Daniel Schacter en zijn zeven zonden van het geheugen

Daniel Schacter classificeert verschillende geheugenstoringen (zonden) in zeven fundamentele overtredingen. Lees verder om meer te weten te komen over de zeven zonden van het geheugen!

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Geschreven door Eva Maria Rodríguez

Laatste update: 27 december, 2022

Daniel Schacter legt uit dat het proces van herinneren en herstellen van herinneringen een constructieve activiteit is. Hij wijst erop dat het menselijke geheugen helemaal niet perfect is. In feite heeft het systeem zijn tekortkomingen en geheugengebreken welke op ons allemaal van invloed zijn in ons dagelijks leven.

In zijn boek The Seven Sins of Memory classificeert Daniel Schacter systematisch verschillende geheugenstoringen (zonden) in zeven fundamentele overtredingen: vergankelijkheid, misattributie, blokkering, verstrooidheid, suggestibiliteit, vooringenomenheid en volharding.

Schacter stelde vast dat deze geheugenstoornissen moeten worden geconceptualiseerd als bijproducten van gewenste kenmerken van het menselijk geheugen.

Bovendien benadrukt hij dat er bewijs is dat het geheugen voldoet aan de behoeften van het heden terwijl het verleden opnieuw wordt vormgegeven met de huidige kennis, overtuigingen en emoties.

Daniel Schacter wees erop dat geheugenvervormingen net zo fascinerend zijn als belangrijk, dat zonden zich vaak in het dagelijks leven manifesteren en geen tekenen van pathologie zijn. Ze hebben echter vaak ongewenste gevolgen.

Daniel Schacter en zijn zeven zonden van het geheugen

Daniel Schacter stelt dat geheugenstoringen kunnen worden onderverdeeld in zeven fundamentele zonden. Aan de ene kant zijn er de zonden van weglating, die het gevolg zijn van het niet herinneren van een idee, een feit of een gebeurtenis (geheugenherstel).

Onder deze zonden hebben we vergankelijkheid (algemene verslechtering van een specifiek geheugen in de tijd), verstrooidheid (aandachtstekortkomingen die leiden tot geheugenverlies) en blokkering (onvermogen om informatie op te halen).

Aan de andere kant zijn er de zonden van commissie. Deze impliceren verschillende soorten vervormingen (gevallen waarin er fouten in het opgehaalde geheugen zijn). Dit kan gebeuren omdat het verkeerd gecodificeerd is, doordat we het misschien hebben aangepast zonder het te beseffen.

Onder deze zonden hebben we misattributie (het toekennen van een herinnering aan een verkeerde bron), suggestibiliteit (geïmplanteerde herinneringen als gevolg van suggesties of misleidende informatie) en vooroordelen (verstorende effecten van huidige kennis, overtuigingen en gevoelens in het geheugen).

Daniel Schacter benoemt ook een laatste zonde, persistentie, die te maken heeft met intrusieve en ongewenste herinneringen die we niet kunnen uitroeien.

Vergankelijkheid volgens Daniel Schacter

Vergankelijkheid verwijst naar een verzwakking, verslechtering of verlies van een specifieke herinnering in de tijd. In feite kan de persoon recente gebeurtenissen veel beter onthouden dan die uit het verleden. Dit is een basiskenmerk van het geheugen, evenals het ook de schuld is van veel geheugenproblemen.

Interferentie veroorzaakt vergankelijkheid. Er zijn twee soorten interferentie: proactieve interferentie, wanneer oude informatie de mogelijkheid om nieuwe informatie te onthouden remt, en retroactieve interferentie, wanneer nieuwe informatie de mogelijkheid om oude informatie te onthouden belemmert.

Verstrooidheid

Verstrooidheid impliceert een storing in de interactie tussen aandacht en geheugen. Er worden problemen die verband houden met de interactie van deze twee aspecten mee bedoeld.

Geheugenfouten als gevolg van afleiding (bijvoorbeeld het verliezen van je sleutels of het vergeten van een belangrijke afspraak) komen vaak voor omdat we ons concentreren op problemen of zorgen die ons uiteindelijk afleiden.

Hierdoor vergeten we wat we op dat moment moeten onthouden. Dit betekent dat de persoon op het moment van codering niet voldoende aandacht schonk aan wat ze later moesten onthouden.

Blokkering

Blokkering verwijst naar een gefrustreerde zoektocht naar informatie die het individu wanhopig probeert te herstellen. Het gebeurt wanneer de hersenen informatie proberen op te halen of te coderen, maar een ander geheugen interfereert.

Dit gebeurt zelfs wanneer de persoon aandacht besteedt aan de taak en het geheugen dat ze willen oproepen niet is verdwenen. Het merkwaardige aspect van blokkering is dat de persoon het zich realiseert wanneer hij onverwachts de geblokkeerde geheugenuren of dagen later terug haalt.

Misattributie

De zonde van misattributie impliceert het toewijzen van een geheugen aan de verkeerde bron. Het betekent dat een juiste verzameling van informatie gekoppeld wordt aan een onjuiste bron van die informatie. Misattributie treedt op wanneer mensen ten onrechte geloven dat een element nieuw is.

Dat terwijl het in werkelijkheid alleen perceptueel of conceptueel vergelijkbaar is met een ander element dat ze eerder waren tegengekomen. Het is belangrijk om in gedachten te houden dat dit veel vaker voorkomt dan de meeste mensen zich realiseren en dat dit ernstige implicaties heeft in juridische situaties.

Suggestibiliteit

Suggestibiliteit is enigszins vergelijkbaar met misattributie, alleen komt er een open suggestie bij. De zonde van suggestibiliteit verwijst naar herinneringen die worden opgeslagen als een resultaat van vragen, opmerkingen of belangrijke suggesties. Suggestibiliteit is het opnemen van onjuiste informatie vanwege belangrijke vragen of bedrog.

Vooroordeel

Vooroordelen zijn retrospectieve vervormingen geproduceerd door de huidige kennis en overtuigingen. In deze zonde vervormen iemands huidige gevoelens en wereldbeeld de herinnering aan gebeurtenissen in het verleden. Het lijkt veel op suggestibiliteit. Een vooroordeel weerspiegelt ons vermogen om onze herinneringen aanzienlijk te wijzigen zonder het te beseffen.

We vertrouwen vaak op wat we nu weten of geloven om onze ervaringen uit het verleden onbewust te bewerken of te herschrijven. Dit kan tot twee dingen leiden: een vertekende weergave van een specifieke gebeurtenis of een vertekende weergave van een langere periode in het leven van het individu die meer zegt over hoe ze zich nu voelen dan wat er toen gebeurde.

Volharding

Dit is een geheugenstoring waarbij continu storende informatie wordt hersteld die we wilden negeren. Door de aanhoudende herinnering kan een persoon aan fobieën en posttraumatische stressstoornissen lijden. In feite kunnen individuen zelfs zelfmoord plegen als hun specifieke geval te verontrustend en opdringerig wordt.

Met andere woorden, persistentie verwijst naar ongewenste herinneringen. Herinneringen die mensen niet kunnen vergeten. Een voorbeeld hiervan zijn de herinneringen die kunnen worden geassocieerd met een posttraumatische stressstoornis.

De zonde van volharding impliceert de herhaling van een herinnering waarvan, door zijn pijnlijke en verontrustende bijzonderheid, het individu heeft geprobeerd volledig uit hun geheugen te roeien.

Laatste opmerkingen over Daniel Schacter

Hoewel de zonden van herinnering vaak onze vijanden lijken, zijn ze feitelijk een logisch gevolg van hoe onze geest werkt. De reden hiervoor is dat de zonden zijn verbonden met de kenmerken van het geheugen waardoor het goed werkt.

Daarom zijn deze zonden, zoals Daniel Schacter suggereert, niet alleen maar ongemakken. Integendeel, ze zijn positief. Dankzij zijn werk weten we nu dat ons geheugen teruggaat naar het verleden om het heden te informeren.

We weten hoe het elementen van de huidige ervaringen bewaart voor toekomstige referenties. Ook weten we hoe het ons in staat stelt om het verleden op commando te herzien. Daarom zouden we deze zonden van het geheugen moeten zien als elementen die ons in staat stellen onze geest te verbinden met de buitenwereld.