Emotionele kwetsbaarheid: sleutel om je ego te versterken

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Emotionele kwetsbaarheid is iets heel anders dan emotionele gevoeligheid. Gevoeligheid is meer een kwaliteit die je zou kunnen hebben. Ondertussen is kwetsbaarheid meer een gebrek aan middelen om om te gaan met de meest complexe innerlijke gemoedstoestanden.

Met andere woorden, kwetsbaarheid betekent dat je veel moeite hebt om zelfs de eenvoudigste dagelijkse tegenslagen het hoofd te bieden.

We hebben zojuist het verschil tussen deze twee termen duidelijk gemaakt, vanwege een zeer belangrijke reden. Er zijn veel mensen die hun emotionele kwetsbaarheid proberen te normaliseren. Ze geloven in het excuus dat het is zoals ze zijn, dat het is hoe ze hun leven leiden. “Ik ben gewoon een gevoelig persoon, en dat kan ik niet veranderen” is meestal wat ze ter verdediging zeggen.

Het is ook belangrijk om te begrijpen dat als gedrag of een houding alleen maar leidt tot lijden, onzekerheid en geen controle hebben over jezelf, er geen ruimte meer is voor excuses. Niet als je er alleen maar ongelukkig van wordt.

In principe hebben gevoelige mensen een bredere kijk op het leven. Ze kunnen veel beter omgaan met hun behoeften en de wereld om hen heen. Kwetsbare mensen daarentegen zijn zeer emotioneel beperkt.

Bovendien is deze eigenschap vaak een teken van een groter onderliggend probleem. We hebben het over zaken als depressie, angst en slecht om kunnen gaan met emoties. Daarom willen we meer tijd besteden om dit onderwerp te verkennen.

Oorzaken en kenmerken van emotionele kwetsbaarheid

De American College Health Association publiceerde enkele jaren geleden een interessant onderzoek over emotionele kwetsbaarheid. Daarin spraken ze over een zeer verontrustende statistiek: het percentage depressie, stress en emotionele afhankelijkheid onder jongeren is vandaag de dag enorm toegenomen.

Het ergste van alles is dat zelfmoordpogingen ook veel hoger liggen in deze leeftijdsgroep. Wat zich achter deze statistiek verschuilt is duidelijk emotionele kwetsbaarheid. Er is een duidelijk gebrek aan middelen om zelfs de meest simpele problemen het hoofd te bieden.

De meeste van deze psychologische problemen komen voort de opvoeding van mensen. Families zijn zich de afgelopen decennia niet bewust geweest van het feit dat onze samenleving steeds meer vaardigheden vereist. Dat heeft ervoor gezorgd dat ouders nog harder werken om te zorgen dat hun kinderen hard studeren, zelfs als ze erg jong zijn.

Ze proberen hen alle mogelijke middelen te geven om ervoor te zorgen dat ze slagen. Ze dwingen hen om uit te blinken en herinneren hen er voortdurend aan hoe bijzonder ze zijn en dat ze het goed moeten doen. Dat is allemaal begrijpelijk. Maar ze vergeten met die aanpak een paar belangrijke details.

Een van de belangrijkste daarvan is dat ouders hun kinderen beschermen tegen falen. Daarom kunnen velen van hen uiteindelijk niet omgaan met frustratie, hoe klein ook. Het is ook moeilijk voor deze kinderen om hun eigen beslissingen te leren nemen. Ze voelen zich onzeker en uiterst ongemakkelijk als het gaat om het omgaan met hun eigen emoties.

Beetje bij beetje beginnen ze te beseffen dat ze niet zo “speciaal” zijn voor andere mensen. Ze realiseren zich dat ze niet over de vaardigheden, middelen of strategieën beschikken om zelfs de meest fundamentele problemen aan te pakken.

Nu zullen we kijken naar de gemeenschappelijke kenmerken van emotioneel kwetsbare mensen.

Hoe weet ik of ik emotioneel kwetsbaar ben of niet

Behalve de kenmerken die we al hebben genoemd, zijn er hier nog een paar:

• Het niet kunnen omgaan met en begrijpen van emoties zoals verdriet, woede en teleurstelling. Ze reageren vaak te heftig op dit soort emoties.
• Een constant gevoel van leegte.
• Zich overweldigd voelen door eenvoudige problemen, meningsverschillen of een situatie die niet gaat zoals ze hadden gehoopt.
• Niet in staat zijn om met frustratie om te gaan.
• Problemen met het nemen van de controle over hun leven. Het gevoel dat alles te veel is.
• Veel problemen met hun sociale leven. Ze vinden dat iedereen een teleurstelling is of hen in de steek laat.
• Weinig energie, apathie, constant gevoel van melancholie.
• Ze lijken over alles onzeker te zijn. Ze voelen zich nutteloos en hebben weinig zelfvertrouwen.
• Als dingen niet gaan zoals ze hadden gehoopt, reageren ze soms met woede of agressie.

 Strategieën om je ego te versterken

Als je het proces om emotioneel sterker te worden wilt begrijpen, stel je dan een porseleinen beker voor. Je weet dat het materiaal gevoelig is. Je kunt zelfs de scheuren zien van toen de beker gebroken is geweest. Toch is die porseleinen beker allesbehalve kwetsbaar. Hij is geweldig vanwege de vorm, het materiaal en alle kleine onvolkomenheden.

Je kunt jezelf altijd toestaan gevoelig te zijn, maar laat jezelf niet kwetsbaar zijn. Ga niet over grenzen waar je uiteindelijk jezelf in stukken achter zal laten. Laat je identiteit, waarden en innerlijke schoonheid niet aan je ontsnappen.

Maar hoe doe je dat? Hoe raak je die kwetsbaarheid kwijt, die je ervan weerhoudt gelukkig te zijn?

Stappen om je ego te versterken

• De eerste stap is om je bewust te worden van je emotionele zwakheden. We hebben het over alle lege ruimtes die je beperken. Het klinkt misschien vreemd, maar er is onderzoek dat aantoont dat kunsttherapie hiervoor zeer effectief kan zijn. Het is een geweldige manier om je gedachten, emoties en interne problemen te onderzoeken door middel van kleuren, doeken en tekeningen.
• De tweede stap is het nemen van verantwoordelijkheid voor jezelf. Kwetsbare mensen voelen zich slachtoffer van hun omgeving, de maatschappij of de mensen om hen heen. Het enige wat ze doen is reageren, als een bal die heen en weer stuitert tussen een harde muur. In plaats van alleen maar te reageren, moet je de controle nemen en een echt, dapper gevoel van verantwoordelijkheid creëren.
• De derde stap is het nemen van verantwoordelijkheid. Dit betekent ook dat je je ervaringen uit het verleden achter je laat en dingen gaat veranderen in het heden. Alle veranderingen gaan gepaard met angst, maar als je die keien uit het pad van je dagelijkse leven kunt halen, zul je zien hoe veel veiliger je bent. Je hebt eindelijk de controle over jezelf.

Tot slot willen we erop wijzen dat dit uiteraard geen gemakkelijk proces is. Vaak is de hulp van een goede psycholoog nodig om dit te bereiken. Hoe moeilijk het ook is, vergeet echter niet dat je altijd de tijd hebt om emotioneel sterker te worden. Maak van je porseleinen beker dus een uniek, sterk en mooi kunstwerk.