De meestvoorkomende oorzaken van onzekerheid en hoe je ze overwint

Er zijn veel redenen waarom je je onzeker kunt voelen: angst om te falen, om negatief gewaardeerd te worden of weinig vertrouwen in jezelf hebben. We stellen enkele strategieën voor om jezelf zekerder te voelen.

Onzekerheid kan verschillende oorzaken hebben. Je kunt je bijvoorbeeld zeker voelen over je intellectuele vermogens, maar onzeker over je sociale vaardigheden. Onzekerheid uit zich ook vaak in gedragingen zoals overdreven bezorgdheid om het fysieke uiterlijk of om het tonen of verbergen van een bepaalde persoonlijkheidstrek.

Ieder van ons zal op een bepaald moment in ons leven gevoelens van onzekerheid en gebrek aan zelfvertrouwen ervaren hebben. In dit artikel gaan we het hebben over de meestvoorkomende oorzaken van onzekerheid en stellen we enkele ideeën voor om die te overwinnen.

Oorzaken van onzekerheid

Natuurlijk is iedereen verschillend. We hebben allemaal verschillende persoonlijkheidskenmerken, hebben verschillende ervaringen opgedaan, en leven in verschillende sociale omstandigheden. Maar enkele van de meest voorkomende oorzaken van onzekerheid zijn de volgende:

1. Onzekerheid door faalangst

Ervaringen met mislukking, vooral recente situaties, hebben de neiging je zelfvertrouwen negatief te beïnvloeden. Hoewel iedereen wel eens gefaald heeft en momenten van afwijzing of verlies bij het leven horen, ben je niet altijd in staat er op de meest constructieve manier mee om te gaan.

In de regel maken situaties zoals het verliezen van een baan, een relatiebreuk, of een onverwacht gezondheidsprobleem vaak gevoelens van mislukking en frustratie in je wakker.

De manier waarop je gevoel van eigenwaarde door dit soort omstandigheden wordt aangetast, zorgt ervoor dat je jezelf in een negatief daglicht gaat zien. Het doet je ook inbeelden dat andere mensen je met dezelfde hardheid beoordelen en dat ze misschien zelfs je nederlagen vieren.

2. Angst voor negatieve feedback

Je onzekerheid kan ook te wijten zijn aan de angst om op een negatieve manier beoordeeld te worden. Jezelf bloot zien of het gevoel hebben dat je het mikpunt kunt zijn van kritiek of commentaar kan je bijvoorbeeld angstig maken en daardoor gevoelens van onzekerheid opwekken.

Veel van deze angst komt voort uit negatieve ervaringen in je kindertijd of puberteit. Als je bijvoorbeeld opgroeide in een omgeving waar aan capaciteiten en cijfers veel belang werd gehecht, kun je overdreven strenge en onhaalbare maatstaven hebben aangelegd om je eigen prestaties te meten.

Evenzo zorgt de angst voor negatieve evaluatie ervoor dat je negatieve overtuigingen over jezelf kweekt en je concentreert op hoe je denkt dat anderen je zien. Dit betekent dat je geneigd bent een visie op de wereld te hebben zonder nuances.

Met andere woorden, je gelooft dat dingen óf goed gaan óf slecht gaan. Je ziet geen middenweg en staat jezelf niet toe zelfs maar te overwegen dat bepaalde dingen buiten je macht liggen.

Tenslotte kan onzekerheid die gepaard gaat met de angst voor negatieve oordelen leiden tot gevoelens van schuld en schaamte omdat je niet aan je eigen veeleisende en misschien onhaalbare normen voldoet. Hierdoor ga je je onzeker voelen en een gebrek aan zelfvertrouwen krijgen, omdat je zult geloven dat je altijd meer zou kunnen geven, dat je het beter zou kunnen doen.

3. Zelfvertrouwen en perceptie van steun

Gevoelens van onzekerheid komen vaak voort uit de perceptie dat je weinig steun hebt. Dat komt omdat het gevoel dat je effectieve steun hebt, of die nu emotioneel of materieel is, uiterst belangrijk is voor je gevoel van veiligheid en zelfvertrouwen.

Als je situaties hebt meegemaakt waarin je je niet gesteund voelde, dat je aan een zijden draadje hing en er niets en niemand was om je val op te vangen, dan heb je misschien je zelfvertrouwen zien afnemen.

Je in staat voelen risico’s te nemen, moedige beslissingen te nemen over belangrijke kwesties, of opnieuw te beginnen na een fout zijn tekenen van een zekere persoonlijkheid en hangen nauw samen met de soort steun (sociaal, familie, economisch) die je hebt.

Hoe gevoelens van onzekerheid te herkennen

Onzekerheid beïnvloedt verschillende gebieden van het dagelijks leven, maar manifesteert zich niet bij iedereen op dezelfde manier. Daarom is het nuttig om de algemene tekenen van deze aandoening te kennen en te weten hoe je ze kunt herkennen.

• Moeite met beslissingen nemen.
• Behoefte aan voortdurende goedkeuring van buitenaf.
• Angst voor verlating, afwijzing en kritiek.
• Neofobie of angst voor verandering, en moeite zich aan te passen.
• Hoge zelfeisen en inflexibiliteit.
• Negatieve gedachten over jezelf.
• Moeite met sociale relaties.
• Gevoelens van afgunst en jaloezie.
• Lage tolerantie voor frustratie.
• Ontremdheid bij het meedelen van je eigen behoeften en emoties.

Hoe kun je zekerheid krijgen?

In aanmerking nemend dat er in de meeste gevallen niet één oorzaak of variabele is die onzekerheid veroorzaakt, volgt hier een lijst van strategieën om je te helpen meer zelfvertrouwen te krijgen.

• Werk allereerst aan je gevoel van eigenwaarde. Wees vriendelijk en geduldig met jezelf. Probeer controle te krijgen over je innerlijke spraak.
• Leer je voordeel te doen met kritiek. Maak er in feite informatie van om je te helpen groeien.
• Probeer sociale bekrachtiging niet je belangrijkste motivatie te laten worden.
• Vier en deel de doelen die je bereikt.
• Verzoen je met je vroegere ik. Accepteer je fouten en laat ze achter je. Onthoud dat ze je niet definiëren.
• Accepteer en erken dat je niet perfect bent. Dat hoef je ook niet te zijn, niemand is dat. Sta jezelf toe je interesses te verkennen en je opnieuw te verbinden met je nieuwsgierigheid.
• Stel vast en evalueer wat je kunt beheersen en wat niet. Bedenk dat eventuele resultaten ook afhangen van externe factoren en niet alleen van jouw inzet of inspanning.
• Zoek steun bij je dierbaren en bij de mensen die je het meest vertrouwt. Misschien, als je om hulp vraagt, zul je merken dat er veel mensen om je heen zijn die bereid zijn je te steunen in alles wat je nodig hebt.

Professionele hulp

Een veralgemeende en intense vorm van onzekerheid belemmert in hoge mate het goed functioneren in het dagelijks leven, en ook het bereiken van geluk. Daarom kan professionele hulp vragen voor sommige mensen echt nuttig zijn.

In therapie worden technieken en oefeningen gebruikt om het zelfbeeld en zelfconcept te herdefiniëren. Cognitieve herstructurering en strategieën worden ook gebruikt om een assertieve communicatiestijl aan te leren, en om sociale vaardigheden te verbeteren.

Zoals je ziet kun je maatregelen nemen om je gevoelens van onzekerheid te verminderen. Door ze in praktijk te brengen zul je zelfverzekerder worden, meer uitdagingen aangaan, in meer richtingen groeien, en je leven verrijken op de manier die je echt wilt.