De opstand van de comunidades
In dit artikel bespreken we de opstand van de comunidades. Belastingen zijn nooit vrijwillig, dat weet iedereen. Er was een tijd in Spanje dat de koning de toestemming van verschillende hoven en vergaderingen nodig had om ze goed te keuren.
De machtigste van allemaal waren de Castilianen, omdat alle vertegenwoordigers van de belangrijkste steden van het koninkrijk zich tot hen zouden wenden. Al snel werden deze beperkende instellingen van de koninklijke macht een last voor de vorsten, die het hele koninkrijk in hun handen probeerden te monopoliseren.
De comunidades waren echter de laatste verdedigers van deze status quo. Misschien waren de krachten van de Cortes van Castilië anachronistisch voor een koninkrijk dat zich al uitstrekte naar de andere kant van de wereld. In ieder geval, zoals elk verlies van vrijheid, ging het gepaard met bloed en vuur.
De vonk van de rebellie
In 1517 ging prins Karel, die van Vlaamse afkomst was, in Asturië van boord om de troon te bestijgen onder de naam Karel I. In het begin was er de hoop om de situatie van slechte oogsten, sociale spanningen, politieke instabiliteit, hongersnood en de hoge belastingen die Castilië verwoestten, om te buigen.
Karel I nam echter besluiten die de bevolking niet gunstig gezind waren, zoals het verzoek om diensten, een soort van buitengewone belasting, te besteden aan het bereiken van de keizerlijke troon. Niet veel edelen waren dol op de buitensporige aanwezigheid van buitenlanders aan het Hof.
Na enkele Cortes die in La Coruña werden gehouden, werden nieuwe diensten goedgekeurd. Steden als Toledo en Salamanca waren echter geen voorstander van een dergelijke beslissing. Het algemene gevoel was dat de koning, die niet eens de plaatselijke taal sprak, niet de juiste beslissing nam.
Er werd een bijeenkomst voorgesteld in Ávila, waar de steden die in Cortes konden stemmen, samen zouden komen. De leden werden de comunidades genoemd. Deze comunidades besloten zich niet te houden aan veel van de nieuwe belastingen. In plaats daarvan eisten ze de teruggave van bepaalde vrijheden en heffingen aan de Castilianen.
De comunidades en hun wapens
In het jaar 1520, de maand nadat de Cortes van Coruña (in Segovia) namen verschillende leden van de comunidades (de comuneros) de stad in en vermoordden de vertegenwoordiger van de Cortes.
Leon, Guadalajara, Burgos en Zamora volgden. De enige manier om hun eisen af te dwingen was door het gebruik van wapens, en ze hebben nooit geaarzeld om dat te doen. De troepen van de koning ondernamen echter de eerste staatsgreep.
Om de Segoviaanse comunidades te onderwerpen, had de gouverneur in afwezigheid van Karel de artillerie van Medina del Campo nodig. De inwoners van Medina weigerden het te leveren voor zo’n schandelijk doel. Daarom werden hun huizen in brand gestoken.
De wreedheid was zo groot dat al snel vele steden besloten zich aan te sluiten. Padilla leidde Toledo, Maldonado leidde Salamanca, Bravo leidde Segovia, Zapata leidde Madrid, Bisschop Acuña leidde Zamora, en vele anderen. Het leger dat ze verzamelden nam Tordesillas in, om Doña Juana (Johanna van Castilië) te ontmoeten.
Een gevangen koningin
Johanna van Castillië, de moeder van Karel I, zat gevangen in Tordesillas. Hoewel ze wettelijk de koningin was, vonden velen dat ze gek geworden was vanwege haar politieke belangen. De leiders van de comuneros presenteerden hun klachten en vroegen haar de troon voor zichzelf op te eisen.
Hoewel de koningin hun gebeden verhoorde, wilde ze zich er niet mee bemoeien. Toch hebben ze hun macht in Tordesillas veiliggesteld, en het leek erop dat ze veel kansen hadden om te slagen.
De laatste nederlaag
De overwinning was echter nog lang niet behaald. Al snel zorgden de verschillende belangen voor spanning en een conflicten tussen de comunidades. Als gevolg daarvan reageerde de keizer en reorganiseerde zijn troepen. Hij willigde de eisen in van de steden die hem steunden, waardoor het verraad werd vergemakkelijkt.
Door verschillende strategische fouten heroverde de vorst Tordesillas. Toch waren sommige comuneros naar Valladolid gegaan op zoek naar veiligheid. Na hun vertrek naar Toro hield de hevige regen het leger uit Padilla, Bravo en Maldonado in beweging.
Ze werden daar aangevallen en vervolgens verspreidde de paniek zich over het hele gebied, wat het einde van de rebellie betekende. Padilla bleef onversaagd in het gezicht van deze nederlaag en werd samen met zijn teamgenoten Bravo en Maldonado geëxecuteerd. Sommigen zeggen dat alle Castilianen rouwden om hun dood alsof het prinsen waren.
De val van de comunidades en de gevolgen hiervan
De nederlaag van de comunidades betekende het uitsterven van wat kan worden beschouwd als de eerste liberale revolutie in Europa of de laatste middeleeuwse bourgeoisie. Hoe het ook zij, je zou kunnen zeggen dat als gevolg daarvan de macht van de Castiliaanse samenstelling is afgenomen.
Omdat Spaans Amerika deel uitmaakt van de Kroon van Castilië, heeft het verlies aan vrijheid uiteindelijk de steden van de Nieuwe Wereld getroffen. Het zou nog een paar eeuwen duren voor deze vrijheid hersteld was in beide Spanjes. Karel besloot echter om de Castiliaanse invloed in zijn regering te vergroten.
Het verlangen om de macht van de heerser te beperken en de afwijzing van belastingen zijn dus duidelijk niet iets specifieks voor onze tijd.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Pérez, Joseph (2001) Los comuneros, La Esfera de los Libros.
- Sánchez León, Pablo (1998) Absolutismo y comunidad, Siglo XXI.
