De Cambridge Declaration: dieren zijn bewuste wezens

De Cambridge Declaration was een van de belangrijkste mijlpalen in de relatie tussen mensen en andere dieren. Dit is een onderwerp dat aanleiding geeft tot steeds meer debatten. In feite zet het ons in zekere zin ook aan tot nadenken over onze eigen menselijke natuur.

De Cambridge Declaration was een mijlpaal in de wetenschap, maar vooral een keerpunt in de relatie tussen mens en natuur. Verschillende van de meest prestigieuze wetenschappers in de wereld kwamen namelijk samen om een definitieve conclusie te lanceren: dieren zijn bewuste wezens.

Dit manifest werd gelanceerd na verschillende conferenties waarin het onderwerp bewustzijn bij mens en dier besproken werd. De Cambridge Declaration werd uitgewerkt door een internationale groep neurowetenschappers, neurofarmacologen, neurofysiologen, neuroanatomen en computationele neurowetenschappers, in aanwezigheid van Stephen Hawking.

Maar wat betekent de uitspraak dat dieren bewuste wezens zijn? In het algemeen betekent het dat ze hun eigen bestaan en dat van de wereld om hen heen waarnemen. Bovendien merken ze het verschil op tussen hun wezen en dat van anderen, en tussen hun individuele bestaan en dat van anderen.

Laten we eens kijken welke andere beweringen in de Cambridge Declaration gedaan werden.

De Cambridge Declaration

De Cambridge Declaration werd afgelegd op 7 juli 2012, in de Universiteit van Cambridge (VK). De neurowetenschapper, Philip Low had de leiding over het opstellen van het uiteindelijke manifest. Hij is een van de meest gerespecteerde deskundigen ter wereld op het gebied van onderzoek aan het dierlijke zenuwstelsel.

De wetenschappers vonden dat er behoefte was aan deze verklaring, omdat er eerder ideeën bestonden dat dieren geen bewustzijn bezaten. Dit was gebaseerd op het idee dat het bewustzijn afhankelijk was van de neocortex, een gebied dat uniek is voor de menselijke hersenen.

Vooruitgang in de neurowetenschap heeft echter aangetoond dat de gebieden van de hersenen (Engelse link) die de mens van andere dieren onderscheiden, niet die zijn die met het bewustzijn te maken hebben. Bovendien zijn de hersenen van andere dieren in bepaalde andere aspecten veel complexer dan die van mensen.

Dieren en bewustzijn

In de Cambridge Declaration stelde men niet alleen dat dieren zich bewust waren van hun bestaan en van de wereld. Er werd ook op gewezen dat dit bewustzijn hen in staat stelt toestanden van plezier en geluk te ervaren , en ook die van pijn en lijden.

De deskundigen wezen erop dat bij mensen affectieve toestanden opwinding veroorzaken in subcorticale neurale netwerken. Studies toonden aan dat dit ook bij dieren gebeurt. Men verifieerde dit door een kunstmatige prikkeling van bepaalde gebieden in de hersenen te veroorzaken.

Zowel bij mensen als bij dieren was het resultaat een bepaalde affectieve toestand. Daarom concludeerde men dat dieren emoties en gevoelens op dezelfde manier ervaren als mensen.

Men verwees ook naar experimenten met hallucinogenen. Zoals bekend veroorzaken deze stoffen bij mensen een zichtbare bewustzijnsverandering. In verschillende experimenten werd dit soort middelen aan dieren toegediend en de resultaten waren echt vergelijkbaar. Dit suggereert dat emotionele gewaarwordingen niet zo verschillend zijn tussen onze soort en die van anderen.

Ook andere interessante feiten kwamen aan het licht:

• Het is niet duidelijk hoe de meer ontwikkelde dieren (andere dan mensen) hun bewustzijn veranderen.
• Geen enkel dier is een masochist. Ze voeren opzettelijke handelingen uit, waarbij ze hun eigen welzijn zoeken, verder dan louter instinct.
• Bij veel dieren zijn de hersenhelften niet met elkaar verbonden. Het is niet bekend of dit erop wijst dat ze meer dan één geweten bezitten.
• Olifanten, eksters, dolfijnen, en sommige vissen herkennen zichzelf in de spiegel.

De implicaties van de Cambridge Declaration

Het belangrijkste aspect van de Cambridge Declaration is dat ze duidelijk vaststelt dat dieren bewuste wezens zijn en dus “sentient.” Dit betekent dat ze het vermogen hebben om situaties als positief of negatief te ervaren, en om zich gelukkig te voelen of te lijden. Het belangrijkste effect van dit manifest ligt in het feit dat het al die activiteiten die een vorm van dierenmishandeling inhouden, ter discussie stelt.

Deze variëren van stierengevechten tot de industriële productie van dieren voor de consumptie van hun vlees. Tot slot is het belangrijk op te merken dat de wetenschappers die de Cambridge Declaration opstelden het hadden over zoogdieren, vogels, en “vele andere wezens,” zoals inktvissen. Ongetwijfeld is dit een van de vele kwesties die de wereld in de nabije toekomst waarschijnlijk zullen veranderen.