet en jezelf afleiden

Na een stressvolle dag willen we allemaal de verbinding verbreken door tv te kijken of vrienden te ontmoeten voor een drankje. Sommigen van ons kiezen echter voor afleiding die ons ervan weerhoudt om ons bewust te worden van onze gevoelens van verdriet, ontevredenheid en emotionele pijn.

Misschien grijp je naar voedsel als een catharsisch mechanisme om je angst te verlichten. Winkelen, de hele dag videospelletjes spelen of overmatig drinken zijn ook voorbeelden van zelfverloochening.

3. Je bent niet in staat om grenzen te stellen

Grenzen zijn psychologische barrières die je voor anderen instelt om je welzijn te waarborgen en de mensen om je heen van de nodige informatie te voorzien. Om grenzen te stellen, heb je open en assertieve communicatie nodig. Dit is echter niet altijd gemakkelijk.

Als je gekenmerkt wordt door zorgeloosheid of afstandelijkheid ten opzichte van jezelf, voel je je niet in staat om nee te zeggen tegen een eis of verzoek. Je laat de dingen gaan, accepteert en stemt overal mee in. Je gaat gewoon met de stroom mee uit pure traagheid. Dit wordt verklaard door je onvermogen om je eigen behoeften veilig te stellen.

4. Je mist emotioneel zelfbewustzijn

Een onderzoek (Engelse link) van de Universiteit van North Carolina (VS) benadrukt het belang van zelfbewustzijn voor psychologisch welzijn. Er wordt beweerd dat als we onze gedachten en emoties kunnen verbinden en begrijpen, we meer controle over ons leven hebben. Bovendien maakt het ons gelukkiger op alle gebieden van het leven.

Aan de andere kant zorgt zelfverloochening ervoor dat je geen verantwoordelijkheid meer neemt voor je emoties en gevoelens. Je hoopt dat anderen je zullen kalmeren als je je onrustig voelt. Je gelooft dat je partner verantwoordelijk is voor het valideren van wat je voelt en voor het opvullen van de gaten die je zelf niet kunt opvullen.

5. Je leeft in een staat van constante vermijding

Vermijding betekent het ontkennen van de problemen die je plagen en je interne balans ondermijnen. Voortdurend gebruik maken van de meest uiteenlopende ontsnappingsmechanismen betekent dat je uitstelgedrag vertoont (Engelse link), niet wilt toegeven wat je dwars zit en gevangen zit in onbeweeglijkheid. Dit soort bestaan, dat verre van iets oplost, zorgt ervoor dat je je altijd gefrustreerd voelt.

6. Je ervaart buitensporige zelfverloochening

Wanneer zelfverloochening tot in je psychologische diepten doordringt, zorgt het ervoor dat je je eigen ergste vijand wordt. Je waardeert jezelf niet, waardeert je prestaties niet en de kritische stem in je bereikt oorverdovende decibels.

Daarnaast word je gedefinieerd door een zelfeis die voorkomt dat je fouten maakt, die je onder druk zet en die je onderwerpt aan ondraaglijke staten van angst.

7. Je verbergt delen van jezelf

Onzekerheid, angst, gebrek aan initiatief. Je bent een persoon van grote waarde en opmerkelijke vaardigheden, maar je twijfelt zo aan jezelf dat je het liefst je heldere kant verbergt. Je doet dit uit angst voor de kritiek, oordelen en opmerkingen die anderen over je maken.

De overlevingsregels herinnert je eraan dat het, om te voorkomen dat je gekwetst wordt, altijd beter is om bepaalde aspecten van jezelf te verbergen.

8. Je bent een gevangene van je eigen twijfels

Als je gedefinieerd wordt door zelfverlating, word je gedomineerd door herkauwende gedachten. Dit zijn gedachten die je waarde oxideren en je voeden met twijfels. Hierdoor vertrouw je je intuïtie, opgedane ervaring en zelfs je instincten niet meer. Je ziet jezelf als gebrekkig, ook al zien anderen je als daadkrachtig.

9. Je handelt in dissonantie met je waarden

Niet in harmonie leven volgens je waarden doet pijn. Het doet pijn omdat je, bijna zonder het te beseffen, gaat handelen en bewegen volgens de waarden van je familie of partner. Die staan echter misschien ver van de jouwe af. Het zijn anderen die je in bijna elk aspect leiden en conditioneren. Dit leidt tot een levensstijl die gekenmerkt wordt door ontevredenheid en ongelukkig zijn.

Conclusie

Zelfzorg is het tegenovergestelde van zelfverloochening. Het is het toverwoord dat je moet onthouden als je je identificeert met een van de dimensies die hier zijn beschreven. Je moet in jezelf kijken. Dit om orde scheppen in het chaotische en eenzame universum dat je jaren geleden aan de kant hebt geschoven, om de meest uiteenlopende redenen.

Het is altijd een goed idee om adequate vaardigheden voor emotioneel beheer, persoonlijke verantwoordelijkheid en assertiviteit te ontwikkelen. Begin met in de spiegel te kijken en contact te maken met het figuur dat je te lang aan de kant hebt geschoven.

Je hebt genegenheid, bevestiging en medeleven nodig. Op het moment dat je je als je beste vriend gaat voelen, zal alles ten goede veranderen.