De vierde industriële revolutie: wat is het en hoe zal het ons beïnvloeden?

De vierde industriële revolutie zal de manier waarop we leven, werken en communiceren veranderen. Zijn we er echter klaar voor?

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

De vierde industriële revolutie is aangebroken. Hij wordt bepaald door zijn interconnectiviteit, intelligente automatisering en een samenvloeiing tussen de fysieke, digitale en biologische universums. In feite zijn we vrij recent deze nieuwe fase ingegaan en worden er elke dag nieuwe termen toegevoegd. Bijvoorbeeld ‘ metaverse’, ‘transhumanisme’ en ‘ biotechnologie’.

In 2015 introduceerde een team van wetenschappers dat een hightechstrategie voor de Duitse regering ontwikkelde, voor het eerst het concept van de vierde industriële revolutie. Later presenteerde Klaus Schwab, uitvoerend voorzitter van het World Economic Forum (WEF), het officieel in 2016. Hij benadrukte een specifiek idee dat resoneerde met zijn publiek.

Hij sprak over de noodzaak om deze vooruitgang te beheersen om die hardware, software, en biologie altijd handelen voor het welzijn van de mensheid, niet alleen om economieën in de wereld te stimuleren. Bovendien beweerde hij dat deze laatste revolutie moet fungeren als een mechanisme van vooruitgang voor alle naties en volkeren.

De vierde industriële revolutie

De experts blijven aandringen op één specifieke boodschap. Dat we aan de vooravond staan van een technologische revolutie die de manier waarop we leven, werken en communiceren zal veranderen.

Dit hoeft echter niet slecht te zijn. In feite moet het gewoon worden geanticipeerd en goed worden behandeld, zodat het een hulpmiddel wordt voor vooruitgang en welzijn. Het probleem is echter dat deze veranderingen extreem snel zullen komen.

Zoals we al zeiden, was het in 2016 toen de start werd gemaakt voor de vierde industriële revolutie. Artikelen zoals die gepubliceerd in Forbes magazine (Engelse link) herhaalden dit nieuws. Industrie 4.0, zoals ze het noemden, omvat de combinatie van cyber-fysieke systemen, het internet der dingen en het internet der systemen.

Ze legden uit dat dit op meerdere niveaus een risico met zich meebrengt. De eerste is dat veel bedrijven en landen zich niet kunnen of willen aanpassen aan deze voortschrijdende verandering.

Een ander duidelijk gevaar is dat sommige regeringen deze technologie niet op een ethische manier gebruiken. Want, zoals we heel goed weten, worden niet alle vormen van vooruitgang altijd gebruikt voor het algemeen welzijn. In feite kan de realiteit soms heel anders zijn. Laten we dat eens van dichterbij bekijken.

Industrie 4.0-functie

We noemden eerder Klaus Schwab, een Duitse econoom, zakenman en oprichter van het World Economic Forum. In zijn boek The Fourth Industrial Revolution legt hij uit waaruit deze opmars bestaat. Deze nieuwe fase die nog maar net is begonnen.

• De eerste industriële revolutie gebruikte onder andere de energie van water en stoom om de productie te mechaniseren.
• De tweede grote revolutie maakte gebruik van elektrische energie.
• De komst van de derde revolutie is ons beter bekend. Hierin hebben zowel elektronica als informatietechnologie onze manier van begrijpen van de wereld en ook van produceren veranderd.

De vierde industriële revolutie is nog in de maak. We kunnen echter aanvoelen dat er een enorm mozaïek van gebieden en disciplines in zal worden geïntegreerd. Dit zouden de meest opvallende zijn:

• Cyber-fysieke systemen. Computersystemen die een groot aantal processen kunnen automatiseren.
• Het internet der dingen. Digitale koppeling van alledaagse voorwerpen met internet. Bijvoorbeeld geautomatiseerde huizen, kleding die onze gezondheid kan bewaken, enz.
• Kunstmatige intelligentie.
• De robot.
• Cognitief computergebruik.
• Genetische manipulatie om ziekte te voorkomen.
• Nanotechnologie, biotechnologie, materiaalkunde, energieopslag, quantum computing, enz.

Hoe zal de naderende revolutie ons beïnvloeden?

De vierde industriële revolutie zal de manier waarop we naar ons leven kijken veranderen. Er zullen zowel grote voor- als nadelen zijn. Een daarvan zal ongetwijfeld zijn dat er in intelligente en geautomatiseerde fabrieken steeds minder mankracht nodig zal zijn.

Natuurlijk zullen er altijd hooggekwalificeerde werknemers nodig zijn. Als gevolg hiervan zal de arbeidsmarkt vooruitgaan, waardoor er grotere verschillen ontstaan tussen degenen die zijn opgeleid in nieuwe technologieën en degenen die dat niet zijn. Om nog maar te zwijgen van het feit dat kunstmatige intelligentie veel banen zal vervangen.

Dit betekent dat er steeds minder mensen nodig zullen zijn op posities die machines of chatbots kunnen invullen. Bovendien valt niet te ontkennen dat de alomtegenwoordigheid van digitale technologieën elk gebied van ons leven zal doordringen.

Gevolgen van de vierde industriële revolutie

Al het bovenstaande zal een duidelijke psychologische prijs met zich meebrengen.

• Onze manier van werken, genieten van vrije tijd en interactie zal worden bemiddeld door technologieën zoals augmented reality of de metaverse. Daarom zal de verbinding tussen mensen meer virtueel dan fysiek zijn. Dit kan gevoelens van eenzaamheid vergroten en een gebrek aan emotionele binding bevorderen.
• De komst van het internet der dingen tast onze privacy aan. Onze huizen zullen scenario’s zijn, bewoond door slimme apparaten die anticiperen op onze behoeften. Dit vereist dat ze ons observeren en analyseren. Daarnaast kunnen we slachtoffer worden van cybercriminaliteit.
• Transhumanisme zal betekenen dat veel van onze cognitieve vermogens zullen worden verbeterd. Bovendien zal technologie het vermogen hebben om neurologische schade te herstellen en zal genetische manipulatie bepaalde ziekten elimineren en het leven verlengen. Hier zullen grote ethische, psychologische en zelfs filosofische dilemma’s verschijnen die we nog niet eens zijn begonnen aan te pakken.

Inderdaad, de vierde industriële revolutie is aangebroken. Het moet echter gericht zijn op vooruitgang die onze hoogste waarden weerspiegelt. Alleen zo geven we vorm aan een meer rechtvaardige samenleving, waarin iedereen profiteert.