Ontdek de zestien persoonlijkheidsfactoren van Cattell

Het model van Cattell is zonder twijfel een van de beroemdste. Zijn poging om de menselijke persoonlijkheid te beschrijven bereikte de massa dankzij zijn beroemde test: de zestien persoonlijkheidsfactoren questionnaire (Sixteen Personality Factor Questionnaire). Natuurlijk gebruiken we tegenwoordig niet de originele versie van Cattell. Men houdt zich echter wel voor een groot deel aan het oorspronkelijke karakter van de test.

Tegelijkertijd is Cattell ook bekend vanwege de twee soorten intelligentie die hij voorstelde: vloeibare intelligentie en gekristalliseerde intelligentie. Vloeibare intelligentie komt dichter bij het huidige concept van intelligentie. Iemand zou dit soort intelligentie bijvoorbeeld kunnen gebruiken om logische problemen op te lossen. De persoonlijke ervaring van het individu is van weinig belang. Belangrijker is hun expertise om aan de uitdaging zelf te werken. Gekristalliseerde intelligentie, daarentegen, verzamelt juist alle ervaringen van de persoon. Het is daarom handig voor het beantwoorden van vragen en problemen die in essentie verbonden zijn aan het geheugen.

Het onderwerp intelligentie is heel interessant, net als de ontwikkeling van Cattell. In dit artikel richten we ons echter op zijn interessante persoonlijkheidsmodel en de vragenlijst die hij gebruikt om dit model toe te passen, de zestien persoonlijkheidsfactoren questionnaire.

Cattell en de zestien persoonlijkheidsfactoren

De studie van persoonlijkheid is controversieel binnen het gebied van de psychologie. In die zin heeft deze eigenschap van het zelf, die geconditioneerd wordt door iemands omgeving en genetische opmaak, plaats gemaakt voor talloze theorieën die allemaal die overhand hebben willen krijgen.

Niet alleen is de oorsprong van de persoonlijkheid besproken (genetica-omgeving), maar er vindt ook een open debat plaats over de mate waarin persoonlijkheid iemands gedrag kan aanpassen of veranderen. Een ander interessant debat over onze persoonlijkheid heeft te maken met de indeling, segmentering en dynamiek ervan.

In die zin kunnen we Cattell beschouwen als degene die het werk van Britse en Amerikaanse auteurs op het gebied van elementaire mentale en persoonlijkheidsvaardigheden heeft gesynthetiseerd. Hij gebruikte een methodologie die op dat moment zeer krachtig was voor de wetenschappelijke studie van intelligentie en de studie van persoonlijkheid. Zijn doel was namelijk om verschillende primaire factoren vast te stellen.

Voor zijn studies gebruikte hij drie bronnen om gegevens te verzamelen:

• Q (vragenlijsten).
• L (beoordelingen of interviews).
• T (objectieve testen).

De drie fasen van het model van Cattell

Methodologisch gezien werd zijn werk gekenmerkt omdat het een serieuze en rigoureuze poging was om een ​​solide, stabiel en ook betrouwbaar model te analyseren en te creëren uit de drie bronnen die we zojuist hebben genoemd. Ook kan je de ontwikkeling van zijn model begrijpen door het te beschrijven in drie fasen:

• De eerste fase: bestaat uit niet meer of minder dan 171 persoonlijkheidstrekken. Hij stelde deze persoonlijkheidstrekken vast op basis van een nog langere lijst die een paar jaar eerder werd gemaakt door Allport en Odbert. Deze twee onderzoekers namen in deze lijst alle termen met betrekking tot persoonlijkheid op die werden gevonden in de twee belangrijkste Engelse woordenboeken van die tijd.
• De tweede fase: is gericht op de informatie die wordt verkregen aan de hand van beoordelingen of interviews om een ​​theoretische inhoud te geven aan deze factoren.
• De derde fase: bestaat uit het verzamelen van de informatie die werd verkregen door middel van de vragenlijsten (Q) en objectieve tests (T). Na de informatie inhoudelijk en mathematisch te analyseren, kwam Cattell tot de conclusie dat er zestien persoonlijkheidsfactoren bestaan. Dit zijn dimensies waar we allemaal op de een of andere manier toe kunnen behoren. Mathematisch gezien zijn deze dimensies het logische product van een eersterangs factorische analyse. Je kunt dit op een bipolaire manier representeren:
  • Warmte (hoog-laag).
  • Redenering (hoog-laag).
  • Emotionele stabiliteit (kracht van het zelf – zwakte van het zelf).
  • Dominantie (dominantie-onderwerping).
  • Levendigheid (positiviteit-negativiteit).
  • Regelbewustzijn (sterk superego – zwak superego).
  • Sociale moed (Threctia/verlegenheid – Parmia/durf).
  • Gevoeligheid (Premsia/gevoeligheid – Harria/taaiheid).
  • Waakzaamheid (Alaxia/vertrouwen – Protension/wantrouwen).
  • Abstractie (Praxernia/pragmatisme – Autia/verbeelding).
  • Afzondering (ongekunsteldheid/sluwheid).
  • Aanhouding (gevoelig voor schuldgevoel-onbelemmerd).
  • Bereidheid om te veranderen (radicalisme-conservatisme).
  • Zelfredzaamheid (zelfvoorzienend/groepstrouw).
  • Perfectionisme (hoge mate van controle over zelfconcept – lage integratie).
  • Spanning (lage ergische spanning – hoge ergische spanning).

Tweederangs factoren in de zestien persoonlijkheidsfactoren

De persoonlijkheidsfactoren die we hierboven hebben genoemd, zijn niet onafhankelijk (orthogonaal). In plaats daarvan presenteren ze positieve en negatieve correlaties, wat aanleiding geeft tot enkele andere basisfactoren (tweederangs factoren):

• QS1. Introversie versus extraversie.
• QS2. Angst versus rust.
• QS3. Gevoeligheid versus taaiheid.
• QS4. Afhankelijkheid versus onafhankelijkheid.

Op basis van deze eerste- en tweederangsfactoren, creëerde Cattell vervolgens een van de meest bekende en meest gebruikte vragenlijsten aller tijden. Tegelijkertijd classificeert Cattell deze persoonlijkheidskenmerken op basis van twee aspecten:

• Oorsprong: erfelijk versus omgeving.
• Inhoud: temperamentvol, motiverend en interessen.

Aan de hand van dit model heeft deze auteur en onderzoeker al een idee verdedigd dat op dit moment nog steeds wordt geaccepteerd door de meeste persoonlijkheidsspecialisten. Dit idee stelt ook dat de samenstelling van iemands persoonlijkheid het product is van zowel zijn genetica als de omgeving waarin hij zich ontwikkelt.

Vier schalen: afwijkingen beheersen

Tot slot is het belangrijk om te weten dat de zestien persoonlijkheidsfactoren questionnaire, om mogelijke afwijkingen in de antwoorden te beheersen, gebruikmaakt van vier schalen: de antwoordstijlschaal (betrouwbaarheid en geldigheid), de beeldmanipulatie schaal (om sociale wenselijkheid te beheersen), de berustingsschaal (om de neiging om steeds hetzelfde antwoord te geven ongeacht de vraag te beheersen) en de infrequentie-index of kansindex-schaal (om vragenlijsten op te sporen die willekeurig zijn beantwoord en deze ongeldig te maken: deze schaal is gebaseerd op de consistentie van de antwoorden binnen elke factor).

De verdiensten van Cattell

De verdiensten van Cattell kunnen worden onderverdeeld in twee hoofdtakken, die op een zeer intieme manier met elkaar worden verenigd. Aan de ene kant heeft hij de intentie om een model nauwkeurig te meten of er mathematisch vorm aan te geven. Dit geldt om iemands persoonlijkheid vast te kunnen stellen. Een taak die ongetwijfeld zeer lastig is, omdat we het hebben over iets dat we alleen indirect kunnen meten.

Ook is er bij deze metingen bijna altijd sprake van een vervuilende variabele. In de meeste vragenlijsten of psychometrische tests (met een aanvaardbare geldigheid en betrouwbaarheid, zoals de zestien persoonlijkheidsfactoren questionnaire) is het individu degene die een oordeel velt over de vraag die hij moet beantwoorden. Laten we in die zin echter rekening houden met het gegeven dat iemands beeld van zichzelf vaak weinig te maken heeft met de werkelijkheid.

Om dit uit te leggen, heb ik een voorbeeld dat niet alleen ironisch maar ook zeer duidelijk en menselijk is. Het gaat over een herinnering waarin je over straat loopt en luistert naar een gesprek tussen twee dames. Tijdens dit gesprek noemen de twee dames elkaar herhaaldelijk en onophoudelijk koppig, zonder deze eigenschap bij zichzelf te herkennen. Paradoxaal, toch? Deze paradox doet zich namelijk ook vaak voor wanneer we een persoonlijkheidstest proberen te beantwoorden.

De tweede verdienste van Cattell heeft ook direct te maken met de articulatie van zijn model. De geschiedenis, hoewel het het soms bij het verkeerde eind heeft, is vaak een goede filter om ervoor te zorgen dat de mensheid alle nutteloze gebeurtenissen of gekke ideeën die een doodlopende straat vormen achter zich laat. Dit is dan ook niet gebeurd met het model van Cattell en daarom wilden we dit artikel aan hem opdragen.