Gaslighting: een verborgen vorm van emotioneel misbruik

Heb je ooit gehoord over Gaslighting? Laten we een voorbeeld nemen om te begrijpen waarover het precies gaat. Je bent waarschijnlijk ooit in een situatie beland waarin ze je verzekeren dat je iets hebt gezegd maar je je het niet herinnert. Je graaft in je geheugen en concludeert dat je dat beslist niet hebt gezegd. Je bent ervan overtuigd dat je gelijk hebt.

De persoon die beweert dat je het wel hebt gezegd doet dat met zoveel vertrouwen dat je hem uiteindelijk gelooft. Je denkt uiteindelijk dat je dat misschien wel hebt gezegd, zelfs als je het je niet herinnert. Het is mogelijk dat je net een ander slachtoffer bent geworden van Gaslighting.

Dit fenomeen werd ontdekt in het begin van de jaren zestig. En hoewel het vaak in werk- en gezinscontexten voorkomt, komt het nog vaker voor in relaties. Het wordt gedefinieerd als de handeling van herhaalde manipulatie die de ene persoon over de andere uitoefent. Het primaire doel is om de zekerheid van het slachtoffer te ondermijnen, zodat hij de realiteit op een vertekende manier waarneemt.

Gaslighting heeft tot doel het slachtoffer te verwarren

Gaslighting is een bewuste leugen die bedoeld is om het slachtoffer  te misleiden en om er iets bij te winnen. Het is een vorm van psychologisch misbruik en het wordt gekenmerkt door het feit dat het heel subtiel is. Geweld komt hierbij zelden voor hoewel er meestal enige intimidatie is. Daarom is het moeilijk te detecteren. Bovendien is de manipulator meestal iemand ‘die het vertrouwen waard is’. Hij is vriendelijk en het is vaak iemand waarmee we een nauwe band hebben.

Een typisch voorbeeld van Gaslighting treedt op wanneer een van de leden van het koppel zijn ontrouw  probeert te ontkennen. Het slachtoffer beweert dat hij hem hoorde flirten met iemand aan de telefoon. De manipulator weet dat dit waar is, maar verdedigt zichzelf door met volledige zekerheid te zeggen dat dit niet het geval is. Zijn partner verwart vriendelijkheid met flirten.

De manipulator kan er zelfs aan toevoegen dat hij zijn partner de laatste tijd erg gestrest vindt. Een vermeende stress die haar niet het recht geeft om hem te wantrouwen. Op dit punt is hij er in geslaagd het zaadje van de twijfel bij het slachtoffer te zaaien. Deze praktijk komt vaker voor dan we denken. In frequente en extreme gevallen gaat het slachtoffer zelf geloven dat hij of zij gek wordt.

We zouden foutief kunnen denken dat het een komische situatie is en dat we nooit in zo’n belachelijke vorm van manipulatie terecht zouden komen. We negeren echter dat deze situatie voorkomt in relaties waarin onze emoties betrokken zijn. In feite werken in dit soort relaties complexe mechanismen van projectie en introjectie.

Karakteristieken van Gaslighting

In het algemeen is het slachtoffer van Gaslighting meestal een wantrouwend persoon, die iemand vindt die schijnbaar betrouwbaar is. De manipulator is onzeker over zichzelf, maar is geobsedeerd door het uitoefenen van controle over anderen. Hij ziet er vriendelijk uit en zegt dat hij voor het welzijn van de ander wil zorgen. Maar dit is slechts een maskerade. Het slachtoffer gaat deze persoon idealiseren. En zo ontstaat er een voedingsbodem om de Gaslighting toe te passen.

Wanneer deze vorm van emotionele manipulatie gedurende lange tijd wordt volgehouden, heeft dit ernstige negatieve gevolgen voor het slachtoffer. Het meest zorgwekkende is zonder twijfel de onderwerping van dat slachtoffer aan de ‘realiteit’ die opgelegd wordt door de manipulator. G aslighting zorgt ervoor dat zelfs het slachtoffer kiest om zich de conflicten van zijn misbruiker eigen te maken.

Gaslighting volgt een patroon die wordt ingedeeld in drie fasen. Tijdens de eerste fase verzet het slachtoffer zich tegen argumentatieve weerstand en verwerpt het de beweringen van de manipulator. Ondertussen probeert de manipulator je te overtuigen hoe en wat je moet denken en voelen. Sterker nog. In sommige gevallen beginnen ze aan urenlange discussies. Op het einde komt er niets concreets niet naar voren… maar enkel schade.

Tijdens de tweede fase streef je ernaar open te staan ​​om het standpunt van de ander beter te begrijpen. Omdat er geen wederkerigheid is, begin je te twijfelen aan de zekerheden. De derde fase ziet eruit als een staat van verwarring waarin jouw criteria verdwijnen. Je begint te denken dat wat de ander beweert waar is. Het is normaal en daarom ook echt.

De derde fase is gebaseerd op verwarring. Daarbij valt het referentiekader van het slachtoffer uiteen. Ze geloven nu dat wat hun manipulator beweert waar, normaal en daarom echt is.

Aspecten waarmee rekening moet worden gehouden

Er zijn persoonlijkheidskenmerken die bepaalde individuen vatbaar maken om potentiële slachtoffers van Gaslighting te worden. Een gebrek aan genegenheid is er een van. Het potentiële slachtoffer ziet een redder in de manipulator en idealiseert hem. Deze reactie is te wijten aan het feit dat het slachtoffer de ontwikkeling van de manipulator interpreteert als een echt teken van genegenheid. Het slachtoffer voelt dat de manipulator, althans in het begin, tenminste op haar let. Ook als het over een ruzie gaat…

Iemand die altijd gelijk moet hebben, is meer vatbaar voor dit soort misbruik. Deze situatie doet zich voor wanneer subjectieve aspecten worden besproken. In dit soort confrontatie verliest het toekomstige slachtoffer haar stevige argumenten als gevolg van de berokken schade.

Tenslotte speelt de noodzaak om door anderen te worden goedgekeurd een beslissende rol. In dit geval wordt alles op een presenteerblaadje geserveerd voor de manipulator. Die zal geen tijd verspillen om van deze zwakte te profiteren.

Om te voorkomen dat je in dit soort toxische relaties terechtkomt, is het essentieel om enkele aanbevelingen in gedachten te houden. Het eerste wat je moet doen is altijd alert blijven op elke manifestatie die je overtuigingen in twijfel trekt en je zelfvertrouwen verstoort.

Neem geen deel aan Byzantijnse discussies. Dat wil zeggen: het uitwisselen van subjectieve standpunten die nergens toe leiden.

Probeer ten slotte je posities voor het leven te versterken met solide argumenten, tot het punt dat ze veroordelingen worden.

Bovendien, mag je anderen niet je manier van denken en voelen in twijfel laten trekken. Houd in gedachten dat dit de ideale voedingsbodem is voor diegenen die je willen manipuleren.