Mijn grootvaders nalatenschap: een eeuwige band
De nalatenschap van mijn grootvader kan niet worden gemeten in materiële zaken, oude stilstaande horloges of zwart-wit foto’s.
De ware schat die hij me naliet was de tijd die we samen doorbrachten. De langzame wandelingen door de herfstbladeren op weg van school naar huis, de smaak van de chocolade die hij in zijn zakken bewaarde of de uren tijdens de zomers die we bij de zee doorbrachten…de uren waarin hij mij vermaakte met duizenden verhalen. Een eindeloos aantal van epische verhalen die wankelden op de rand tussen waarheid en fictie.
Grootouders bieden ons die intense banden die generaties met elkaar verbinden. Ze brengen hun waarden op ons over en onderwijzen ons door middel van hun emoties en ervaring. Ze zijn speelkameraadjes, vertrouwelingen en begeleiders. De rol van een grootouder kent vele facetten.
Het mag dan de taak zijn van grootouders om te onderwijzen, hun missie is niet exact hetzelfde als die van onze ouders. Een grootvader, een grootmoeder, beiden hebben hun ouderschapsfase al doorleefd. Nu is het hun tijd om een andere rol te vertolken en zelfs om hun kindertijd te herbeleven.
We zullen nooit weten of onze grootouders ervoor kiezen om grootouders te zijn. Kleinkinderen komen de wereld in met de verwachting geliefd te worden, verzorgd te worden en de wereld ingeduwd te worden met vertrouwen en zelfverzekerdheid. Elk kind heeft het nodig om sterke banden te verwezenlijken met de mensen om zich heen. Als ouders belangrijk zijn, dan zijn grootouders dit ook.
We dragen een deel van hun bloed en in zekere zin zijn we het verlengstuk dat hun nalatenschap op onze generatie overbrengt. Maar er bestaan nog vele andere aspecten die deze relatie voeden en die verder gaan dan een gemeenschappelijke genetische code.
Grootouders kunnen de tijd doen stilstaan
Is het je weleens opgevallen dat de meeste grootouders dit kunnen? Als je thuiskwam van school en je grootvader je ophaalde, dan wist je dat de middag lekker langzaam en rustig voorbij zou gaan. We zullen ook nooit weten of onze grootouders erom hebben gevraagd om hun kindertijd via ons te herbeleven. Maar, in zekere zin, zijn ze hiertoe bijna gedoemd.
Ze deden mee met onze spelletjes, onze puzzels. Tegenwoordig zijn ze zelfs behoorlijk handig met technologie. Ze delen gelach en geheimen met hun kleinkinderen. Ze creëren momenten met intense emotionele lading, anders dan de momenten die je met je ouders deelt.
Van grootouders krijg je bijna nooit op je kop. Ze zijn wat vrijer en ze kunnen ook goed luisteren. Ze hebben tijd voor je. Sterker nog, ze zullen de tijd zelfs stilzetten voor hun kleinkinderen.
De rol van een grootvader en een grootmoeder
Dit gegeven is net zo interessant als dat het waar is. Volgens vele onderzoeken naar gerontologie en familie-psychologie, is de rol die grootvaders bekleden anders dan die van grootmoeders.
Bij grootmoeders staat toewijding, zorg en aandacht centraal. Zij zijn degenen die zich zorgen maken over onze voeding en ons welzijn. In zekere zin staan ze meer met beide voeten op de grond, bevinden ze zich meer in de realiteit zodat ze behulpzaam kunnen zijn. Grootvaders daarentegen voorzien hun kleinkinderen van wijsheid uit het verleden en een persoonlijke nalatenschap die wordt overgebracht door middel van duizenden verhalen. Verhalen waar kinderen met grote ogen en snel kloppende harten naar luisteren.
Kinderen houden van verhalen, ze willen graag weten waar ze vandaan komen en bekijken de wereld graag door de wijze ogen van hun grootouders. Het is een unieke wijsheid die van generatie op generatie wordt doorgegeven, om nooit vergeten te worden.
Ze zijn onze bondgenoten in tijden van crisis
Grootouders zijn levensbomen waaronder de hele familie kan schuilen, niet alleen in tijden van harmonie, maar ook gedurende hevige stormen. Tieners bijvoorbeeld, zijn geneigd een zekere vrede te vinden in deze band met hun grootouders, die vaak als bemiddelaars kunnen dienen tussen hen en hun ouders.
Grootouders worden er vaak om bekritiseerd te veel toe te geven, niets negatiefs te kunnen zeggen en enigszins te partijdig te zijn als het gaat om de wensen van hun kleinkinderen ten opzichte van die van hun eigen kinderen. Grootouders bevinden zich dan ook op een punt in hun leven waarop ze conflicten het liefst naast zich neerleggen en ze de emotionele waarde van het leven en de band met hun eigen verwanten boven alles stellen.
Mijn grootvader was niet alleen maar een man van verhalen. Hij was een man die de stilte van een leeg huis of het lawaai van een kamer vol argumenten en ruzies niet kon uitstaan. Mijn grootvader was een oceaan van rust, de serene bries gedurende familiecrises. Niemand wist ooit hoe hij het deed. Maar dankzij hem had ik een veilige en gelukkige kindertijd.
Een kindertijd vol, ontzettend vol zelfs, met persoonlijke nalatenschappen die waardevoller waren dan de schatten in de piratenverhalen die ik als kind van hem te horen kreeg.