De persoon achter de diagnose

Wanneer iemand een diagnose krijgt, heeft hij het gevoel dat alles vanaf dat moment veranderd is, dat zijn gisteren niet hetzelfde is als zijn vandaag. Met de kracht van het woord heeft iemand een keerpunt in zijn leven gecreëerd.

Degene die een diagnose krijgt heeft vaak het gevoel alsof hij een zak stenen op zijn rug meedraagt. Hij heeft niet alleen het gewicht van zijn eigen problemen, maar hij moet ook leren om met zijn nieuwe status om te gaan. Dit gewicht en de aanpassing vraagt veel van een persoon.

Soms hebben deze mensen dan ook het gevoel dat de diagnose groter is dan zij zijn. Dat het een eigen leven is gaan leiden en een monster is geworden dat alles opvreet. Ze voelen zich vreemd in hun eigen lichaam, hun persoonlijkheid en hun hele zijn.

Leven met een diagnose

Het aannemen van een nieuwe realiteit en alle veranderingen die hiermee samengaan is geen makkelijke taak. Het woord is groter dan de persoon, waarbij het een werkelijkheid creëert die zich zonder uitnodiging vasthecht in de geest, hoewel de diagnose er eerst ook was zonder een naam te hebben.

Pas als je oog in oog komt te staan met het monster kun je beslissen of je het omarmt en ermee leert leven of ertegen blijft vechten in een strijd die permanente verwondingen oplevert. De verantwoordelijkheid om met de situatie om te gaan ligt volledig bij jou.

Leven met het label en je volledig bewust zijn van de betekenis ervan is moeilijk en kost tijd.

Alles veranderd en niets verandert

Zoals de seizoenen zijn voor planten, zo is een diagnose voor een persoon. Het is als een bos dat de seizoensverandering ervaart naarmate de maanden voorbijgaan. Hoewel de bloemen en bomen van kleur veranderen, bevinden ze zich altijd in dezelfde grond.

Soms kan de persoon het gevoel hebben dat de grond en de bomen hetzelfde zijn. Maar naarmate de tijd voorbijgaat, veranderen de bladeren van de bomen van kleur, vallen ze van de takken en ontstaat er nieuw leven. Dezelfde boom kan blijven staan of kan worden gekapt en voor altijd verdwijnen. Maar ondanks al deze oppervlakkige veranderingen blijft er één ding altijd staan, en dat is het feit dat de gewassen altijd een plek nodig hebben om op te kunnen groeien.

De persoon maakt hetzelfde mee als wat bij het bos gebeurt. Het woord verandert de persoon en tegelijkertijd verandert het hem niet. Er is een deel, een stuk van het leven dat verschilt van de rest, maar er is een diepe laag die niet veranderd is en er altijd zal zijn.

Ik ben niet mijn diagnose

Soms kan de diagnose de persoon verhullen. Het is bijvoorbeeld gebruikelijk om dingen te horen zoals ‘ze is bipolair’, ‘ze is depressief’ of ‘ze is schizofreen’. Zulke zinnen worden niet alleen verkeerd gebruikt, maar zijn ook een van de grote problemen van psychische aandoeningen die het stigma van geestelijke gezondheid bevorderen.

Diagnoses worden vaak gebruikt alsof het onveranderlijke eigenschappen zijn. Een diagnose is geen zelfstandig naamwoord, een persoon is niet bipolair, depressief of schizofreen. Mensen zijn niet alleen diagnoses, labels of woorden. Natuurlijk kan er zich op een gegeven moment een bepaalde stoornis of aandoening voordoen, maar dit betekent niet dat de persoon de aandoening wordt of zichzelf niet meer is.

Er zit geen enkel gezicht achter het woord

De diagnose wordt altijd aan een gezicht bevestigd. We mogen niet uit het oog verliezen dat een diagnose slechts een aantal symptomen is die ons iets vertellen over de ziekte en niet over de persoon. Het geeft ons alleen algemene informatie over wat er met een persoon kan gebeuren, maar vertelt ons niet meer over hem of haar.

Ondanks onze overeenkomsten is elk wezen uniek. We hebben allemaal een naam, persoonlijkheid, familie, smaak, hobby’s en speciale eigenschappen die ons onderscheiden van de rest. Een diagnose zal nooit informatie geven over deze eigenaardigheden die we beetje bij beetje zouden moeten ontdekken.

Een goed gebruikte diagnose is belangrijk. Het zegt iets over de persoon voor wie de diagnose geldt en geeft nuttige informatie op professioneel niveau, maar geeft ons niet alle nodige informatie. We moeten nooit vergeten dat achter een label een uniek gezicht schuilgaat, een persoon die veel meer voelt en is dan een enkel woord.