Eenzaamheid en angst zijn bondgenoten. Hoe kan je ontsnappen?

In de huidige wereld zijn eenzaamheid en angst twee van de grootste problemen. Elke dag zijn er steeds meer mensen die zich alleen voelen. Ze willen het niet maar ze weten niet wat ze er kunnen aan doen. Voor hen is het een probleem. Want ze weten niet hoe ze het kunnen oplossen of hoe ze ermee kunnen leven zonder dat het hen schade toebrengt.

Vaak begint het met een vage angst voor eenzaamheid. Het is niet het alleen zijn op zich dat de angst veroorzaakt. De oorzaak is wel het gevoel verlaten te worden, een soort onbepaalde angst. Als die angst een zeker niveau bereikt, dan wordt het wat we ‘existentiële angst’ noemen. Existentiële angst is het voortdurende gevoel bedreigd te worden of leeg te zijn.

Eenzaamheid en angst leiden erg vaak tot slapeloosheid. Wanneer je niet kan slapen, ga je uiteindelijk vage verontrustende gedachten steeds maar laten malen in je geest. Je voelt je ook wat geremd tegenover anderen. Wanneer je met mensen communiceert, ben je gespannen. En als een relatie wat hechter wordt, verander je snel in een veeleisende en afhankelijke persoon. Maar laten we terug focussen op de angst…

Wat zit er achter die angst voor eenzaamheid?

Soms valt die angst voor afzondering en eenzaamheid niet op. Iemand kan bijvoorbeeld zijn dagschema zo volproppen dat hij geen moment alleen moet zijn. Wat iemand werkelijk probeert te vermijden, is de tijd die hij misschien in zijn eentje moet doorbrengen. Die mensen vluchten weg van zichzelf. Wat zit er verborgen achter deze angst om zonder het gezelschap van anderen te zijn?

Soms is er sprake van een conflict uit de kindertijd, dat niet opgelost is. Wanneer we erg jong zijn, zijn we erg kwetsbaar. Elke vorm van afwijzing of verlating laat een diep litteken achter. Het zijn open wonden die niet genezen omdat we ze niet op de juiste manier verzorgd hebben. Misschien was er iemand van wie we hielden maar die er niet was voor ons. Op dat moment vulde een vormloze angst die lege ruimte op. Wanneer we alleen zijn, worden we misschien gedwongen om deze pijnlijke gevoelens onder ogen te zien.

Wat ook kan gebeuren, is dat de angst niet gericht is op de eenzaamheid maar op een aspect van onszelf. Misschien is er iets aan onszelf dat we niet willen zien of erkennen. Dat is de reden dat we het contact met ons innerlijke zelf vermijden. Dit kan immers alleen gebeuren in afzondering.

Nog een andere mogelijkheid is dat we een negatieve mening gevormd hebben over wat het betekent om alleen te zijn. Misschien hebben we het nog nooit echt ervaren. We vermijden het dan omdat we niet begrijpen hoe goed het kan zijn. Eenzaamheid is ook onaangenaam wanneer we denken dat we niet in staat zijn om met het leven om te gaan. We hebben altijd iemand anders nodig om op te leunen.

Hoe maken we ons los van de kettingen van eenzaamheid en angst?

De angst die een gevolg is van onze vrees om alleen te zijn, kunnen we behandelen en verminderen. Soms hoeven we alleen maar de situatie te bekijken en enkele aanpassingen uit te voeren in onze manier van leven. Op andere momenten zullen we professionele hulp nodig hebben. In beide gevallen kunnen enkele gezonde stappen helpen. Dit zijn enkele voorbeelden:

• Denk eens na over je gewoonten. Bepaalde dingen kunnen je isoleren. Denk maar aan te afhankelijk zijn van je mobiele telefoon of van je computer. Je isoleren veroorzaakt angst. Het is niet het einde van de wereld als je gedurende enkele uren geen contact met anderen hebt. In feite is het erg goed voor jou.
• Idealiseer het gezelschap van anderen niet. Zonder het te beseffen denk je misschien dat samen zijn met anderen je gemoedsstemming volledig zal veranderen. Observeer jezelf en ga na of dit echt waar is.
• Denk na over de positieve aspecten van eenzaamheid. Sta eens stil en neem een minuut de tijd om na te denken over de positieve effecten van eenzaamheid en wat het je kan bieden. Wat kan je in je eentje doen dat jij interessant, ontspannend of plezant vindt?
• Maak je vriendschappen sterker. Je zal merken dat je, als je je inzet om hechte vriendschappen te hebben, minder bang zal zijn om alleen te zijn. Intieme relaties beschermen ons op emotioneel vlak.
• Alleen zijn betekent niet dat je opgesloten bent in het huis. Ga in je eentje naar de film of naar een concert. Je hoeft niet binnen te blijven omdat je alleen bent.

Relaties en eenzaamheid

Eén van de ergste dingen van eenzaamheid en angst is dat ze kunnen leiden tot oppervlakkige relaties. Want we hebben mensen alleen maar nodig om ons beter te voelen. We proberen dus niet om authentieke relaties te ontwikkelen. Om je leven op een gezonde manier met anderen te delen moet je leren hoe je alleen kan zijn.

Denk ook hier eens over na. De angst voor eenzaamheid is op een bepaalde manier een angst om te leven. Want de enige persoon die in het leven altijd bij jou zal zijn, ben jij.