De rol van orexine bij slapen en eten

De rol van orexine in de slaap-waakcyclus was het scenario waarin wetenschappers deze neuropeptiden ontdekten. Sindsdien hebben ze ook veel andere functies ontdekt. We gaan je er in dit artikel meer over vertellen.
De rol van orexine bij slapen en eten

Laatste update: 07 april, 2021

De rol van orexine, ook bekend als hypocretine, is welbekend bij wetenschappers. Zij ontdekten dit hormoon in 1998. Dit neuropeptidehormoon is aanwezig in de meeste gewervelde dieren en stamt af van een gemeenschappelijk precursoreiwit, dat prepro-orexine wordt genoemd.

Er zijn twee soorten van dit hormoon, namelijk:

  • orexine A of hypocretine 1, dat wordt gevormd door 33 aminozuren en 2 disulfidebruggen
  • orexine B of hypocretine 2, dat wordt gevormd door 28 aminozuren

De belangrijkste functie is om de intestinale reacties naar de hersenen over te brengen. Ze worden zowel in de hypothalamus als in neuronen en darm-, maag- en pancreascellen uitgescheiden. Zij hebben dus een grote invloed op de voeding, de inname van voedsel en de controle van de eetlust. Wetenschappers kennen dit ook als de cerebraal-intestinale as.

Onderzoekers hebben echter vastgesteld dat orexine bijvoorbeeld ook betrokken is bij de regeling van de slaap-waakcyclus, en zelfs bij de regeling van het voortplantingsproces. Lees verder om er meer over te weten te komen.

Een arts houdt haar hand tegen haar voorhoofd

Hoe werken orexines?

Er zijn twee specifieke orexinereceptoren (Engelse link):

  • OX1R
  • OX2R

Beide receptoren zijn gekoppeld aan G-proteïnen. Orexine A kan echter aan beide receptoren binden, terwijl orexine B vooral aan de OX2-receptor bindt.

Hoewel er alleen in specifieke gebieden van de hypothalamus orexine-neuronen zijn, hebben deze zeer lange projecties in de gehele hersenen. Bijvoorbeeld in bepaalde gebieden van het limbisch systeem en in het reticulaire systeem. Daarom spelen zij een belangrijke rol bij verschillende emotionele, motivationele en beloningsfuncties.

De rol van orexine in de slaap-waakcyclus

De invloed van orexine op de slaap-waakcyclus (Engelse link) was een van de belangrijkste functies bij de ontdekking van deze neuropeptiden. Dit orexinesysteem heeft veel activiteit tijdens het waken. Deze activiteit neemt echter af tijdens de slaap, vooral tijdens de REM-fase.

Onderzoekers hebben ook vastgesteld dat narcolepsie te maken heeft met een tekort aan deze hormonen en hun receptoren. De slaap van mensen met deze stoornis is dus ongeorganiseerd en gefragmenteerd en episoden van REM-slaap kunnen optreden tijdens het waken.

Momenteel werken onderzoekers op dit gebied aan de ontdekking van doeltreffende geneesmiddelen tegen dit type slaapstoornis. Suvorexant bijvoorbeeld is een hypnotische antagonist van orexinereceptoren en is op dit moment in bepaalde landen verkrijgbaar.

De rol van orexine bij de voedselopname en de eetlust

Orexine heeft het vermogen om de eetlust te verhogen. Onderzoekers merkten op dat het orexinesysteem in feite nauw samenhangt met de interactie tussen de hersenen en het spijsverteringsstelsel, zodat het zou kunnen gaan om de cerebraal-intestinale as.

Zoals we hierboven hebben gezegd, wordt orexine niet alleen afgescheiden op het niveau van de hypothalamus, maar ook in de darmen en de maag. Daarom is het bijzonder goed in staat om bijvoorbeeld de motiliteit van de maag of de secretie van pancreashormonen te reguleren.

Deze neuropeptide hormonen zouden dus verantwoordelijk kunnen zijn voor het brengen van de darmprikkels naar de hersenen om de eetlust te reguleren, vooral op korte termijn.

In een situatie van vasten of hypoglykemie bijvoorbeeld, zouden de orexinen in de darm toenemen en de informatie over voedingstekort en de behoefte aan voedsel naar de hersenen overbrengen.

Een vermoeid persoon drinkt koffie

Andere rollen van orexine

Zoals we hierboven hebben vermeld, houdt orexine ook verband met stemming en emoties, gezien de verbindingen van deze neuronen met het limbisch systeem. Wetenschappers hebben ook de invloed ervan op de processen van geheugen en leren vastgesteld.

Onlangs ontdekten zij ook de invloed van orexine op de hypothalamus-hypofyse-gonade-as. Volgens dit onderzoek zijn de neuropeptiden ook belangrijk bij de regeling van het voortplantingsproces. Enkele van de functies waarop zij invloed uitoefenen zijn:

  • de regulatie van de uitscheiding van geslachtshormonen
  • ovulatie
  • de regulatie van de functie van de testikels en de eierstokken
  • de regulatie van seksueel gedrag

Zoals je kunt zien, hebben orexinen een belangrijke functie door hun invloed op meerdere en verschillende functies van een organisme. Daarom moet het onderzoek op dit gebied worden voortgezet, omdat het zeer nuttig zou kunnen zijn bij de behandeling van verschillende soorten aandoeningen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Pascual-Leone, A. M. (2004). Eje cerebro-intestinal: orexinas. In Anales de la Real Academia Nacional de Farmacia (Vol. 70, No. 4).
  • Salín-Pascual, R. J. (2016). Nuevas estrategias farmacológicas para el manejo del insomnio: Suvorexant, un antagonistas de los receptores a orexinas. Revista Mexicana de Neurociencia17(6), 97-105.
  • Norma, G. T., Ulises, A. R., & Oscar, G. C. (2014). Las orexinas dos péptidos hipotalámicos: Su localización y acción en el eje hipotálamo-hipófisis-gónadas. Rev Mex Neuroci Noviembre-Diciembre15(6), 345-350.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.