Actief luisteren: een alledaagse superkracht
Wil je de mensen om je heen beter kunnen begrijpen? Wil je dat je vrienden en familie het gevoel hebben dat ze jou beter kunnen begrijpen? Wil je meer kans hebben om te krijgen wat je wil?
Niet veel mensen weten wat actief luisteren precies is en nog minder mensen weten hoe ze er hun voordeel mee kunnen doen. Het is een ontzettend belangrijk hulpmiddel, omdat het je helpt om jezelf in anderen te verplaatsen, conflicten op te lossen, de gevoelens en meningen van anderen te begrijpen etc.
Als we afgaan op de wetenschappelijke of officiële definitie ervan, dan is actief luisteren ‘een manier om meer aandacht te hebben voor wat anderen zeggen (en doen), wat jou inzicht geeft in andermans standpunten en je in staat stelt om met anderen samen te werken.’
Drie belangrijke kenmerken van actief luisteren
1. Het vereist inspanning van jouw kant
Dit is hoe je de spreker op zijn gemak stelt, hem het gevoel geeft dat hij begrepen wordt en vrij is om te uiten wat hij maar wenst. Hij zal zo in staat zijn om zich op zijn gevoelens te richten in plaats van op zijn woorden. Natuurlijk is dit voor ons als luisteraar moeilijk in het begin; we zijn het tenslotte niet gewend.
Probeer je er simpelweg bewust van te zijn wat de andere persoon zegt en houd op met je te concentreren op wat jij wilt zeggen of antwoorden. Jouw beurt komt snel genoeg.
2. Doe niet alleen alsof je luistert… Luister echt!
Het heeft geen zin om je meest overtuigende ‘Ik luister echt’-gezicht op te zetten terwijl er een miljoen andere dingen door je hoofd gaan: van het boodschappenlijstje voor het feestje dit weekend tot wat je nog allemaal voor je studie moet doen of hoe je al je rekeningen zult kunnen betalen. Actief luisteren is tweeledig, met luisteren aan de ene kant en je houding aan de andere.
Luister naar de andere persoon, probeer te begrijpen wat hij zegt, wat hij probeert over te brengen… dompel jezelf onder in het gesprek.
3. Luisteren om informatie te verzamelen
Misschien zal het in het begin een beetje moeilijk zijn om geconcentreerd te blijven op iemand die aan de lopende band praat, misschien betreft het ook nog eens een onderwerp dat jou geheel niet interesseert. Toch kan het nuttig zijn om te luisteren.
Deze techniek kan voor zowel goede als kwade doeleinden worden gebruikt. Het idee is om informatie te verzamelen zodat je de andere persoon later kunt helpen, niet om hem te manipuleren.
Actief luisteren is een superkracht die ieder van ons heeft, maar die we bewust moeten doen ontwaken. Het geeft de andere persoon een goed gevoel en het versterkt bovenal onze band met de mensen van wie we houden. Actief luisteren schenkt vertrouwen, veiligheid en toenadering.
Je kunt het gebruiken om een conflict op te lossen, te handelen als bemiddelaar bij een probleem tussen twee vrienden, je familie en vrienden beter te leren kennen, iemand te zijn die het vertrouwen waard is en tegelijkertijd de basis te leggen om een geweldige gesprekspartner te worden.
Maar wacht even! We hebben het namelijk wel over luisteren, maar wanneer komt praten aan de orde? Het is simpel. Alle informatie die we verzamelen door te luisteren, kan worden omgezet in ofwel een gesprek, ofwel een goed advies, ofwel bemoedigende woorden… je zult de beste vriend, collega, ouder, kind, broer of zus zijn die iemand zich maar kan wensen! Ben je er inmiddels van overtuigd dat je werkelijk een superkracht kunt ontwikkelen?
Laten we anders zijn dan anderen en beginnen om actief te luisteren. Laten we het ‘ikke, ikke, ikke’-idee dat onze huidige gesprekken domineert even naast ons neerleggen en proberen om meer aandacht te schenken aan wat anderen zeggen.
En onthoud: we hebben twee oren en slechts één mond… we zouden dus half zo veel moeten praten als luisteren (of twee keer zoveel moeten luisteren als praten)!
