Chemsex kan leiden tot psychose

Mensen die tegelijkertijd seks hebben en drugs gebruiken, hebben een grotere kans op het ontwikkelen van symptomen die verband houden met de psychotische sfeer. Waarom? In dit artikel leggen we het uit.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gorka Jiménez Pajares.

Laatste update: 09 juni, 2023

Chemsex is een begrip dat verwijst naar “gedragingen die seks, drugs en plezier mengen”. Hoewel deze mix van elementen en ervaringen, misschien boeiend lijkt, heeft het de aandacht getrokken van onderzoekers.

Zij beweren dat “de praktijk van chemsex een springplank kan zijn naar psychose.” Het lijkt erop dat deze risicovolle ervaringen een van de grote gezondheidsuitdagingen van de huidige maatschappij zijn.

Er zijn inderdaad meerdere ongewenste gevolgen van deze praktijk, zowel op middellange als lange termijn en op lichamelijke en psychische schaal. Het is bijvoorbeeld bekend dat gedrag rond onbeschermde seks, waarbij ook drugs worden gebruikt, het risico op AIDS, hepatitis en andere seksueel overdraagbare ziekten vergroot.

Wat betreft de geestelijke gezondheid wordt deze praktijk in verband gebracht met de ontwikkeling van psychotische symptomen bij wel vier van de tien gebruikers. In feite is psychose een van de meestvoorkomende klinische stoornissen bij mensen die chemsex beoefenen. Het is echter lang niet de enige. Het is ook gerelateerd aan een hoog risico op depressie, sociale fobie en angststoornissen.

Seks, drugs en plezier: een gevaarlijke cocktail

Het soort individu dat chemsex praktiseert is goed gedefinieerd. Ze zijn meestal mannelijk, homoseksueel, en single, tussen de 25 en 45 jaar oud, met een hoge sociaal-economische status (McCall et al., 2015). Gevallen van deze seksuele activiteit worden ook gemeld onder de transseksuele en heteroseksuele bevolking, zij het in mindere mate.

Tot de meest geconsumeerde stoffen behoren de volgende (McCall et al., 2018):

• Mephedrone. Een psychostimulerend middel.
• Methamfetamines. Stoffen met psychostimulerende effecten die lijken op mephedrone.
• GHB (ecstasy). Een depressief middel voor het centrale zenuwstelsel. Het veroorzaakt de perceptie van genot.

Mensen die vaak chemsex beoefenen zijn meestal polydrugsgebruikers. Dit betekent dat ze twee of meer stoffen tegelijk en herhaaldelijk gebruiken. Tijd is ook een cruciaal element.

In feite kunnen mensen uren of zelfs dagenlang chemsex hebben. Daarom is het gebruikelijk dat de partners met wie ze seks hebben binnen dezelfde chemsex ‘sessie’ verschillende keren wisselen. Als ze de drugs intraveneus gebruiken, staat het bekend als slamsex (Drevin et al., 2021).

Chemsex en psychose: een probleem voor de volksgezondheid

In 2022 voerde Dr. Lucía Moreno-Gámez een onderzoek (Engelse link) uit. Hij en zijn collega’s analyseerden het verband tussen chemsex en de ontwikkeling van psychotische symptomen.

Sommige van de elementen die zij definieerden zouden mogelijk het optreden van psychotische symptomen in verband met deze praktijk kunnen verklaren (Moreno-Gámez et al., 2022). Bijvoorbeeld:

• Zich alleen voelen
• Gebruik van middelen.
• Zeer stressvolle gebeurtenissen.
• Trauma en posttraumatische stressstoornis.
• Infecties als gevolg van riskante seksuele activiteiten.

Deze factoren vormen in combinatie een springplank naar psychische aandoeningen. Toch is het verband tussen chemsex en psychotische symptomen tot nu toe niet uitgebreid onderzocht.

Psychotische symptomen bij chemsex-beoefenaars

In vrijwel alle studies die Moreno-Gámez analyseerde werden psychotische symptomen genoemd als voorkomend bij chemsex-beoefenaars. In feite varieerde het percentage symptomen van dit type van 7,7 procent (Hibert et al., 2021) tot 37,2 procent (Gavin et al., 2021).

Binnen de psychotische symptomen (Engelse link) die het meest voorkomen bij chemsexbeoefenaars zijn paranoïde wanen, visuele hallucinaties en wanen van zelfverwijzing, evenals die van vervolging.

In de meeste gevallen duren deze minder dan een maand. Bijgevolg voldoet een groot percentage van de proefpersonen slechts aan de diagnostische criteria voor het etiket schizofreniforme stoornis of kortdurende psychotische stoornis.

Psychotische symptomen kunnen rechtstreeks in verband worden gebracht met drugsgebruik gedurende een lange periode (Schreck e.a., 2020). In de context van de praktijk van slamsex wordt gesuggereerd dat het risico op het ontwikkelen van psychotische symptomen zoals hierboven beschreven tot drie keer wordt vermenigvuldigd (Dolengevich et al., 2019).

Een blik op de toekomst

Zoals we al hebben vermeld, bestaat er een risico op het ontwikkelen van symptomen van psychose als gevolg van deze verderfelijke seksuele activiteit.

En, het is een hoog risico. Als we een vergelijking maken tussen het percentage psychotische symptomen in de algemene bevolking en dat relateren aan het percentage psychotische symptomen bij chemsexbeoefenaars, is het gemakkelijker te begrijpen (van Os e.a., 2009).

• Vijf van de 100 mensen ervaren psychotische symptomen in de algemene bevolking.
• In de populatie die chemsex beoefent, ervaren meer dan 37 op de 100 psychotische symptomen.

Bij het begin van de praktijk kan een veelheid aan factoren de kans vergroten dat individuen chemsex uitvoeren. Bijvoorbeeld trauma’s, negatieve gebeurtenissen en vermijdende hechtingsstijlen.

Concluderend: deze gewoonte omvat het gebruik van drugs samen met onbeschermde seks. Dit zijn twee aspecten die, in combinatie, de kans op het ontwikkelen van psychotische symptomen vergroten.