De 4 soorten gehechtheid en hun impact op volwassen relaties

Alle mensen ontwikkelen een soort gehechtheid die zich, zonder het te beseffen, vanaf onze kindertijd begint te vormen. Of ze nu veilig, angstig, vermijdend of ongeorganiseerd zijn, deze stijlen hebben invloed op hoe we volwassenheid ervaren.

Heb jij je ooit afgevraagd waarom je op een bepaalde manier reageert op conflictsituaties of waarom bepaalde dynamieken zich herhalen in je relaties? Het antwoord kan liggen in de soorten gehechtheid. Deze beïnvloeden onze relaties tijdens de volwassenheid, vooral die als koppel.

De theorie gepresenteerd door de Britse psycholoog John Bowlby en verrijkt door de Canadese psycholoog Mary Ainsworth, is essentieel om de soorten gehechtheid te kennen en in elke persoon te kennen.

Bowlby stelde dat de emotionele band die we ontwikkelen met onze verzorgers een blauwdruk creëert die van invloed is op de manier waarop we ons hele leven met anderen verbinden. Van zijn kant heeft Ainsworth, door zijn beroemde experiment dat bekend staat als de ‘vreemde situatie’, geholpen bij het classificeren van de stijlen van deze banden die in de kindertijd zijn gevormd.

4 soorten gehechtheid

1. Veilige gehechtheid: vertrouwen en stabiliteit

Volgens John Bowlby ontstaat veilige gehechtheid wanneer verzorgers emotioneel beschikbaar zijn en consequent reageren op de behoeften van de baby. Daardoor ontstaat een ‘veilige basis’ van waaruit het kind vol vertrouwen de wereld verkent. Hierdoor kan het kind zijn problemen reguleren en een gevoel van emotionele veiligheid ontwikkelen.

Deze hechtingsstijl wordt gekenmerkt door open communicatie en het vermogen om conflicten op een gezonde manier op te lossen. Daarnaast is er een balans tussen onafhankelijkheid en emotionele verbondenheid.

Volgens sommige onderzoeken hebben volwassenen, wanneer ze zo’n gehechtheid ontwikkelen, meer troost in hechte relaties (Engelse link) en een positieve kijk op zichzelf en anderen. Ook een beter vermogen om stress en emoties te beheersen, wat de veerkracht en sociale competentie bevordert.

In relaties kun je dankzij een veilige gehechtheid genieten van een solide basis van vertrouwen en stabiliteit. Daardoor kun je ups en downs het hoofd bieden zonder angst voor verlating of verlies van autonomie. Dit bevordert een liefdevolle dynamiek gebaseerd op wederzijds respect en emotionele steun.

2. Angstige gehechtheid: angst voor verlating en behoefte aan validatie

Angstige gehechtheid begint wanneer ouders of verzorgers onvoorspelbaar zijn. Soms zijn ze aanwezig en aanhankelijk, en andere keren zijn ze afstandelijk of ontoegankelijk. Deze inconsistentie veroorzaakt een gevoel van onzekerheid bij het kind. Dat groeit op zonder te weten wanneer er voor hem gezorgd of afgewezen zal worden.

Als gevolg hiervan ontwikkelt de persoon een constante angst voor verlating en een sterke behoefte aan nabijheid. Dat beïnvloedt onvermijdelijk de kwaliteit van zijn relaties . In deze gevallen wordt aanbevolen om naar therapie te gaan en psychologische technieken te gebruiken om angstige gehechtheid te overwinnen.

Bovendien hebben meerdere onderzoeken aangetoond dat individuen met een dergelijke gehechtheid vaak problemen hebben met het reguleren van hun emoties (Engelse link) en de interactie met anderen. Dat verergert uiteindelijk hun angst.

Omdat ze moeilijkheden ondervinden bij het omgaan met relaties, versterken een gebrek aan sociale vaardigheden en emotionele instabiliteit hun gevoel van onzekerheid.

Op volwassen leeftijd wordt deze dynamiek weerspiegeld in relaties waarin de persoon een grote behoefte aan goedkeuring voelt. Ook hebben ze een constante angst om in de steek gelaten te worden.

Dit leidt tot gedrag zoals jaloezie, emotionele afhankelijkheid en de constante zoektocht naar veiligheid bij de partner. Dat heeft de neiging om gespannen en conflicterende banden te creëren als gevolg van emotionele overbelasting.

3. Vermijdende gehechtheid: emotionele onafhankelijkheid en moeite met het openstellen

Van zijn kant begint vermijdende gehechtheid wanneer het kind leert dat zijn emotionele behoeften niet door zijn ouders zullen worden vervuld. In plaats van troost te zoeken bij zijn verzorgers, raakt hij eraan gewend anderen te wantrouwen en alleen op zichzelf te vertrouwen. Daardoor ontstaat een schil van zelfvoorziening.

Hoewel deze emotionele onafhankelijkheid een kracht lijkt, is het mogelijk dat het in romantische relaties een obstakel wordt, vanwege het onvermogen om diepgaand contact te maken met de partner.

Een onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Individual Differences Research (Engelse link), suggereerde dat mensen met een vermijdende gehechtheid zich niet erg bewust zijn van hun emotionele toestand. Ook zijn zij minder reactief op hun emoties.

Aan de andere kant heeft iemand met een angstige gehechtheid een groter emotioneel bewustzijn. Hij heeft echter moeite met het identificeren van zijn gevoelens en het beheersen van zijn impulsen.

Bij de vermijdende stijl wordt geprobeerd de partner op afstand te houden. Dit gebeurt door middel van emotionele deactiveringsstrategieën die een gevoel van onafhankelijkheid geven. Op dezelfde manier zijn deze mensen bang voor kwetsbaarheid en vermijden ze het openstellen van hun emoties. Daardoor kunnen hun relaties koud of afstandelijk aanvoelen.

Ze geven er vaak de voorkeur aan om van niemand afhankelijk te zijn en zien intimiteit als een bedreiging voor hun vrijheid, wat een emotionele ontkoppeling creëert die het moeilijk maakt om diepe banden te smeden. Vandaar het belang van het identificeren van de signalen die erop wijzen dat je partner een vermijdende hechtingsstijl heeft.

4. Ongeorganiseerde gehechtheid: emotionele en liefdesinstabiliteit

Degenen die ongeorganiseerde gehechtheid vertonen, hadden een kindertijd die werd gekenmerkt door een mengeling van bescherming en dreiging van hun verzorgers. Ze kregen bijvoorbeeld liefde en troost, maar kregen ook te maken met momenten van angst of verwarring. Dit is een ambivalentie die een toestand van emotionele chaos bevordert.

Mensen met een angstige gehechtheid bang zijn voor verlating en nabijheid zoeken om hun behoeften te bevredigen. Iemand met een vermijdende stijl is bang voor afwijzing en er de voorkeur aan geven afstand te nemen. Mensen met ongeorganiseerde gehechtheid worden gekenmerkt door een combinatie van beide angsten en heeft ernstige gevolgen voor kinderen en volwassenen.

Degenen met dit soort gehechtheid ervaren grote verwarring en angst in hun relaties (Engelse link), waardoor ze onvoorspelbaar kunnen zijn. Dit betekent dat ze afwisselend nabijheid zoeken en anderen op afstand houden. Dit patroon kan leiden tot intense en gepassioneerde relaties, maar ook tot frequente conflicten en misverstanden.

Als we de soorten gehechtheid begrijpen, kunnen we bevredigender relaties opbouwen

Het begrijpen van de verschillende soorten gehechtheid is een cruciale stap in het verbeteren van de kwaliteit van onze volwassen relaties. Of we ons nu identificeren met een veilige, angstige, vermijdende of ongeorganiseerde stijl, dit bewustzijn stelt ons in staat gedragspatronen te herkennen. Deze patronen kunnen van invloed zijn op ons emotionele leven.

Hoewel de oorsprong van deze emotionele banden in de kindertijd ligt, zijn we niet voorbestemd om ze voor altijd te herhalen. Met de juiste ondersteuning, zoals therapie, zelfreflectie en open communicatie met onze partners, is het mogelijk om te leren omgaan met emoties, vertrouwen te ontwikkelen en gezondere relaties te creëren.

Bedenk dat door aan onze onzekerheden te werken en ons bewust te zijn van waar we bang voor zijn, het gemakkelijker is om de cycli te doorbreken en solide en bevredigende banden op te bouwen.