Eugen Bleuler: pionier op het gebied van schizofrenie

Eugen Bleuler was een Zwitserse psychiater die de term "schizofrenie" bedacht. Dankzij zijn werk bereikte het onderzoek naar schizofrenie een nieuw hoogtepunt. Waar ging zijn werk over?
Eugen Bleuler: pionier op het gebied van schizofrenie
Gema Sánchez Cuevas

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Geschreven door Raquel Lemos Rodríguez

Laatste update: 27 december, 2022

Eugen Bleuler werd in 1857 in Zürich geboren. Tijdens zijn professionele loopbaan heeft hij ontelbare bijdragen geleverd aan de psychologie. Daarom is het belangrijk om meer te weten te komen over het leven van deze psychiater en enkele van zijn meer bekende en verwezenlijkte werken.

Voordat je begint te leren over Eugen Bleuler, is het de moeite waard om de invloed die Freud op hem had te vermelden. Het werk van Freud boeide Bleuler zozeer dat het de basis van zijn werk werd. Later zul je begrijpen welke invloed hij had op zijn onderzoeken.

De beginjaren

Zoals vermeld in het artikel “Paul Eugen Bleuler en de oorsprong van de term schizofrenie” (Engelse link), was het in Zürich waar de psychiater zijn studies over geneeskunde begon. Nadat hij als medisch psychiater had gewerkt, woonde Bleuler in Parijs, Londen en München om zijn onderzoek in de psychologie voort te zetten.

In München werkte hij in een laboratorium tot 1885, het jaar waarin hij arts-assistent werd in Burghölzli. Een jaar later, toen hij nog maar 29 jaar oud was, werd hij directeur van het psychiatrisch ziekenhuis van Rheinau. Na deze uitstekende start van zijn beroepsloopbaan, en precies twaalf jaar later, werd hij docent aan de universiteit van Zürich.

Een zwartwit afbeelding van Sigmund Freud

Freuds onderzoek naar hysterie

Eugen Bleuler had een intense belangstelling voor Freuds onderzoek naar hysterie. Om onbekende redenen had Bleuler belangstelling voor hypnose en introspectie. Dit bracht hem ertoe alles te lezen wat Freud over dit onderwerp bestudeerde.

Ook al leek Bleuler gefixeerd op de studies van Freud, hij was zeer voorzichtig met wat hij las. Eugen Bleuler voelde zich ongemakkelijk bij sommige van Freuds concepten, zoals libido.

Hier delen libido en ego-belang hetzelfde lot en zijn ze opnieuw niet meer van elkaar te onderscheiden. Het vertrouwde egoïsme van de zieke bedekt hen beiden.

Sigmund Freud

Daarom, zelfs toen hij Freud zeer bewonderde en de concepten van de psychoanalyse gebruikte om grote antwoorden van hem te ontdekken, was Bleuler het niet eens met veel van zijn concepten.

De term schizofrenie

Volgens het artikel “Paul Eugen Bleuler en de geboorte van schizofrenie (1908)” (Engelse link), bedacht Eugen de term voor het eerst in april 1908. Dit was mogelijk dankzij enkele concepten ontleend aan Sigmund Freud en de psychoanalyse.

Bovendien sloot hij aan bij het begrip dementie dat al eerder door Kraepelin was bedacht. Eugen Bleuler realiseerde zich echter dat deze term verwees naar een van de symptomen van schizofrenie.

Na grondig onderzoek van het onderwerp concludeerde hij dat sommige mensen lijden aan een breuk in hun denkproces. Gebruikmakend van de Griekse taal, gebruikte hij de woorden skhízō (gespleten) en phrḗn (geest) en creëerde de term schizofrenie.

Een afbeelding van Bleuler op later leeftijd

De subtypes van schizofrenie

Nadat hij de term had bedacht, bleef Eugen Bleuler onderzoek doen naar deze ziekte en, zich baserend op het onderzoek dat Kraepelin deed naar dementie, concludeerde hij dat schizofrenie verschillende ondersoorten heeft:

  • paranoïde
  • ongeorganiseerd
  • catatonisch

Al deze subtypes waren al vastgesteld door Kraepelin, maar Bleuler had zijn eigen theorieën. Dementie was niet altijd onderdeel van progressieve achteruitgang, het trad niet vroeg op, en de ondersoorten waren niet exclusief.

Bleuler deed daarom onderzoek om een nieuw begrip te bedenken dat beter aansloot bij wat hij had geleerd. Tegenwoordig is deze term dus duidelijker dankzij het werk dat deze psychiater verrichtte.

De eugenetische sterilisatie

Het is de moeite waard om het concept van eugenetische sterilisatie te vermelden. Dit was een proces dat werd uitgevoerd om mensen met schizofrenie te steriliseren. Het werd gedaan om te voorkomen dat kinderen deze aandoening zouden erven.

Tegenwoordig wordt schizofrenie niet meer beschouwd als een erfelijke ziekte. Het is niet omdat iemand in de familie het had, dat andere leden van de familie het ook zullen krijgen. In de tijd van Bleuler was er echter weinig onderzoek naar schizofrenie en stond het onderzoek nog in de kinderschoenen.

Eugen Bleuler maakte de weg vrij voor het onderzoek naar een ziekte die volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vandaag de dag meer dan 21 miljoen mensen treft. Hij heeft ongelooflijk werk verricht en, ook al valt er nog veel te leren, hij heeft waardevolle doorbraken bereikt.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • del Río Diéguez, M. (2006). Creación artística y enfermedad mental. Universidad Complutense de Madrid, Facultad de Bellas Artes.
  • Garrabé, Jean. (2009). La psiquiatría de la persona. Salud mental32(5), 359-363. Recuperado en 21 de octubre de 2019, de http://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0185-33252009000500001&lng=es&tlng=es.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.