Beperkt een monogame relatie je vrijheid?

Tegenwoordig is het nogal populair om een monogame relatie te vermijden. Dat is wellicht omdat je niet weet hoe je jezelf moet toewijden of omdat je niet gelooft dat het het verlies van je vrijheid niet waard is.

Ooit is trouwen onpopulair geworden. In de jaren ’70 begonnen men trouwen als een cliché te zien en schoot het aantal scheidingen per jaar omhoog. Dit verliep parallel aan de Women’s Liberation Movement, een feministische stroming van toentertijd.

Hierna observeerden we een opvallende neiging naar ‘vrije liefde.’ Mensen gingen er vanuit dat de monogame relatie en de formalisering van toewijding je vrijheid inperkte. Iedereen wilde de deur open laten staan om zo een makkelijke uitweg te behouden indien de relatie niet goed uitpakte.

De intensiteit van deze trend nam toe in de daaropvolgende decennia. Men keek niet alleen neer op het concept van trouwen, maar begon het hebben van een monogame relatie in het algemeen te zien als een barrière tussen zichzelf en vrijheid. Verkering hebben was passé. In plaats daarvan begon men andere soorten relaties te zien. ‘Friends with benefits (seks hebben met vrienden),’ bijvoorbeeld, of simpelweg seks zonder enige vorm van binding.

We moeten wel zeggen dat mensen tegenwoordig nog steeds trouwen en verkering hebben. Er bestaat dus nog een ietwat conservatiever deel van onze samenleving die deze twee relatievormen nog als passende opties beschouwen.

Een monogame relatie en vrijheid

Het idee dat alle vormen van emotionele toewijding je vrijheid beperken, heeft zich onder de mensen verspreid. Het is in zekere zin waar, maar we moeten het wel in een passende context plaatsen. Het lijkt erop dat we volledig vrij zijn totdat je een relatie aangaat met iemand en deze persoon je — als het ware — in de boeien slaat. We weten echter allemaal dat dat niet klopt.

Het simpele feit dat we met zijn allen in een samenleving leven, neemt al wat vrijheid af van ons. We kunnen niet alles wat we willen zomaar doen want dat zou sociale banden kapotmaken en verwachtingen ten gronde richten. Als ik de auto van mijn buurman mooi vind, kan ik er niet simpelweg mee gaan rijden. We moeten allemaal ons eigen onderhoud verdienen door zelf moeite te doen — of van iemand afhankelijk zijn die dat doet (indien je het zelf niet kunt).

Op het emotionele vlak is het niet heel anders. De banden van liefde en haat beperken ons tot een bepaalde hoogte. Denk er maar eens over na: je bent genoodzaakt om op je werk het respect van je collega’s en bazen te verdienen. Vaak zul je dus gewoon moeten toegeven aan de laconieke houding of de beledigingen van de mensen waarmee je werkt. Vrijheid staat dus niet gelijk aan een afwezigheid van verplichtingen. In plaats daarvan impliceert het actie ondanks de beperkingen waar we allemaal mee te leven hebben.

Zo nu en dan zul je vast willen dat je een wild beest was dat met alles kan wegkomen. Je biedt weerstand en zet je af tegen een cultuur die grenzen stelt aan je vrijheid. In de behoeften en eisen van een ander zie je een ingewikkelde situatie waar je het liefste voor weg zou rennen.

Monogamie in een relatie

Wat normaal lijkt onder andere omstandigheden lijkt onmogelijk binnen een relatie. De grenzen die een monogame relatie aan ons stelt, lijken soms onhoudbaar. We willen geen eisen. We willen niet hoeven uit te leggen waar we mee bezig zijn. Om moeten gaan met jaloezie of beperkingen aan de mensen waar wij mee omgaan, is een onaantrekkelijk vooruitzicht.

Wanneer we denken aan vrijheid wat betreft romantische partners, denken we vaak aan de vrijheid die het hebben van meer dan een enkele partner met zich mee zou brengen. We willen ook de verantwoordelijkheid voor de emoties van iemand anders vermijden. Attent zijn met betrekking tot de emotionele behoeften van een partner kan op een last lijken. Een last waar veel mensen totaal geen trek in hebben.

Veel mensen denken dat monogamie en vrijheid twee wederzijds exclusieve begrippen zijn, in elk geval wat relaties betreft. Toch bestaan er uitzonderingen in deze wereld waarin het lijkt dat niemand zin heeft in een monogame relatie.

We kunnen het over een van deze verschillen hebben met behulp van wat data. De vragen die mensen over de hele wereld het vaakste intikken op Google, komen allemaal neer op: ‘Hoe kan ik een partner vinden?‘

Misschien zijn mensen op zoek naar genegenheid zonder zelf de verplichting van het liefhebben aan te gaan. Of misschien willen ze vriendschap zonder de veronderstelde verplichtingen die een monogame relatie vaak met zich meebrengt.

Eenzaamheid kan ook behoorlijk onprettige grenzen stellen. Het is zelfs mogelijk dat je een slaaf van jezelf en je eigen behoefte wordt. Het lijkt erop dat er mensen zijn die enkel willen liefhebben zoals tieners dat doen. Ze willen plezier en seks zonder verplichtingen. Het is ook mogelijk dat we collectief mensen zijn geworden die te bang zijn voor de liefde. We verlaten onze partners voordat zij ons kunnen verlaten en zetten ons op die manier af tegen elke vorm van toewijding.