De soorten agressie die er zijn en hun effecten

Agressie is heel direct, als we handelen uit woede. Het is ook fysiek, als we geweld gebruiken. Of verplaatst, als we onze woede afreageren op mensen die het niet hebben uitgelokt. Deze gedragingen eindigen in verwondingen, angst en wrok. Lees meer in dit artikel.

In al zijn vormen en soorten is agressie de neiging van een persoon om gewelddadig te handelen. Hetzij om anderen kwaad te doen, hetzij om zichzelf kwaad te doen. Het Journal of Humanities and Culture definieert het als die neiging of aanleg die de daad van agressie zelf of de daaropvolgende reactie uitlokt.

De kenmerken van iemand die agressief is, hebben onder andere te maken met prikkelbaarheid, impulsiviteit, autoritaire houding, sarcasme en problemen in de omgang met anderen. Deze factoren sluiten elkaar echter niet uit. Voordat je iemand als ‘agressief’ bestempelt, is het essentieel om de individuele situaties en contexten waarin het gedrag zich voordoet te beoordelen.

Op basis hiervan is het mogelijk om deze gedragingen te classificeren om te begrijpen waarom ze zich voordoen en wat de gevolgen ervan zijn.

Soorten agressie volgens hun aard

Volgens de vorm waarin ze zich voordoen, kan agressiviteit worden ingedeeld op basis van de aard ervan. De focus van deze classificatie ligt niet op de intentie, maar op de manier waarop het gedrag wordt vertoond.

Fysieke

Bij fysieke agressie wordt geweld gebruikt om iemands lichaam te beschadigen. Het uit zich in slaan, slaan, gebruik van wapens, immobilisatie die pijn veroorzaakt, schoppen, duwen, bijten, etc.

Afhankelijk van de intensiteit van de aanval kan lichamelijk letsel langdurige, zelfs permanente gevolgen hebben voor de lichamelijke gezondheid van het slachtoffer. Ook kunnen ze gevoelens van angst ervaren en een posttraumatische stressstoornis ontwikkelen.

Verbaal

Als iemand verbaal geweld pleegt, gebruikt hij woorden om te vernederen, te schreeuwen, te dreigen en te diskwalificeren. Het kan op zichzelf staan of escaleren in andere vormen van agressie. Als het aanhoudend is, ondermijnt het slachtoffer zijn of haar gevoel van eigenwaarde, voelt zich minderwaardig en is vervuld van wrok, wat kan leiden tot verdere conflicten met de agressor.

Het uit zich in uitdrukkingen als “je bent nergens goed voor”, “ik zet je zonder werk”, “je kleedt je als een clown”, “hou je kop of je houdt je mond”, “je bent onhandig”, etc.

Psychologische

Bij dit type agressie is manipulatie de methode om emotionele schade aan te richten, te controleren en te intimideren. Getroffenen kunnen gevoelens hebben van waardeloosheid, een laag gevoel van eigenwaarde en schuld, wat uiteindelijk gevolgen heeft voor hun geestelijke gezondheid. Enkele van de middelen zijn verbale aanvallen, bedreigingen, gaslighting en slachtofferschap.

De relatie tussen Carlo en Sarah is bijvoorbeeld verzwakt. Problemen en misbruik jegens haar zijn er in overvloed. Maar hij manipuleert en bedreigt haar altijd door te zeggen “als je bij me weggaat, pleeg ik zelfmoord”.

Soorten agressie volgens de richting

Deze indeling is gebaseerd op de vraag of de schade gaat naar datgene wat de woede heeft uitgelokt of naar een ander doelwit, omdat het niet altijd gericht is op de oorspronkelijke bron. Agressie kan dan van de volgende types zijn.

Directe agressie

Uit onderzoek van Psicogente blijkt dat directe agressie waarneembaar is in haar uiting. Hier weet het slachtoffer wie hem/haar aanvalt. Het uit zich verbaal of fysiek en de effecten op het slachtoffer zijn angst, vrees, verwonding en wrok. In ernstige gevallen kan de agressor zelfbeschadigende gedachten hebben en moeite met het reguleren van emoties.

Het komt op elke leeftijd voor: van confrontaties tussen kinderen tot problemen tussen volwassenen. Bijvoorbeeld, Linda, 5 jaar oud, bijt Anna omdat ze een pop van haar heeft afgepakt. Of Jan, een taxichauffeur, achtervolgt en beledigt de bestuurder van een motor die zijn auto bekrast heeft.

Indirecte agressie

Het wordt ook wel heimelijke agressie genoemd, omdat de persoon die de actie uitvoert dit doet zonder dat het slachtoffer het doorheeft. Het is subtieler en probeert kwaad te doen zonder verantwoordelijkheid te nemen.

Met andere woorden, het doet indirect pijn door relaties met derden te manipuleren. Het uit zich in het verspreiden van geruchten, het uitlokken van de afwijzing van een groep of het beschimpen in een sociale omgeving, zoals wordt geïllustreerd door een publicatie in het tijdschrift Educación y Futuro.

Het doelwit van deze vorm van agressie ervaart frustratie, omdat hij of zij de oorzaak van zijn of haar ongemak niet kan confronteren. Ze worden ook voorzichtiger en wantrouwiger, en hun relaties met anderen raken beschadigd. Als het lang duurt, kan het leiden tot problemen met het beheersen van emoties en een verstoord zelfbeeld.

Laten we eens kijken naar het geval van Armando, die het doelwit is van ongefundeerde roddels over zichzelf die door José op kantoor worden verspreid. Of Cristina, die tijdens de lunch een grap maakt en Sofia belachelijk maakt waar haar collega’s bij zijn.

Verplaatste agressie

Er is een initiële provocatie, maar de uiteindelijke schade is gericht op iemand anders dan de dader. Kortom: een ogenschijnlijk onschuldig doelwit wordt aangevallen (Spaanse link).

En dit kan gebeuren bij volle bewustzijn, wetende dat de oorspronkelijke agressor intimiderender of moeilijker is om terug aan te vallen. Dit is vooral waar in omgevingen waar de oorspronkelijke agressor autoriteit heeft, maar het slachtoffer niet.

Als gevolg hiervan geeft het slachtoffer van een verplaatste agressie zichzelf de schuld. Hij of zij voelt zich verward, omdat hij/zij niet weet waarom ze werd aangevallen. Maria werd bijvoorbeeld uitgescholden door haar baas. Toen ze thuiskwam, reageerde ze haar woede af op haar kinderen, omdat ze niet kan klagen bij haar baas.

Zelfagressie

De agressie is gericht op zichzelf en de schade kan zowel lichamelijk (verwondingen, middelenmisbruik, risicovol gedrag, etc.) als psychologisch (zelfkritiek, zelfsabotage, negatieve dialoog, etc.) zijn. De gevolgen uiten zich in schuldgevoelens, wanhoop, lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen, maar ook levensbedreigend (afhankelijk van het geval).

Luisa voelt zich bijvoorbeeld niet prettig met haar lichaam. Telkens als ze in de spiegel kijkt herhaalt ze bij zichzelf “Ik ben lelijk, daarom houdt niemand van me”. In het geval van Paula neemt ze haar toevlucht tot zelfbeschadiging omdat haar klasgenoten haar uitlachen.

Soorten agressie gebaseerd op intentie

Het scheiden van agressie op basis van intentie heeft als doel om te begrijpen wat de agressor ertoe bracht om te handelen zoals hij/zij deed. Het is gebaseerd op de onderliggende reden voor de daad.

Reactief of impulsief

Hier is de primaire motivatie om een ander kwaad te doen. Reactiviteit is de reactie op frustratie of provocatie. Het is gekoppeld aan een hoge mate van vijandigheid, impulsiviteit en tekortkomingen in de informatieverwerking, verwijst het Yearbook of Legal Psychology.

Het is niet gepland, maar een manier om je gelijk te halen of emotionele spanning te verminderen. Bijvoorbeeld verbaal beledigd zijn en daarop reageren door een fysiek gevecht te beginnen.

Instrumenteel

Instrumentele agressie wordt gebruikt als een manier om een doel of voordeel te bereiken. Volgens het Yearbook of Legal Psychology wordt het meer gezien als een koude en georganiseerde strategie. Er is geen provocatie voor nodig, noch een emotionele lading om afgevoerd te worden.

Het is bijvoorbeeld duidelijk bij iemand die een ander geld afperst om een geheim niet te onthullen. Of in de intimidatie van een klasgenoot zodat hij of zij niet zal solliciteren naar een slanke baan.

De gevolgen kunnen zijn dat iemand zichzelf wantrouwt, of dat iemand liever afpersing betaalt om te voorkomen dat hij of zij bekend wordt. Ook psychologische trauma’s komen voort uit dit type.

Interpersoonlijke afwijzing

Interpersoonlijke afwijzing ervaren is buitengesloten worden door een of meer mensen. Daarnaast is er het gevoel niet gewaardeerd te worden. Dit leidt tot emoties (Engelse link) als eenzaamheid, jaloezie, schuld, schaamte en angst.

Er kan een woedecyclus ontstaan, omdat het slachtoffer wrok kan ontwikkelen en boosheid kan activeren omdat hij zich buitengesloten voelt. In dit verband, Agressief gedrag (Engelse link) een meta-analyse die suggereert dat sociale afwijzing agressief gedrag versterkt.

Seksuele agressie

Vanwege de klinische, sociale en juridische specificiteit wordt seksuele agressie beschouwd als een aparte categorie binnen de soorten agressie. Het omvat “aanrandingen zoals verkrachting of poging tot verkrachting, evenals elk ongewenst seksueel contact”, volgens een overzicht van het Safe House Center.

Het omvat ook aanrakingen, zelfs over kleding heen, zolang de persoon niet instemt met deze handelingen. En zoals een publicatie van de National Library of Medicine aangeeft, is zo’n aanval altijd de schuld van de seksuele dader. De preventie ervan hangt af van iedereen in de gemeenschap.

Het kennen en begrijpen van de verschillende soorten agressie helpt om conflicten op te helderen, de oorsprong ervan vast te stellen en een aanpak te bepalen wanneer professionele interventie nodig is.

Wat zit er achter de soorten agressie?

Zoals een artikel in het Jaarboek voor rechtspsy chologie (Spaanse link) aangeeft, kan agressief gedrag plotseling ontstaan of ook verschijnen als een reactie met boosheid en vijandigheid op een waargenomen provocatie.  Dit laatste is een voorbeeld van enkele sociale uitlokkers die een dergelijke houding uitlokken, evenals pesten.

De omgeving heeft ook invloed op de soorten agressie, omdat deze vol stressfactoren zit. In een kleine ruimte zijn met harde muziek die door een ander voor zijn plezier wordt gedraaid of urenlang in een rij in de zon zitten, zijn scenario’s waarin gewelddadig gedrag kan optreden.

Binnen de oorzaken van agressie is het belangrijk om rekening te houden met biologische en psychologische factoren. Cortisol is het stresshormoon dat, in chronische hoeveelheden of bij dreiging, in verband kan worden gebracht met een gewelddadige reactie.

Aan de psychologische kant vergroten het niet weten hoe emoties onder controle te houden, ervaringen uit het verleden en problemen met het gevoel van eigenwaarde de neiging tot vijandigheid.

Vaak is agressie iets dat onder controle kan worden gehouden

Soms wint impulsiviteit het van kalmte en is het mogelijk om te vervallen in een van de typen agressie die we uitleggen. Maar het is belangrijk om duidelijk te maken dat iemand niet altijd uit vrije wil agressief is. Zoals we hebben gezien, kunnen bepaalde biologische elementen of zelfs dagelijkse omstandigheden een gewelddadige reactie uitlokken.

Het is echter mogelijk dat iemand die zich bewust is van zijn houding al dan niet besluit om toe te geven aan agressie. In elk geval kun je woede en agressie leren beheersen met psychologische interventies en zelfbeheersingstechnieken.

Houd in gedachten dat het gebruikelijk is om na een slechte dag je woede af te reageren op een vriend, familielid, collega of buur. Maar als deze reactie vaak voorkomt, buitenproportioneel is, lang aanhoudt of je relaties beïnvloedt, vraag dan om hulp. Laat je niet overmeesteren door een agressieve houding. Neem de overhand, neem het heft in handen.