Haiku schrijven om je emoties te bevrijden

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Valeria Sabater

Laatste update: 27 december, 2022

Haiku is een dichtvorm die geïnspireerd wordt door de emotie van het moment, door verwondering, en onze connectie met de natuur. Het is een Japanse traditie die de ziel blootlegt om te helpen met herstel en het verzamelen van moed, veerkracht, en kracht. De zuiverende en bevrijdende aard van de haiku maakt het zelfs het perfecte psychologische middel. Naast dat ze een lust voor het oor en het oog zijn, kun je haiku’s gebruiken om je emoties te bevrijden.

Sommigen zeggen dat de hersenen als een museum zijn van oneindige galerijen vol met vervormde beelden. Het vinden van betekenis in wat hierin tentoongesteld staat is niet altijd makkelijk. Daarom kan het behulpzaam zijn om gebruik te maken van andere artistieke technieken om te midden van alle chaos betekenis, orde, en rust te vinden.

Dat is wat haiku’s kunnen bereiken. Haiku’s zijn korte gedichten die gewoonlijk bestaan uit drie regels van ongeveer 5-7-5 lettergrepen. Het doel van een haiku is om universele thema’s te bekijken vanuit het perspectief van een kind. Haiku schrijven heeft tot doel het gewone te overstijgen om het magische te bereiken en het lawaai van obsessieve en piekerende gedachten uit te zetten. Het idee is om jezelf vast te leggen in de emotie van het moment.

Voor veel mensen is het schrijven van een haiku alsof je de wereld bekijkt door een dauwdruppel. Het gaat erom dat je verbonden blijft met een concreet moment om een ander perspectief te winnen. Om de dingen te bekijken door een lens die alles intenser en veel helderder maakt.

Haiku schrijven als een psychologisch hulpmiddel

Robert Epstein is een bekende schrijver en psycholoog aan de Harvard Universiteit. Hij heeft boeken geschreven zoals The Sacred in Contemporary Haiku en vele artikelen die wijzen op de voordelen van haiku schrijven als therapie. Dankzij zijn werk en pleidooi, weten we dat dit type schrijven zeer behulpzaam is bij het behandelen van verslaving. Sterker nog, zoals dr. Epstein zegt, “een goede haiku kan wonderen doen voor een vermoeide ziel.”

Welnu, het is duidelijk dat we het hier niet hebben over een behandeling die geheel op zichzelf kan leiden tot volledig herstel van een verslaving of depressie. Dit is een aanvullend middel dat ons helpt om verbinding te maken met onszelf. Het helpt ons die vergeten plek te vinden waar de hoop nog niet is opgegeven. Het kan ons leiden naar het pad van veerkracht en naar dat bamboeveld waar we sterk maar flexibel kunnen zijn op momenten dat we geconfronteerd worden met tegenslag.

Het komt vaak voor dat haiku geassocieerd wordt met zen. Het is echter belangrijk om te vermelden dat het haiku schrijven een veel oudere praktijk is. Hoewel het waar is dat de zenfilosofie op een gegeven moment gebruik heeft gemaakt van haiku om haar ideeën te verspreiden, is haiku veel ouder dan zen. Haiku schrijven is altijd al een kanaal van expressie en emotionele bevrijding geweest voor Japanse mannen en vrouwen. De Japanse cultuur gebruikt de haiku om de kalmte van de natuur te overdenken en een manier te vinden om vorm te geven aan hun verdriet, verlangen en vreugde.

Het is bovendien interessant om op te merken dat veel deskundigen haiku schrijven zien als een uitstekende manier om mindfulness te beoefenen. De persoon die mindfulness beoefent zou zichzelf moeten openstellen, ontvankelijk moeten zijn voor de gevoelswereld om het moment te vangen en zich bewust te zijn van zijn of haar innerlijke zelf. Het is een geweldig middel om te leren om rustiger aan te doen, om je zorgen in perspectief te plaatsen, en om gevoelens van rust, vrede en compassie te genereren.

Een goede haiku schrijven

Matsuo Basho is de meest bekende dichter uit de Edoperiode in Japan. Hij is tevens een van de dichters die het meest succescol waren in het populariseren van het gebruik van haiku. Volgens Matsuo Basho is een goed gedicht een gedicht dat de essentie van het moment weet te vangen. Een goede haiku drukt een gedeeld moment uit tussen ons, onze zielen, en de natuur.

Dus als je deze therapeutische kunstvorm wilt uitproberen, volg dan de instructies hieronder. Het is belangrijk om op te merken dat het ware nut van haiku schrijven duidelijk wordt wanneer je in staat bent om de regels, het metrum en de structuur te vergeten. Dit gebeurt na verloop van tijd en veel oefening. Als je je eraan houdt, kun je werkelijk je geest bevrijden.

• Een haiku rijmt niet en heeft geen titel.
• Het ideale metrum voor een haiku is 5-7-5, dat wil zeggen dat regel één en drie bestaan uit vijf lettergrepen en dat regel twee er zeven telt.
• Werkwoorden zijn lastig omdat je eigenlijk geen beweging mag uitdrukken. Het idee is om een onbeweeglijk beeld of onbeweegelijke emotie vast te leggen.
• Het werkwoord ‘zijn’ zou geen deel uit moeten maken van de haiku, dit is reeds impliciet aangenomen.
• Eenvoud is regel.
• Een haiku is geen reflectief of af gedicht.
• Een goede haiku drukt iets uit dat het moment overstijgt, maar tegelijkertijd is het iets dat alleen ‘in het moment’ kan worden uitgedrukt.
• Haiku’s bevatten vaak ‘kigo’ (seizoenswoorden), of een verwijzing naar de natuur of het huidige seizoen.
• Haiku’s zijn persoonlijk, ze hebben alleen betrekking op onszelf. Daarom zouden we moeten schrijven over of gebruik moeten maken van simpele beelden… Een goed gedicht vereist intimiteit, bewustzijn, en emotionele vrijheid.

Tot slot, onthoud dat een haiku is als een penseelstreek in de tijd die rechtstreeks vanuit het hart komt van de persoon die de haiku schrijft. Het is een kanaal, een zucht die we slaken om onszelf voor onszelf uit te drukken. Een eenvoudig advies dat we je willen meegeven is dat je onthoudt dat de mooiste haiku’s de haiku’s zijn die in de derde regel een sprong wagen. De eerste twee regels zijn een eenvoudige introductie, en de derde laat de best indruk achter.