De explosieve persoonlijkheid en de intermitterende explosieve stoornis
Agressiviteit kent vele vormen en ze zijn niet allemaal gekoppeld aan fysiek en instrumenteel geweld. In feite barsten veel mensen gewoon in vlagen van woede uit zonder echt te weten waarom. Het zijn individuen met een slechte impulscontrole of een explosieve persoonlijkheid. Het kan een collega op het werk zijn of zelfs een familielid. Hoe dan ook, het zijn complexe en vaak zelfs vijandige aanwezigheden.
De term intermitterende explosieve stoornis (IED) is je misschien niet bekend. Uit statistische gegevens blijkt echter dat deze aandoening een incidentie heeft van zeven procent in de bevolking. Het cijfer is hoog omdat het in de regel samen voorkomt met klinische werkelijkheden als borderline persoonlijkheidsstoornis of bipolaire stoornis. Het komt ook veel voor bij mensen die stoffen gebruiken.
Deze gedragsagressiviteit wordt vaak verondersteld gewoon een type karakter te zijn. Je zou bijvoorbeeld tegen jezelf kunnen zeggen dat “John altijd problemen heeft gehad om zijn impulsen onder controle te houden, net als zijn vader” of “Elena is altijd erg extreem geweest in reacties.” In deze gevallen wordt een manier van zijn verward met een medische aandoening en dat kan een groot risico zijn.
Explosieve persoonlijkheid is een psychische stoornis die veel leed veroorzaakt in de omgeving. Het treft ook de lijder zelf, die zijn eigen woede-uitbarstingen niet kan beheersen en gevangen zit in diepe gevoelens van schuld en verdriet. Het herkennen van de kenmerken van deze aandoening kan veel hulp bieden.
Intermitterende explosieve stoornis is hardnekkig en stabiel in de tijd. De verslechtering die het veroorzaakt in het leven van de patiënt is immens.
Intermitterende explosieve stoornis (IED)
Een explosieve persoonlijkheid kan zich al in de kindertijd manifesteren. Het is echter rond de leeftijd van 14 jaar wanneer het duidelijk wordt. In deze gevallen vertonen de getroffen adolescenten ernstige interpersoonlijke moeilijkheden en extreem slechte sociale vaardigheden. Het is niet zomaar een manier van zijn of een temperamentvolle of karaktertrek.
Mensen die om de zoveel tijd ontploffen met onaangepast en agressief gedrag lijden meestal aan een intermitterende explosieve stoornis (IED). De DSM 5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) classificeert het binnen de sectie impulscontrolestoornissen.
Hoewel het dus waar is dat bepaalde sociale relaties enige problemen of uitdagingen kunnen veroorzaken, is het conflict met degenen die aan deze psychiatrische aandoening lijden constant.
Het komt voor in gezinnen als er een kind is dat altijd grote agressiviteit vertoont. Het komt ook voor bij mensen die leven met intimiderende partners die vaak hun toevlucht nemen tot fysiek of verbaal geweld. Zonder twijfel zijn dit
zeer problematische en ook gevaarlijke individuen. Zowel voor henzelf als voor anderen. Laten we eens uitzoeken hoe je de explosieve persoonlijkheid kunt herkennen.
Achter mensen die lijden aan een intermitterende explosieve stoornis kan een jeugdtrauma schuilgaan.
1. Veranderlijke mensen die meerdere persoonlijkheden lijken te hebben
Explosieve persoonlijkheid heeft niets te maken met een dissociatieve identiteitsstoornis. Met andere woorden, een lijder heeft niet meerdere persoonlijkheden (hoewel dat wel bijna het geval is).
Sterker nog, als er één ding bijzonder opvallend is, dan is het dat deze mensen hun manier van zijn en handelen veranderen. Het zijn echte Dr. Jekyll en Mr. Hyde karakters. Het ene moment zijn ze vriendelijk en het andere moment bedreigend.
Deze gedragsonzekerheid en het niet weten hoe ze kunnen reageren resulteert in een permanent angstige omgeving.
2. Woede-uitbarstingen ontstaan zonder duidelijke aanleiding
Uit onderzoek (Engelse link) van de Universiteit van Chicago blijkt dat er niet altijd duidelijke triggers zijn voor reacties van woede, agressiviteit en geweld. In feite beweert het onderzoek dat dit impulsieve gedrag niet met voorbedachten rade is, maar te wijten is aan neurologische factoren.
Er wordt vaak gespeculeerd dat intermitterende explosieve stoornis (IED) verband kan houden met een vroegkinderlijk trauma (Engelse link) en hechtingsproblemen.
3. Constante behoefte om in controle te zijn
De explosieve persoonlijkheid voelt, heeft, en is geobsedeerd om in elke situatie de controle te hebben. Zo laten ze anderen zien dat ze bekwaam en competent zijn. Maar hoe meer ze proberen vastberadenheid te tonen, hoe meer hun geduld faalt en ze terugvallen in impulsiviteit.
De frustratie die ze ervaren als ze zien dat alles aan hun greep en controle ontsnapt, vergroot hun agressiviteit nog meer. Gedrags- en verbaal geweld wordt een mechanisme van catharsis waarmee ze hun negativiteit loslaten.
Opgemerkt moet echter worden dat het geweld dat de explosieve persoonlijkheid laat zien niet instrumenteel is. Met andere woorden, ze zijn er niet op uit om kwaad te doen, maar deze reacties zijn het product van hun veranderde geestestoestand.
Degenen met een intermitterende explosieve stoornis kunnen in een vlaag van woede ontploffen om de meest onverklaarbare situaties. Bijvoorbeeld als ze merken dat er in de winkel geen van hun favoriete drank meer is of als ze vinden dat iemand op straat te veel naar hen kijkt.
4. Explosieve persoonlijkheid en WhatsApp communicatie
We weten dat communicatie met een door een explosieve persoonlijkheid gedefinieerd individu zowel complex als gewelddadig is. Maar op dit moment, en gezien het feit dat de interactie vaak op het digitale vlak plaatsvindt, is het belangrijk om naar dit kanaal te verwijzen. In feite is dit, hoe vreemd het ons ook voorkomt, het kanaal waar de intermitterende explosieve stoornis het meest zichtbaar is.
De persoon met deze aandoening vertoont chaotische, grillige, wisselende en bedreigende interactiemethoden. Ze sturen misschien vriendelijke berichten, maar als ze niet onmiddellijk antwoord krijgen verliezen ze hun geduld en beginnen ze de boodschapper te beledigen. Ze kunnen ook verontrustende audioberichten sturen met opmerkingen die de ontvanger niet helemaal begrijpt.
Hoe behandelt men IED?
Intermitterende explosieve stoornis wordt aangepakt op basis van de individuele diagnose van elke patiënt. Zoals we al eerder vermeldden, verschijnt deze aandoening meestal samen met een bipolaire stoornis, een borderline persoonlijkheidsstoornis, of wordt ze geassocieerd met een verslaving aan middelen.
Meestal gaat het om mensen met een diepe depressie, familiale ontreddering, en een duidelijk onvermogen om een baan te behouden. In deze gevallen kan cognitieve gedragstherapienuttig zijn om hun woede-uitbarstingen te verminderen en de controle over hun gedrag te vergroten.
Het belangrijkste doel is hen vaardigheden te laten verwerven om hun emoties en gedrag te reguleren, waardoor hun vaardigheden om met anderen om te gaan verbeteren.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Costa AM, Medeiros GC, Redden S, Grant JE, Tavares H, Seger L. Cognitive-behavioral group therapy for intermittent explosive disorder: description and preliminary analysis. Braz J Psychiatry. 2018 Jul-Sep;40(3):316-319. doi:10.1590/1516-4446-2017-2262
- Cremers H, Lee R, Keedy S, Phan KL, Coccaro E. Effects of Escitalopram Administration on Face Processing in Intermittent Explosive Disorder: An fMRI Study. Neuropsychopharmacology. 2016 Jan;41(2):590-597. doi:10.1038/npp.2015.187
- Montalvo-Ortiz JL, Zhang H, Chen C, Liu C, Coccaro EF. Genome-Wide DNA Methylation Changes Associated with Intermittent Explosive Disorder: A Gene-Based Functional Enrichment Analysis. Int J Neuropsychopharmacol. 2018 Jan 1;21(1):12-20. doi:10.1093/ijnp/pyx087
- Nickerson A, Aderka IM, Bryant RA, Hofmann SG. The relationship between childhood exposure to trauma and intermittent explosive disorder. Psychiatry Res. 2012 May 15;197(1-2):128-134. doi:10.1016/j.psychres.2012.01.012