Beroepsmatige burn-out wordt een erkend syndroom

Beroepsmatige burn-out staat op het punt een erkende aandoening te worden. De WHO is zich maar al te goed bewust van de tol die dit tegenwoordig kan eisen van mensen. Lees verder voor meer informatie!

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Beroepsmatige burn-out (of gewoon burn-out) smeekte om meer aandacht. Nu geeft de WHO het de officiële classificatie die het verdient. Het gaat van een medische aandoening naar een beroepsziekte. Daardoor krijgen werknemers die eraan lijden meer rechten als het gaat om verlof en arbeidsongeschiktheid.

Niet iedereen is echter blij met dit nieuws. Bepaalde critici zien het heel anders. Het beschouwen van een “burn-out” als een geestelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een slechte baan, een giftige werkomgeving of een uitbuitende baas brengt ons terug op een ander belangrijk aspect hiervan.

We kunnen de wereldwijde burn-out van werknemers niet oplossen door mensen alleen maar medicijnen te geven of ze vrij te geven. Het probleem zal alleen verdwijnen als we bij de hoofdoorzaak komen: de werkomstandigheden of alle problemen die we hierboven hebben opgesomd.

Het is echter volkomen begrijpelijk dat de WHO deze stap zou willen zetten en zo’n wijdverbreid probleem voor de geestelijke gezondheid zou willen herindelen, want dat is een goede zaak. Het moet alleen wel de eerste stap zijn, niet de laatste. Het moet een stap zijn naar een groter bewustzijn.

Ja, het is belangrijk om betere ondersteuningssystemen en middelen voor werknemers in te voeren, maar de wortel van het probleem ligt niet bij de werknemer. Het is de aard van de arbeidsmarkt.

Ondanks de controverse en de sceptici vinden wij het nog steeds goed nieuws. Uiteindelijk is het een eerste stap op weg naar verandering, en een erkenning van een onweerlegbaar feit. Dat feit is dat veel te veel banen extreme uitputting en stress veroorzaken en het welzijn van mensen kapot maken.

Beroepsmatige burn-out en emotionele uitputtingssyndroom

Beroepsmatige burn-out zal verschijnen in de volgende International Classification of Diseases (ICD-11), gepubliceerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dat zal in 2022 zijn en het zal een gedeelte hebben voor “geassocieerde problemen” die betrekking hebben op werkgelegenheid en werkloosheid. Het krijgt de code QD85.

Dat betekent dat de nieuwe classificatie over een paar jaar van kracht wordt. Het is een begin van het erkennen van een realiteit die eerder niet officieel bestond, of die op zijn minst vaag en onnauwkeurig was.

• Tot nu toe maakten syndromen met betrekking tot chronische werkstress deel uit van een veel vagere classificatie.
• Die definitie had een sterkere connectie met de arbeidswereld nodig. Dat was de enige manier om werknemers te helpen verlof te krijgen en de aandacht te vestigen op een onmiskenbare sociale realiteit.

De statistieken lijken te suggereren dat de beroepsmatige burn-out al een epidemie is. Christina Maslach, emeritus professor aan de Universiteit van Californië, Berkeley, is een van ‘s werelds meest vooraanstaande deskundigen op het gebied van beroepsmatige uitputting.

Ze begon dit onderwerp te bestuderen in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Het probleem is sindsdien echter alleen maar groter geworden. Het andere probleem is dat beroepsmatige burn-out een absoluut verwoestend syndroom kan zijn. Het verstikt ambities, optimisme en het gevoel van eigenwaarde van mensen.

De hoge kost van een burn-out

Dr. Armita Golkar van het Karolinska Instituut in Zweden heeft in 2014 een studie uitgevoerd. Haar bevindingen waren zeer veelzeggend. Ze ontdekte dat de emotionele uitputting en negativiteit veroorzaakt door beroepsmatige stress het brein van een persoon daadwerkelijk kan veranderen.

• De impact hiervan is vergelijkbaar met trauma’s uit de kindertijd. Delen van de hersenen zoals de amygdala en de cortex cingularis anterior brengen mensen in een constante staat van alarm, angst en, in sommige gevallen, posttraumatische stress.
• Dat is echter nog niet alles. Beroepsmatige burn-out kan zelfs leiden tot hartaandoeningen. Veel mensen melden ook dat ze de volgende klachten ervaren:
  • musculoskeletale pijn
  • langdurige vermoeidheid
  • hoofdpijn
  • spijsverteringsproblemen
  • slapeloosheid
  • depressie
  • een breed scala aan andere aandoeningen
• Er is nog een andere factor die je in gedachten moet houden. Beroepsmatige uitputting en stress kunnen worden veroorzaakt door elk soort werk. Dit syndroom kan ontstaan bij iedereen: artsen, fabriekswerkers, gevangenisbewakers, freelancers, kassières… Niemand is er veilig voor.

Wat betekent deze nieuwe classificatie?

De nieuwe classificatie in de International Classification of Diseases (ICD-11) in 2022 zal betekenen dat er drie symptomen aanwezig moeten zijn om deze beroepsziekte te diagnosticeren, namelijk de volgende:

• gevoelens van extreme uitputting
• constante negativiteit en angst
• afname van de prestaties

Op basis daarvan zal de WHO het volgende proberen te doen volgens de nieuwe classificatie:

• Meer licht op burn-out werpen, en ook echte cijfers proberen te krijgen omdat de aandoening tot op heden zwaar ondergediagnosticeerd is geweest.
• Meer aandacht vestigen op de beroepsmatige psychosociale aspecten.
• Zorgen voor betere werkomstandigheden en bescherming van werknemers tegen stress veroorzaakt door overbelasting, gezien de veel voorkomende onmogelijke roosters en afnemende stabiliteit van de arbeidsmarkt.

Daarom beschouwen wij deze indeling als een positieve stap. We moeten het echter niet alleen maar gebruiken als een pleister. Zoals we aan het begin van dit artikel al hebben gezegd, het heeft geen zin om werknemers verlof te geven en therapie beschikbaar te stellen als ze daarna meteen terug moeten naar dezelfde werkomstandigheden.