Het gedachtegoed van Confucius: een nalatenschap voor de mensheid

Confucius was een Chinese filosoof die in een tijdperk leefde waarin er oorlog en verwarring heerste. Toch bleef hij altijd zoeken naar een manier om deze moeilijkheden te overwinnen door middel van kennis.

Toen hij 50 jaar oud was begon hij te reizen door China. Tijdens zijn reizen verspreidde hij zijn gedachtegoed, vooral in de vorm van aforismen. Zijn invloed was zo groot dat hij al snel hele dorpspleinen vulde. Zelfs politici en mannen met macht accepteerden en beoefenden zijn ideeën.

De gedachtegang van Confucius draait om onderwijs, als de bron van deugdzaamheid. Het verkondigt drie fundamentele deugden: vriendelijkheid, dat vreugde en innerlijke rust genereert; wetenschap, dat twijfel afdrijft; en dapperheid, dat elke vorm van angst afvoert. Hieronder zullen we enkele quotes van Confucius met je delen die tot op de dag van vandaag relevant zijn.

De ideeën van Confucius over een wijze manier van leven

Een groot gedeelte van de filosofie van Confucius is gewijd aan het bieden van capsules van wijsheid over hoe we een vruchtbaar leven kunnen leiden en deugdzaamheid kunnen bereiken. In deze gedachtegoed kun je een tolerante geest lezen, eentje die zich inzet voor reflectie en de moderatie van gedrag. Dit komt terug in de volgende ideeën:

“Een beetje geld voorkomt problemen; een hoop geld trekt ze aan.”

“Alles heeft zijn eigen schoonheid, maar niet iedereen kan het zien.”

 “Wanneer het doel moeilijk lijkt, verander dan niet de doelstelling; ga op zoek naar een nieuwe weg om het te bereiken.”

“Te ver gaan is niet zo erg als niet ver genoeg gaan.”

“Hij die zijn woede domineert, domineert zijn ergste vijand.”

“Het is beter om een kaars aan te steken dan de donkerte te vervloeken.”

“Muziek produceert een vorm van plezier waar de menselijke natuur niet zonder kan.”

“Wraak vereeuwigt haat.”

“Ondeugden komen als passagiers, ze bezoeken ons als gasten en blijven als meesters.”

“Wed nooit. Als je weet dat je de andere persoon gaat verslaan, ben je een valsspeler. En als je het niet weet, ben je een dwaas.”

Samenhang, de test van deugdzaamheid

In het gedachtegoed van Confucius zijn er verschillende toespelingen gedaan over het belang van de samenhang tussen jouw manier van denken, voelen en gedragen. Het kent een speciaal belang toe aan iemands handelingen, omdat deze de ware validiteit van iemands woorden onthullen. Het wijst kunstmatige houdingen af en benadrukt eenvoud. Dit is hoe hij erover denkt:

“Een superieure man is bescheiden wanneer hij spreekt, maar rijkelijk in zijn gedrag.”

“Kunstmatig taalgebruik en vleierij gaan zelden samen met deugdzaamheid.”

“De meest verheven soort man is hij die handelt voor hij spreekt en doet wat hij zegt.”

“Gerechtigheid zoeken en het niet toepassen is laf.”

“Net zoals water de vorm van zijn vat aanneemt, zo moet een wijs man zich aanpassen aan zijn omstandigheden.”

“Geef een man een vis en hij zal een dag eten hebben. Leer hem te vissen en hij zal zijn hele leven eten.”

“Wijsheid tracht traag te zijn in zijn toespraken en ijverig in zijn handelingen.”

“Alleen de meest excellente wijzen en de meest koppige dwazen zijn onbegrijpbaar.”

Omgaan met anderen

De filosofie van Confucius omvat meerdere ideeën die gepaste manieren proberen voor te leggen waarop we relaties met anderen in stand kunnen houden. Respect moet de basis zijn van elke maatschappij en generositeit is een maximaal goed, dat geluk brengt aan iedereen die het uitoefent. Confucius was een voorstander van het idee dat we alleen op een vriendelijke en harmonieuze manier zouden moeten oordelen over anderen. Laten we kijken naar enkele van zijn wijze adviezen over dit onderwerp.

“Hij die streeft naar het veiligstellen van iemand anders welzijn, heeft zijn eigen al verzekerd.”

“Eis een hoop van jezelf en erg weinig van anderen. Op deze manier zul je jezelf een hoop onbehagen besparen.”

“De natuur maakt mensen gelijk aan elkaar en laat ze samenkomen. Onderwijs maakt ons verschillend en drijft ons uit elkaar.”

“De menselijke aard is goed en kwaad is in essentie onnatuurlijk.”

“Wat de wijze man wilt, zoekt hij in zichzelf. Wat de gewone man wilt, zoekt hij in anderen.”

“Iemands gebreken zijn altijd in overeenstemming met zijn geest. Observeer zijn gebreken en je zult zijn deugden leren kennen.”

“Jongeren en dienaars zijn de moeilijkste mensen om te handhaven. Als je het ze makkelijk maakt, worden ze oneerbiedig; maar als je ze wegduwt, koesteren ze wrok jegens je.”

“Antwoord niet op dezelfde toon op een woord dat geuit werd in woede. Het is het tweede woord, jouw woord, dat jullie in strijd zal brengen.”

Kennis

Onderwijs en kennis zijn essentiële onderdelen van de filosofie van Confucius. Deze denker geloofde oprecht dat mensen van nature goed zijn. Maar ook dat deze menselijke aard gecultiveerd en gevormd moet worden zodat het het beste tot zijn uiting kan komen. Kennis is een zekere manier om deugdzaamheid te bereiken en deugdzaamheid brengt innerlijke rust en geluk met zich mee. De volgende aforismen weerspiegelen zijn gedachtes over dit onderwerp:

“Hij die weet hoeveel genoeg is, zal altijd een hoop hebben.”

“Een goede leider weet wat waar is. Een slechte leider weet wat het makkelijkste te verkopen is.”

“Een man die een fout maakte en deze niet corrigeerde zal nog een veel grotere fout maken.”

“Hij die de waarheid in de ochtend leerde, kan nu doodgaan tijdens de zonsondergang.”

“De meest nobele soort man heeft een ruime geest die vrij is van vooroordelen. De meer inferieure soort man is bevooroordeeld en komt ruimte in zijn geest tekort.”

“Er zijn drie wegen die leiden naar wijsheid: imitatie, de meest eenvoudige weg; reflectie, de meest nobele; en ervaring, de meest bittere.”

“Onwetendheid is de nacht van de geest, maar een nacht zonder maan of sterren.”

Vertel ons wat jouw favoriete idee is van deze oude, maar toch ook moderne denker!