Don't Look Up: wat als de wereld morgen zou eindigen?
Don’t Look Up was voor velen een oneerbiedige, chaotische en zelfs saaie film. Critici op sociale media suggereerden zelfs dat het beter “Better Look the Other Way” had kunnen heten.
Desalniettemin, hoewel veel kijkers ernaar begonnen te kijken met de gedachte dat ze het einde niet eens zouden halen, ontdekten ze een film die de politieke, sociale, technologische en journalistieke realiteit van onze huidige tijd op satirische wijze weerspiegelde.
Deze Netflix-productie werd geregisseerd door Adam McKay. Hij kwam op het idee voor de film na een gesprek met journalist, David Sirota, in 2018.
Op dat moment was het laatste rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change ( IPCC) net gepubliceerd. Het specificeerde de verwoesting die de verwachte toename van de opwarming van de aarde in de komende jaren zou kunnen veroorzaken. Zowel Mckay als Sirota betreurden het gebrek aan berichtgeving in de media over wat een van de grootste problemen op onze planeet was (en is): klimaatverandering.
“Het is alsof een asteroïde de planeet gaat verwoesten en het kan niemand iets schelen,” opperde Sirota. Onmiddellijk had Adam McKay een duidelijke en duidelijke visie voor hoe zijn volgende film eruit zou zien.
“Toen ik besloot mezelf in de rol van dit personage te plaatsen, deed ik dat omdat ik mijn petje af wilde zetten voor de mensen die hun leven aan deze kwestie wijden en die weten waar ze het over hebben. Het idee is om ze een stem te geven.”
Don’t Look Up: hoe vertel je de wereld dat het einde is gekomen?
Don’t Look Up heeft een hele cast sterren, bijna een sterrenbeeld eigenlijk. Er is bijvoorbeeld Jennifer Lawrence, Leonardo DiCaprio, Meryl Streep, Jonah Hill, Cate Blanchet en Timothée Chalamet. Het is niet de gebruikelijke rampenfilm, waarin de Verenigde Staten en een held in de puurste Bruce Willis-stijl de wereld redden.
De filmindustrie heeft altijd graag producties gemaakt waarin de aarde wordt afgebeeld als bedreigd. Het is een manier om patriottisme te wekken en kijkers een stroperig gevoel van hoop te geven. Toch is dit hier niet het geval. Omdat het doel van deze film niets anders is dan ons bewustzijn te vergroten en te dienen als een weerspiegeling van de realiteit waar we allemaal deel van uitmaken.
De komeet, een metafoor voor klimaatverandering
Jennifer Lawrence en Leonardo DiCaprio spelen astronomen, Kate Dibiasky en Randall Mindy. Beiden hebben net ontdekt dat over een paar maanden een komeet op de aarde zal botsen. De dreiging is reëel en de gevolgen zullen apocalyptisch zijn.
Wanneer de wetenschappers zich echter haasten om verslag uit te brengen aan de Amerikaanse regering, vinden ze een regering en een president (Meryl Streep) die geen belang hechten aan de gebeurtenis. Sterker nog, ze kiezen ervoor om weg te kijken.
Met het oog op deze houding van de politieke elite kiezen Kate en Randall ervoor om naar de media te gaan. Hun reactie is bijna hetzelfde. Inderdaad, de wereld van televisie en sociale media hecht geen belang aan het naderende einde van de wereld. Liefdesaffaires van beroemdheden zijn belangrijker.
Don’t Look Up is een versluierde allegorie waarin de komeet de klimaatcrisis (Spaanse link) symboliseert waar niemand over praat of die niemand wil zien. De mensheid is niet geïnteresseerd in het redden van de aarde, zoals we al ontdekten op de laatste klimaattop in Glasgow. We zijn diezelfde samenleving. Degene die gewoon is gekozen om de andere kant op te kijken.
In Don’t Look Up zien we een heterogene verzameling journalisten, politici, het leger en tech-miljonairs die worden gedreven door hun persoonlijke belangen in plaats van samen te werken om een wereldwijde dreiging het hoofd te bieden.
De gepolariseerde wereld en de moeilijkheid om berichten uit te zenden in het tijdperk van nepnieuws
De film toont zuur het gewicht van sociale media en journalistieke desinformatie, zo evident in onze huidige samenleving. Nepnieuws, memes, het in twijfel trekken van de stemmen van wetenschappers en de noodzaak om veel volgers te hebben schetsen een maar al te bekende realiteit.
In dit waanspel van zelfparodie en tragedie zijn we getuige van meer archetypen. We zien frivole presidenten en leiders, gepolariseerde meningen, infotainmentpolitiek, QAnon-achtige complottheoriebewegingen en daarnaast muzieksterren die jonge mensen mobiliseren.
De kracht van tech-goeroes en valse hoop
Het personage dat de hoofdrol speelt in de resolutie van de film is Peter Isherwell, een miljardair in de technologie-industrie. Hij is een subtiele mix van Steve Jobs en Elon Musk. We werden ons er uiteindelijk van bewust hoe deze figuur meer relevantie krijgt dan de ineffectieve en frivole politieke elite.
Uiteindelijk prevaleert het economisch belang. Dat komt omdat ze ontdekken dat de komeet tonnen mineralen herbergt die zouden kunnen worden geëxploiteerd en waarvan er grote voordelen zouden zijn. Wanneer ze er uiteindelijk voor kiezen om de wereldwijde dreiging het hoofd te bieden, veranderen hun strategieën… En de machinerie van rampen begint.
Dit is een productie die de essentie van menselijk narcisme onthult, van onze apathie en passiviteit. De boodschap van de regisseur is duidelijk. We kunnen wereldwijde crises niet aan. Bovendien moet het ergste misschien nog komen, al hopen we natuurlijk van niet.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- González Gaudiano, Édgar J., Meira Cartea, Pablo Á., & Gutiérrez Pérez, José. (2020). ¿Cómo educar sobre la complejidad de la crisis climática? Hacia un currículum de emergencia. Revista mexicana de investigación educativa, 25(87), 843-872. Epub 19 de febrero de 2021. Recuperado en 28 de diciembre de 2021, de http://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1405-66662020000400843&lng=es&tlng=es.