Het dunning-krugerffect: fictieve minderwaardigheid en superioriteit
Het dunning-krugereffect is een gedachtevervorming die als volgt kan worden uitgelegd: dwaze mensen schatten zichzelf intelligenter in dan ze zijn en intelligente mensen denken juist dat ze dwazer zijn. Of misschien is het nauwkeuriger om te zeggen dat onwetende mensen zeker denken te weten dat ze een hoop weten en diegenen die veel weten, zich onwetend voelen.
Dit curieuze effect werd ontdekt door David Dunning en Justin Kruger, twee Noord-Amerikaanse onderzoekers van Cornell University. De eerste was een professor in de psychologie die op een dag nieuws tegenkwam dat hem verbijsterde. Het was een zaak van een overval die gepleegd werd door een vierenveertigjarige man genaamd McArthur Wheeler. Het nieuws vertelde dat hij twee banken had overvallen, zonder enige gezichtsbedekking en op klaarlichte dag. Hij werd binnen slechts enkele uren opgepakt.
“De eerste stap naar onwetendheid is het denken te weten.”
-Baltasar Gracián-
Na lange discussies over het gedrag van de dief, stelde Dunning een vraag die zou fungeren als een hypothese voor verder onderzoek: kan het zijn dat een incompetent persoon zich niet bewust is van zijn eigen incompetentie, juist precies door zijn incompetentie? Deze vraag klinkt als een hersenkraker maar is eigenlijk heel logisch.
Mensen met een hoge prestatie hadden ook cognitieve vooroordelen. In dit geval stelden de onderzoekers vast dat er sprake was van een perceptiefout, beter bekend als ‘valse consensus’. Zo’n fout komt voor bij mensen die de neiging hebben de mate van overeenstemming met anderen te overschatten.
Je hebt vast wel een keer een situatie meegemaakt waarin twee personen in een discussie terechtkwamen en om het op te lossen uiteindelijk een derde, onafhankelijke persoon inschakelden. De twee partijen beschouwden deze persoon als neutraal om de discussie op te lossen. Hier zou sprake zijn van valse consensus wanneer de twee partijen ervan overtuigd zijn dat de onpartijdige waarnemer net zoals zij zal zijn.
Soms gebeurt er iets vergelijkbaars bij mensen die ergens heel goed in zijn. Doordat deze activiteit voor hen zo eenvoudig is, hebben ze totaal geen reden om te vermoeden dat de meeste mensen hier helemaal niet zo goed in zouden zijn als zij.
Ontdek de 8 soorten intelligentie
Hieronder laten we je de verschillende intelligenties van Gardner zien. Volgens deze theorie zijn er acht vormen van intelligentie. Wil je meer hierover weten? Klik dan hier.
