Echoïsme: wanneer je liever onopgemerkt blijft

Echoïsten zijn in wezen het tegenovergestelde van narcisten, die graag in het middelpunt van de belangstelling staan. Mensen met echoïsme deinzen terug voor de schijnwerpers en blijven liever onopgemerkt. Lees verder voor meer informatie!
Echoïsme: wanneer je liever onopgemerkt blijft
Cristina Roda Rivera

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Cristina Roda Rivera.

Laatste update: 27 december, 2022

De term ‘echoïsme’ (niet te verwarren met egoïsme) is de laatste jaren populair geworden. David Dean, een Amerikaanse psychoanalyticus, bedacht de term voor het eerst in 2005. Echoïsme beschrijft mensen die niet in staat zijn complimenten te accepteren, andermans voorkeuren overnemen in plaats van hun eigen voorkeuren te ontwikkelen en die geen hulp kunnen vragen.

Zoals met elke karaktereigenschap, als iemand neigingen tot echoïsme vertoont, zullen deze aanwezig zijn ongeacht met wie ze tijd doorbrengen. Echoïsten worden echter vaak aangetrokken door narcistisch gedrag.

Dit komt omdat het samenzijn met iemand die alle ruimte in de kamer inneemt, de echoïst naar de achtergrond laat verdwijnen. Wanneer narcisten beledigend worden, geven echoïsten zichzelf vaak de schuld van hun mishandeling.

Echoïsme is echter een eigenschap, geen aandoening. Het is gemakkelijker te begrijpen als je het opvat als een strategie om te overleven. Echoïsten gaan door het leven en denken dat ze, als ze zich veilig en geliefde willen voelen, zo min mogelijk van andere mensen moeten vragen en alles moeten geven wat ze kunnen.

Echoïsme is als je liever niet opvalt en op de achtergrond blijft

In de schaduw blijven

Volgens Dr. Craig Malkin, psycholoog, onderzoeker en auteur van Rethinking Narcissism, is echoïsme de intense angst om op enigerlei wijze narcistisch over te komen. In tegenstelling tot narcisten, die de aandacht trekken en zich speciaal willen voelen, zijn echoïsten bang voor speciale aandacht.

Malkin en zijn collega’s hebben ontdekt dat echoïsten het vaak eens zijn met uitspraken zoals “ik ben bang om tot last te zijn” of “als mensen mij naar mijn voorkeuren vragen, voel ik mij meestal verloren.

In zijn meest goedaardige vorm kan echoïsme leiden tot servilisme (het verhinderen van de uitdrukking van gedachten en verlangens). In zijn meest extreme vorm zorgt het ervoor dat individuen hun stem volledig opgeven. Het kan ook leiden tot volledige isolatie.

Echoïsme wortelt zich tijdens de kindertijd

Onderzoekers (link in het Engels) hebben de oorzaak van echoïsme nog steeds niet ontdekt. De meeste experts zijn het er echter over eens dat opvoeding een cruciale rol speelt bij de ontwikkeling ervan.

Echoïsten lijken emotioneel gevoeliger te zijn dan de meeste mensen. In die zin, als een emotioneel gevoelig kind een ouder heeft die hem te schande maakt of straft voor het uiten van zijn of haar behoeften, zal dit kind waarschijnlijk worstelen met echoïsme als hij opgroeit.

Als het kind een narcistische ouder heeft die altijd zijn wil oplegt, zal het erg moeilijk zijn voor dat kind om naar zijn eigen gedachten en verlangens te luisteren of deze te kennen. Dezelfde ervaring kan ook een narcist opleveren die het gedrag van de ouders herhaalt.

Zij denken namelijk dat ze specialer en belangrijker zijn dan andere mensen. Tot nu toe weten experts niet of een aangeboren aspect bepaalt of een kind kenmerken van narcisme of echoïsme vertoont.

Het is echter belangrijk te weten dat niet alle kinderen met narcistische ouders echoïsten worden. Evenzo hebben niet alle echoïsten egoïstische ouders.

In tegenstelling tot wat je misschien denkt, zijn echoïsten niet per se passief. De meesten proberen juist actief te ontdekken en te volgen wat andere mensen nodig hebben.

Ze kunnen ook geweldige luisteraars zijn, maar ze voelen zich minder op hun gemak om zich open te stellen voor andere mensen. Dat komt omdat hun angst om tot last te zijn hun vermogen om te communiceren belemmert.

Cultuur en gender

Mannen zijn minder geneigd om naar therapie voor echoïsme te gaan. Deskundigen zijn van mening dat dit komt omdat ze zich schamen of zich zwak of onmannelijk voelen. In culturen waar gender en status zwaarder wegen in machtsverhoudingen, zijn echoïsme en narcisme vaak meer zichtbaar en lijken ze de natuurlijke gang van zaken te zijn.

Veel vrouwen denken dat het gevaarlijk is om meer te vragen in hun relaties en voor zichzelf op te komen. Een emotioneel gewelddadige vader die het voor een vrouw onveilig maakte om zich uit te drukken, kan deze mentaliteit ontwikkelen.

Het grootste probleem is dat sociaal aanpassingsvermogen en constant neigen naar de behoeften van andere mensen doorgaans als positieve eigenschappen worden beschouwd. Echoïsten hebben echter vaak geleerd te overleven door hun eigen behoeften en gevoelens te negeren.

De culturele factor

In sommige culturen wordt lijden in stilte als passend geacht. Het aan anderen om hulp vragen wordt afgekeurd. Echoïsme kan ook de weerspiegeling zijn van een soort hersenspoeling. Het biedt een verklaring in bepaalde politieke contexten waarin individuen schadelijk gedrag vertonen namens een machtige persoon of organisatie.

Vrouw denkt na over vroegere trauma's

Hoe echoïsme aan te pakken

Het idee dat je deze tendensen onder controle moet houden, is complex. Veel van de processen die echoïsme beïnvloeden zijn namelijk onbewust. Voor kinderen zijn ze vaak een manier om zich te vestigen.

Door naar therapie te gaan om te analyseren wat er aan de hand is, kun je vaststellen waar je echoïsme vandaan komt. In dit geval is een deel van wat therapie biedt, de mogelijkheid om pijnlijke gevoelens en herinneringen te verkennen in een veilige, ondersteunende omgeving. Het is je kans om te begrijpen dat je kindertrauma niet ‘normaal’ was.

Tot slot, als je het moeilijk vindt om voor jezelf op te komen, kunnen therapeuten bepaalde elementen in je sessies opnemen om ervoor te zorgen dat je je zekerder voelt.

Daarnaast zijn creatief schrijven en poëzie geweldige hulpmiddelen die je kunnen helpen je eigen stem te vinden. Als de inhoud van dit artikel jou of iemand die je kent bekend voorkomt, aarzel dan niet om professionele hulp in te roepen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • BYINGTON, C. (2004) La Construcción Amorosa del Saber. Fundamento y Finalidad e la Pedagogía Simbólica Junguiana. Sáo Paulo: W11 Editores

  • BYINGTON, C. (1988) Dimensiones Simbólicas de la Personalidad. Sao Paulo: Atica


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.